Phim ngắn được không ít tác giả nhiều nước hứng thú thể hiện. Theo tỷ lệ tương ứng với từng loại phim truyện, tài liệu hoặc hoạt hình, độ dài của chúng được rút lại tối đa, sao cho trong thời gian tối thiểu vẫn có thể trình diễn một nội dung hoàn chỉnh, truyền đạt được thông điệp có chủ đích rõ ràng và gây được cảm xúc nghệ thuật.
Phim ngắn được biết đến như sân chơi hấp dẫn của cả các nghệ sĩ điện ảnh nổi danh lẫn những tác giả mới tập tễnh vào nghề. Tại đây, người ta thi thố tài năng biểu đạt những ý tưởng độc đáo và bất ngờ trong một cấu trúc cốt truyện đơn tuyến hết sức chặt chẽ. Thành công hoặc thất bại của phim ngắn gắn liền với giá trị của ý tưởng được tác giả hun đúc và làm nổi bật bằng một chủ đề nhất quán thông qua những vấn đề của nhân vật hoặc sự kiện được đề cập. Phương thức và phong cách diễn đạt cũng giữ chỗ quan trọng đối với giá trị có được của tác phẩm phim ngắn. Xem ra phim ngắn không hề dễ dàng chinh phục nhưng lại là nơi thử nghiệm lý tưởng đối với các bạn trẻ muốn thử sức để mở cánh cửa bước vào lâu đài của nàng tiên thứ bảy.
Ở nước ta hiện nay, lực lượng chế tác phim ngắn chủ yếu là sinh viên, học sinh và một số nhà làm phim chuyên nghiệp. Hàng năm đều xuất hiện những phim ngắn được tổ chức chế tác từ hai trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh, Hội Điện ảnh Việt Nam, một số trường phổ thông với các chương trình điện ảnh học đường do Nhật Bản, Thụy Điển tài trợ kinh phí và thiết bị.
Trong số hàng trăm tác phẩm phim ngắn đã được chế tác, phim truyện ngắn (dài tối đa khoảng 45 phút) chiếm phần lớn. Một số phim trong số đó thể hiện khá rõ giá trị ban đầu của chúng: ý tưởng sắc sảo, chủ đề nổi bật, nghệ thuật thể hiện chắt lọc, độc đáo, xu hướng sáng tác chủ đạo tập trung vào những vấn đề nóng sốt của cuộc sống thường nhật. Không ít tác phẩm sôi sục chất giọng trẻ trung, cho thấy ý thức và khả năng của tác giả trẻ cố công tìm tòi, khai thác phương thức và phong cách thể hiện hiện thực mới.
Tuy nhiên, cạnh đó, đã xuất hiện những bộ phim ngắn có xu hướng biểu lộ cá nhân cực đoan, khiến người xem ngầm hiểu chính tác giả đã không tận hiểu những gì anh ta đề cập và thể hiện. Phim ngắn là phim có ít thời gian miêu thuật, đòi hỏi mọi yếu tố đều phải thực sự súc tích, cô đọng, tập trung, sâu sắc. Điều đó hoàn toàn xa lạ với lối thể hiện lập dị, cố làm cho bí hiểm, cộc lốc khó hiểu hoặc dàn trải tản mạn không nói lên được điều gì cần thiết. Phim ngắn không đơn thuần là một hoạt cảnh cắt khúc, mà là một loại tác phẩm hoàn chỉnh, tổng thể với đầy đủ ý nghĩa tư tưởng cũng như giá trị thẩm mỹ độc lập.
Là sân chơi bổ ích ngày càng được mở rộng ở nước ta, phim ngắn có thể là nơi tập dượt lý tưởng của các bạn trẻ mến mộ và có năng khiếu về điện ảnh, trước khi thực thụ vào nghề. Sân chơi này cần được cơ quan chức năng, nhà trường và đoàn thể quan tâm hỗ trợ, thúc đẩy; đồng thời kịp thời hướng dẫn, uốn nắn, giúp các tác giả điện ảnh tương lai hoặc các nhà làm phim say mê phim ngắn định hướng đúng đắn tư duy cũng như kỹ năng tay nghề đối với chủng loại điện ảnh mới mẻ, ngày càng lan rộng và đang được xã hội quan tâm.
TRẦN LUÂN KIM
