Bài 2: 10 năm truy đuổi
Biện lý quốc gia Pietro Grasso, người truy đuổi Provenzano suốt 10 năm, kể lại tình hình hiện nay của tổ chức mafia này và những dây mơ rễ má len lỏi vào chính trường Italia của chúng trong cuộc phỏng vấn của tạp chí L’Express.
Biện lý Pietro Grasso
- Ngày nay Cosa Nostra không còn giết người nữa và phần lớn các thủ lãnh đều nằm trong tù, phải chăng mafia đã biến mất?
- Nhất định là không. Mafia vẫn còn, dù không nhìn thấy nữa. Nó đã chui vào kinh tế, trong các xí nghiệp, ẩn mình sau những khuôn mặt sạch sẽ, các nhà trí thức… Bên ngoài Sicile nó đã chinh phục được một sức mạnh kinh tế đáng kể, đặc biệt tại các nước Đông Âu, nơi các chế độ mới còn yếu và luật pháp lơi lỏng. Tôi còn nhớ, ngày bức tường Berlin sụp đổ, một tên mafia Sicile gọi một tên khác ở Tây Berlin qua điện thoại, khuyên hắn: tức tốc đi sang phía Đông, mua tất cả những gì có thể: quán cà phê, hộp đêm, nhà hàng, khách sạn… Mafia rất nhạy bén kinh tế ! Khi chui vào kinh tế, chúng sẽ có thế lực chính trị. Sự xâm nhập của loại mafia vô hình này rất nguy hiểm cho các chế độ mới ở Đông Âu.
- Tầm quan trọng của việc bắt giữ Bernardo Provenzano như thế nào?
- Tại Sicile chúng ta có khuynh hướng bôi bác kết quả tích cực của cuộc chiến chống mafia. Cũng chính nó đã nuôi dưỡng huyền thoại bất khả chiến bại của mafia và khả năng phi phàm của Provenzano. Có kẻ còn nói hắn bị bắt giữ chỉ vì Cosa Nostra muốn như thế, rằng y không phải thực sự là thủ lãnh… Những cuộc điều tra chứng tỏ: sau khi Toto Riina vị bắt năm 1993, bọn mafia khi hành động đều xin phép Provenzano. Chính hắn đã ra lệnh không tạo ra những vụ mưu sát lớn nữa. Sau giai đoạn thảm sát, chính hắn đã khởi xướng chiến lược “mafia vô hình”. Hắn muốn tổ chức lại nội bộ, bắt đầu làm kinh doanh, kiếm tiền.
- Vai trò của Provenzano thế nào trong vụ giết chết quan tòa Falcone?
- Provenzano đã bị kết án chung thân vì vụ này. Người ta xem hắn góp phần lớn vào quyết định, như một thành viên cốt cán của Cosa Nostra. Quyết định này lúc đó là của Toto Riina và không ai dám chống lại, Provenzano cũng không hơn những người khác.
- Qua nhiều năm truy đuổi Provenzano, ông đã suýt bắt được hắn nhiều lần?
- Tối thiểu đã 4 lần bắt hụt. Chẳng hạn năm 1998, chúng tôi phát hiện Cosa Nostra hội họp trong một chiếc xe hơi sử dụng làm lớp học di động, ngay giữa trung tâm thành phố Palerme, một nơi không ai nghi ngờ cả. Chúng tôi lắp micro khắp nơi nhưng có ai đó đã biết chính xác và gỡ đi… Mafia biết rất rõ những điều chúng tôi đang làm.
- Nhờ vào ai?
- Cosa Nostra có nội gián trong hàng ngũ chúng tôi.
- Những hạt đậu giấy của Provenzano giúp ích được gì?
- Chúng cho ta biết hệ thống Provenzano hoạt động ra sao, mối quan hệ của y với các nhà kinh doanh và dân thường. Có kẻ còn xin phép y để gả con gái! Lý do là để biết xem có cảnh sát ẩn nấp trong gia đình chú rể hay không… Provenzano thực sự chăm lo tất cả, như một ông bố trong gia đình.
- Thật ngạc nhiên khi một người thất học như hắn lại có thể leo lên địa vị cầm đầu Cosa Nostra?
