Phương pháp giáo dục Montessori: Học trẻ để dạy trẻ tốt hơn…

Phương pháp Montessori được áp dụng cho các cháu từ 3 đến 6 tuổi ở châu Âu, Mỹ, Ấn Độ đã gần 100 năm, nhưng còn rất mới lạ với Việt Nam. Phương châm giáo dục của phương pháp này là: “Để một đứa trẻ dạy mình (người lớn) là cách duy nhất mà mình có thể học để dạy lại đứa trẻ đó”…

Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo viên và phụ huynh trong việc quan sát cá nhân từng cháu để có thể đánh giá các cháu một cách kỹ lưỡng, nhằm cung cấp cho trẻ sự giúp đỡ đúng mực, đúng lúc, giúp trẻ vững vàng khi bước vào thế giới thật với một tinh thần trách nhiệm đối với xã hội và tự tin khi giải quyết vấn đề.

Phương pháp Montessori hình thành dựa vào 4 giai đoạn khác biệt trong quá trình phát triển của trẻ. Bà Montessori- nhà nghiên cứu giáo dục nổi tiếng người Ý, người đưa ra phương pháp giáo dục này- tin rằng, nếu một đứa trẻ không được khuyến khích để khai thác tiềm năng phát triển của nó một cách đúng đắn, đứa trẻ đó sẽ gặp khó khăn trong quá trình phát triển ở giai đoạn tiếp theo. Bà cũng tin rằng trẻ sẽ trở nên tự tin từ sự cố gắng của chính mình qua các hoạt động học tập có tính cách khám phá và sử dụng trí tưởng tượng…

Trẻ chỉ có thể làm được việc này khi được thầy cô, bố mẹ hướng dẫn. Và đây cũng là những người có trách nhiệm tạo điều kiện, xây dựng một môi trường lành mạnh và an toàn, khả quan; khuyến khích trẻ đi theo khát vọng tự nhiên nhằm đạt được khả năng độc lập… Trong nhiều trường hợp, hành động chủ quan của người lớn có thể cản trở quá trình phát triển tự nhiên của trẻ, để lại hậu quả lâu dài trong cuộc sống của trẻ sau này.

Thật không may, có nhiều thầy cô và bố mẹ tác động vào quá trình học tập theo cách mà họ tự cho là đúng và họ cũng tự đặt ra kết quả mà họ muốn trẻ phải đạt được- trong khi kỳ vọng này hoàn toàn không hợp với khả năng của trẻ. Theo quan niệm của Montessori, sự phát triển toàn diện của trẻ phụ thuộc rất nhiều vào môi trường chung quanh. Vì vậy, người lớn nên tạo điều kiện cho sự phát triển của trẻ thay vì “điều khiển” hành động của chúng.

Thậm chí, bà Montessori còn cho rằng bất kỳ sự can thiệp nào vào các hoạt động tự phát của trẻ cũng là một hình thức bạo lực! Phương pháp của Montessori là dùng cái thực thay cho viễn tưởng để dạy về đời sống thật cho trẻ, giúp trẻ có được kinh nghiệm trong cuộc sống hiện thực trước khi tự mình dấn thân vào cuộc sống đó. Bằng cách sử dụng bản năng của mình để học những điều mới, vô hình trung trẻ không nhận ra rằng mình thật sự đang học, và dần dần trẻ sẽ nắm bắt được thông tin một cách có ý thức.

Nhằm xây dựng một môi trường học chất lượng cao và chuẩn bị cho các cháu có khả năng hội nhập ngay từ lứa tuổi mầm non trong bất kỳ môi trường học quốc tế nào trên thế giới sau này, Trường Asia Pacific Kindergarten (Mầm non châu Á - Thái Bình Dương- thuộc hệ thống Trường Asia Pacific College) đã vận dụng phương pháp giảng dạy Montessori.

Tại Trường Asia Pacific Kindergarten, giáo viên khuyến khích các cháu tham gia hoạt động học theo khả năng của từng cháu. Qua quan sát, giáo viên nắm bắt được nhu cầu cần được trợ giúp của từng cháu để chuẩn bị chương trình dạy một cách hứng thú. Ngoài hoạt động giảng dạy, phương pháp Montessori cũng đã và đang được áp dụng vào các hoạt động chăm sóc trẻ và hoạt động vui chơi của trẻ. Đặc biệt nổi bật là môn “Practical Life” - cuộc sống thực tế. (Chúng tôi sẽ giải thích sâu hơn về môn học này và tác dụng thực tế của nó cho sự hình thành nhân cách của các cháu trong bài viết trên chuyên trang này vào kỳ sau- NV).

Tại Trường Asia Pacific Kindergarten, ngoài việc được làm quen với phương pháp Montessori cùng giáo viên người Mỹ, các cháu có nhu cầu có thể đăng ký cho khóa học Playgroup vào sáng thứ bảy hàng tuần để được tập hát, kể chuyện, đóng kịch bằng tiếng Anh. Ngoài ra, các cháu còn được “trộn, nếm, khám phá và thưởng thức” các món ăn đơn giản do cháu và cô cùng làm trong giờ nội trợ.

Phương Châu