Thời gian qua, nhiều sự việc liên quan đến ngành giao thông vận tải đã xảy ra làm nhiều người, dù không muốn cũng phải đặt vấn đề nghi ngờ về chất lượng công tác của ngành.
Trước hết là những vụ tai nạn giao thông thương tâm do “xe điên” đâm phải. “Xe điên” là một cách nói, thực ra chẳng có xe nào điên mà chỉ có người cầm lái dỏm gây ra tai nạn giao thông. Vụ tai nạn mới đây nhất xảy ra ngày 5-6-2013 tại TP Đà Nẵng: Một chiếc xe 4 chỗ biển số TPHCM lùi từ vỉa hè xuống lòng đường đã húc đổ 2 xe máy, tông vào một cô gái trẻ, cuốn cô vào gầm xe, khiến cô chết tại chỗ.
Nguyên nhân tai nạn đang được công an làm rõ nhưng chắc rằng chẳng ai có thể nói cô gái tự cuốn mình vào gầm xe. Trước đó, ở Hà Nội, một chiếc ô tô đã tông vào một gia đình gồm ba người, hất họ văng xa hàng chục mét và đã cướp đi sinh mệnh của cả ba. Tại TPHCM, cách đây chưa lâu, một người lái ô tô trên đường Lý Thái Tổ đã gây tai nạn giao thông liên hoàn làm 2 người chết và 7 người bị thương nặng. Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân TPHCM, tai nạn xảy ra do lỗi của lái xe không làm chủ được tốc độ, xử lý kém.
Xung quanh chất lượng các công trình xây dựng của ngành giao thông. Vừa mới đây, một vụ sạt lở nghiêm trọng đã xảy ra tại công trình xây dựng bờ kè sông Cần Thơ, TP Cần Thơ, khiến đoạn thân kè dài hơn 50m đang trong giai đoạn hoàn tất bị sụp đổ, trôi hoàn toàn xuống sông. TP Cần Thơ đang tìm hiểu nguyên nhân nhưng sự kiện này gợi nhớ đến nhiều vụ sập đê biển, sập bờ kè, cầu cảng liên tiếp xảy ra trong thời gian gần đây gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng.
Ngày 8-9-2012, cầu cảng Tổng kho sản phẩm dầu khí Đà Nẵng đã bị sập. Ngày 28-10-2012, một vụ sập đê biển khác đã xảy ra ở Quảng Bình. Sóng biển đã làm đổ hoàn toàn và đẩy dịch tuyến đê biển nối đảo Hòn La với đảo Hòn Cỏ ở Khu kinh tế Hòn La thành một hình vòng cung, với điểm dịch xa nhất đến 60m. Khối lượng đá và cấu kiện tetrapod bêtông tiêu sóng nặng 16 - 25 tấn bị sóng đánh rời và trôi mất hơn 60.000m3. Công trình có tổng vốn đầu tư trên 80 tỷ đồng...
Trước đó vào cuối tháng 10 đầu tháng 11-2011, nước biển dâng cao cộng với sóng mạnh đã làm nước biển tràn qua đê tạm vào bên trong khu vực đang thi công công trình cơ sở hạ tầng Trung tâm điện lực Duyên Hải (Trà Vinh). Lượng nước ập vào quá lớn (khoảng 1.000m3/giờ) nên sau khi nước biển rút, toàn bộ tuyến đê cao 3,5m và dài gần 2km trên biển bị biến dạng, một số đoạn sạt mái và hư hỏng hoàn toàn...
Ban Quản lý dự án nhiệt điện 3 - chủ đầu tư dự án - cho biết chỉ riêng hạng mục đê bao tạm có chi phí lên đến 20 tỷ đồng. Thiệt hại sơ bộ ban đầu ước khoảng một nửa chi phí đầu tư và chi phí khắc phục có thể còn vượt số tiền đầu tư ban đầu. Công trình đã được đơn vị thiết kế tính đến tác động của sóng biển với tần suất mà sóng biển có thể ảnh hưởng đến đê là 20 năm mới xảy ra một lần, vậy mà…
Tư vấn thiết kế, giám sát và cả đơn vị thi công những công trình có sự cố nêu trên đa phần đều là những đơn vị của ngành giao thông như Công ty CP tư vấn giao thông Quảng Nam, Công ty CP tư vấn xây dựng công trình Hàng Hải… Thậm chí, trong đợt xếp loại tư vấn và đơn vị thi công vừa qua của Bộ Giao thông Vận tải, một trong số những đơn vị này, đặc biệt là Công ty CP tư vấn xây dựng công trình Hàng Hải còn được xếp thứ hạng cao về chuyên môn.
Điều lạ là, sau tất cả những sự cố nêu trên, bao giờ ngành chức năng liên quan cũng khẳng định, sẽ tìm ra nguyên nhân và xử lý nghiêm đơn vị để xảy ra sai sót. Thế nhưng, nhiều sự cố đã xảy ra hàng năm trời nhưng chưa thấy đơn vị nào bị “chỉ mặt, vạch tên” là thủ phạm của những yếu kém.
Rõ ràng, đây là một thực tế không thể bỏ qua. Bên cạnh những đợt thanh - kiểm tra thường xuyên, hàng năm Bộ Giao thông Vận tải nên có thống kê về các sự cố, xác định đơn vị nào có lỗi, có sai phạm nhiều nhất để có biện pháp xử lý nghiêm, đồng thời cũng nên công bố công khai cho người dân giám sát.
Tại sao không thử làm công tác thống kê xem trong các vụ tai nạn giao thông do tài xế dỏm lái, những tài xế này được đào tạo và sát hạch ở đâu? Nếu cơ sở sát hạch nào có nhiều “học trò” là lái xe dỏm thì cần phải được kiểm tra lại. Với các sự cố trong thi công công trình cũng vậy, đơn vị nào có nhiều công trình bị sự cố nhất, cần được thẩm tra lại trình độ và xử lý nghiêm hơn nữa.
NGUYỄN KHOA
