Đến xã miền biển Vĩnh Lương (TP Nha Trang) không chỉ nghe chuyện ông Nguyễn Tơn (thường gọi là ông Hai Tơn) làm giàu từ biển bằng đồng vốn ban đầu ít ỏi mà còn nghe kể về ông như một “người hùng” của làng chài trong chuyện cứu hộ, giúp đỡ ngư dân gặp nạn.
Kiểm tra tàu thuyền neo đậu là công việc thường xuyên của ông Hai Tơn.
Chinh phục biển
Về thôn Vân Đăng, một làng chài ven biển thuộc xã Vĩnh Lương, hỏi ông Hai Tơn thì từ trẻ nhỏ đến cụ già đều nói vanh vách. Ông Hai Tơn năm nay gần 70 tuổi, với 45 năm đạp sóng chinh phục biển. Ông kể: Những năm sau ngày giải phóng, ông khởi nghiệp bằng chiếc ghe cũ 10CV, chuyên câu cá, đánh lưới ven bờ. Sau nhiều năm miệt mài lao động nhưng kinh tế gia đình vẫn khốn khó, ông Tơn thấy mưu sinh bằng chiếc ghe cỏn con không đủ sức vươn ra xa, dù sức người có đổ xuống biển nhiều nhưng hiệu quả vẫn không cao.
Vốn là người chịu thương chịu khó, sống hiền hòa và hay giúp đỡ các ngư dân khác trong lúc hoạn nạn trên biển nên năm 1998 ông Tơn được Hội Nông dân xã Vĩnh Lương đứng ra bảo lãnh cho vay 8 triệu đồng để nâng cấp ghe thuyền đánh cá.
Sau khi có vốn vay, ông đầu tư nâng công suất ghe lên 22CV để đi xa hơn với việc bắt tay vào làm nghề giã cào. Theo ông Tơn, hồi ông vào nghề giã cào do có ghe lớn nên bám biển dài ngày hơn, nghề này lại rất mới, ít người làm nên thu cao hơn các nghề đánh bắt hải sản khác. Vì thế, sau hơn 5 năm gắn bó với nghề, gia đình ông đã tích góp được tiền đóng thêm 2 chiếc tàu cá to. Mỗi chiếc có công suất lên đến 300CV, tổng giá trị gần 2 tỷ đồng. Theo tính toán, hiện mỗi năm, đội tàu của ông mang lại không dưới 300 triệu đồng sau khi trừ các chi phí. Bên cạnh đó, mỗi chiếc tàu đánh bắt hải sản còn giải quyết việc làm cho 10 lao động, với mức thu nhập hơn 5 triệu đồng/tháng.
“Ngày đó, cầm 8 triệu đồng trong tay mà như vớ được “cả núi vàng”. Khi có được vốn, tôi lập tức kêu người nâng cấp ghe, mua sắm trang thiết bị để vươn xa. Vì tôi biết rằng đã là ngư dân nếu không tìm cách vươn ra biển lớn thì vẫn túng nghèo. Rất mừng vì điều đó đã đúng”, ông Tơn tâm sự.
“Người hùng” cứu hộ
Không chỉ là gương sáng trong làm kinh tế, ông Tơn còn được ngư dân yêu mến hơn khi có nhiều đóng góp cứu hộ ngư dân gặp nạn trên biển. Vốn là ngư dân có thâm niên, ông hiểu được mối nguy từ những cơn bão trên biển luôn rình rập. Ông Hai Tơn được ngư dân chòm xóm yêu quý hơn khi liên tục sát cánh với ngư dân, đặc biệt là mỗi khi gặp nạn.
Ông Nguyễn Bình, một ngư dân nói: “Đi biển với những người như anh Hai Tơn thì yên tâm. Hễ chỗ nào có tàu cá bị nạn, anh Tơn đều cho ghe tàu đến hỗ trợ, dù có khi cách cả chục hải lý”. Hàng chục năm đi biển, hôm nay bảo ông Hai Tơn thống kê có bao nhiêu lần ông phụ trục vớt, cứu hộ tàu trên biển thì ông chỉ cười: “Sao nhớ nỗi, miễn tính mạng, tài sản ngư dân không bị làm sao là hạnh phúc”.
Tuổi cao, sức cũng giảm nên mấy năm nay ông Hai Tơn gác chuyện đi biển. Thế nhưng, nhiều lần ghe thuyền ngư dân bị nạn và sau mỗi lần thăm hỏi, ông Tơn lại thấy xót xa và ấp ủ tìm giải pháp cứu hộ, đánh thức người dân bảo vệ tính mạng, tài sản. Vì thế, năm 2006, ông đứng ra vận động ngư dân lập tổ tìm kiếm cứu hộ trên biển, ban đầu chỉ có vài người tham gia.
Hàng ngày, đội cứu hộ do ông đứng đầu cập nhật thông tin thời tiết rồi thông báo cho tàu thuyền; khi có bão, ông cùng với tổ công tác đi đến tận nhà, tận từng ghe thuyền kêu gọi, vận động ngư dân chủ động tìm nơi trú tránh an toàn. Bởi hơn ai hết, ông Hai Tơn cũng thấu hiểu rằng, nếu ngư dân mất thuyền, mất ngư cụ thì đồng nghĩa với bát cơm cũng không còn.
Theo thống kê, từ năm 2006 đến nay, đội cứu hộ do ông Tơn trực tiếp chỉ huy đã cứu được 5 chiếc tàu bị hỏng máy trên biển, trục vớt cả trăm ghe thuyền bị đắm khi có bão gây sóng to, gió lớn. Thấy được hiệu quả, năm 2009, tổ cứu hộ của ông Tơn được chính quyền công nhận là Đội cứu hộ trên biển thuộc xã Vĩnh Lương. Sau đó đội được kiện toàn, đến nay đã có tất thảy 7 tàu đánh cá cỡ lớn với hàng chục ngư dân tham gia. Riêng ông Tơn tự nguyện đưa hai chiếc tàu lớn và vận động 10 thuyền viên trong đội tàu của mình thường xuyên tham gia.
Ông Phạm Vinh, Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Lương, nói: “Ông Tơn là người được dân yêu mến, tin tưởng và là tấm gương sáng cho nhiều người noi theo. Không chỉ hàng năm ông được địa phương, trung ương khen ngợi mà cái chính là những việc làm thiết thực của ông đã giúp đỡ được nhiều cho ngư dân Vĩnh Lương. Vừa qua, ông Tơn được cử đi Hà Nội để báo cáo điển hình sản xuất giỏi về hoạt động ngư nghiệp”.
Văn Ngọc