- Với những ai không hiểu rõ mafia, đúng là như thế. Mafia vốn có nguồn gốc nông dân. Khi Provenzano đi giải phẫu tại Marseille, những người theo hắn đều đến sòng bạc lúc rảnh rỗi! Bọn họ chỉ thích đàn bà, rượu, cocaine.
- Provenzano phải chăng là ông trùm cuối cùng theo truyền thống, biết tôn trọng “đạo lý mafia” theo kiểu nào đó?
- Đạo lý ư? Những từ ngữ này chỉ là huyền thoại mafia, hiểu theo nghĩa lệch lạc. Chúng không hề ngần ngại giết cả trẻ con, nếu là nhân chứng bất lợi cho mình! Và Provenzano chẳng có đạo lý nào tốt hơn bọn chúng dù rằng hắn vẫn luôn mồm tán tụng thượng đế…
- Ai sẽ thay thế hắn?
- Người ta nói đến Lo Piccolo, Matteo Messina Denaro và một gã tên Domenico Raccuglia. Kẻ nào có khả năng giải quyết các vấn đề của Cosa Nostra với 120 phân đàn và 5.000 “giáo chúng” ngay tại lãnh địa Sicile, giải quyết những cuộc xung đột giống như Provenzano đã làm, sẽ trở thành thủ lãnh mới. Hiện nay, hầu hết các ông trùm đều ngồi tù, mafia nằm trong tay các “nhiếp chính vương”. Một số ông trùm đã giải quyết được các vấn đề nội bộ của mình. Và chúng tôi cũng đã bắt được vài tên!
- Nhiều kẻ bênh vực cho mafia nằm ngay trong Quốc hội?
- Nhiều thành viên Quốc hội đang bị điều tra vì hợp tác với mafia. Có người đã bị kết án tù như Thượng nghị sĩ Marcello Dell’Utri, cánh tay phải của cựu Thủ tướng Silvio Berlusconi. Một đạo luật được biểu quyết năm 1991 sẽ làm cho ông ta được miễn tội, nhưng đã bị tuyên bố là vi hiến.
- Mafia Sicile có phải là thế lực mạnh nhất tại Italia?
- Nếu chỉ nói về ma túy, nó đã bị qua mặt. Nhưng tôi nghĩ trong lãnh vực này chúng chỉ co cụm tạm thời. Các ông trùm không muốn tham gia vì hình phạt cũng tương đương như tội giết người (từ 24 đến 30 năm cho kẻ chủ mưu). Họ chỉ kiếm ăn lẻ tẻ với tư cách cá nhân chứ không thông qua tổ chức. Băng Ndrangheta tại Calabre còn ở trong giai đoạn giống như mafia trước kia. Băng Camorra tại Naples không còn tổ chức theo hệ thống nữa, nên không đáng nói .
- Phải chăng đảo Sicile sẽ chẳng bao giờ thoát được tay mafia?
- Trước vụ án quan tòa Falcone, không có biện pháp nào để tấn công mafia. Ngày nay chúng ta có một loạt đạo luật cho phép làm suy yếu nó, như tịch biên tài sản. Nhưng lực lượng mafia chính là các bác sĩ, những nghề nghiệp tự do và cả các nhà chính trị… Rất khó ngăn chặn bọn người này. Tệ hơn nữa, mafia đã lọt vào hàng ngũ chống mafia. Chúng tôi biết được điều này, nhờ bọn hồi chánh và những vụ đặt máy nghe lén . Chúng tôi đã trở thành các chuyên gia thứ thiệt, đến mức phải đặt micro trên những cánh đồng trồng bắp! Nhưng tôi luôn hy vọng có một ngày, mình sẽ kể cho con cháu nghe: Ngày xửa ngày xưa, có bọn mafia vô cùng độc ác.
ĐINH CÔNG THÀNH (L’Express 20-6-2007)
Bài 1: “Trái tim” mafia nơi chuồng cừu
Đón xem số tới: Hậu duệ các đời tổng thống Mỹ của Như Quỳnh
Con cái của các nguyên thủ hàng đầu trên thế giới cũng là những đối tượng được quan tâm đặc biệt. Một bi kịch của không ít con cháu các nguyên thủ chính là họ rất khó khăn để có thể có được một cuộc sống bình thường, cũng như vượt ra khỏi “cái bóng” của cha mẹ mình…
