Thực tế 8 tháng đầu năm 2025, nước ta vẫn duy trì được sức hút đáng kể với các nhà đầu tư quốc tế. Tổng vốn FDI giải ngân đạt 15,4 tỷ USD, tăng 8,8% so với cùng kỳ năm trước - một chỉ dấu quan trọng cho thấy các tập đoàn lớn tiếp tục triển khai nghiêm túc các kế hoạch đã cam kết.
Samsung là ví dụ điển hình. Năm nay đúng vào năm thứ 30 kể từ khi rót khoản tiền đầu tư đầu tiên vào Việt Nam, Samsung đã chạm mốc 2 tỷ chiếc điện thoại di động được xuất xưởng từ các nhà máy tại Bắc Ninh và Thái Nguyên. Cùng với Samsung điện tử, các pháp nhân khác của tập đoàn này như Samsung Display, Samsung điện cơ… cũng đang và sẽ tiếp tục mở rộng đầu tư tại Việt Nam.
Bắc Ninh còn chứng kiến Goertek nâng vốn thêm 130 triệu USD (tổng 540 triệu USD), cùng dự án sản xuất điện thoại thông minh trị giá 300 triệu USD của Luxshare. Tây Ninh cũng đón thêm dòng vốn 200 triệu USD từ Hailide để mở rộng sản xuất sợi Polyester và vải công nghiệp.
Theo ấn phẩm Doing Business in Viet Nam 2025-2026 (do Vụ Ngoại giao Kinh tế, Bộ Ngoại giao phối hợp cùng Deloitte Việt Nam thực hiện và công bố), những lợi thế nền tảng của Việt Nam gồm: tốc độ tăng trưởng ổn định, vị trí địa lý chiến lược, hạ tầng ngày càng hoàn thiện, quy mô dân số lớn, thị trường tiêu dùng năng động, cùng mạng lưới hiệp định thương mại tự do (FTA) rộng khắp. Đây là nền tảng vững chắc để Việt Nam duy trì sức hút trong dài hạn.
Dù đạt được những kết quả thu hút FDI rất ấn tượng, ông Richard D. McClellan, Phó Chủ tịch Hội đồng Tư vấn xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam, vẫn thẳng thắn nêu khuyến nghị, cạnh tranh thu hút FDI sẽ ngày càng khốc liệt. Muốn duy trì lợi thế, Việt Nam phải tái định vị chiến lược, cải thiện môi trường đầu tư, hỗ trợ thiết thực cho doanh nghiệp.
Theo các chuyên gia về tài chính - đầu tư, trong bối cảnh áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu, doanh nghiệp sẽ có xu hướng quan tâm nhiều hơn tới các hình thức hỗ trợ trực tiếp về dòng tiền, như: chi phí hạ tầng, nghiên cứu - phát triển, đào tạo nhân lực, đổi mới công nghệ. Đây là những giải pháp vừa phù hợp với thông lệ quốc tế, vừa ít chịu tác động bởi thuế tối thiểu toàn cầu hơn so với cơ chế ưu đãi “truyền thống” là miễn, giảm thuế.
Chính sách thuế quan của Mỹ có thể coi là “phép thử” cho bản lĩnh trong cuộc đua thu hút FDI khu vực. Để bứt phá, nước ta phải định vị lại mình, không phải như một công xưởng giá rẻ mà cần vươn lên trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo và kết nối chiến lược. Ba yếu tố then chốt cho định hướng này là quy hoạch điện ổn định, khung pháp lý minh bạch và bảo mật dữ liệu.
Đối với nông nghiệp công nghệ cao và chế biến thực phẩm, thách thức về thuế có thể làm gia tăng chi phí, song các phân khúc ngách như nông sản hữu cơ, cà phê đặc sản, thực phẩm chế biến chất lượng cao vẫn mở ra cơ hội lớn, ngay cả ở thị trường Mỹ. Điều kiện tiên quyết là khả năng truy xuất nguồn gốc, chứng minh tính bền vững và xây dựng thương hiệu xuất xứ.
Để biến cơ hội thành lợi thế bền vững, nước ta cần chuyển từ thế bị động sang chủ động trong cả thu hút FDI lẫn mở rộng thị trường xuất khẩu. Trong bối cảnh chính sách thuế toàn cầu tiềm ẩn nhiều biến số, năng lực thích ứng nhanh và nâng cấp nội lực sẽ là “tấm lá chắn” giúp Việt Nam không chỉ giữ vững dòng vốn FDI, mà còn tiếp tục khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
