(SGGPO).– Chiều 27-11, Quốc hội đã thông qua Luật giáo dục nghề nghiệp. Tiếp thu ý kiến của ĐBQH, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật dạy nghề đã được đổi tên thành Luật giáo dục nghề nghiệp.
Xung quanh luật này, vẫn còn 2 vấn đề mà ĐBQH còn nhiều băn khoăn. Thứ nhất là vấn đề mở rộng phạm vi, đối tượng điều chỉnh của Luật. Thứ hai là việc nên giao cho Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (LĐ-TB và XH) hay Bộ Giáo dục-Đào tạo (GD-ĐT) quản lý Nhà nước về giáo dục nghề nghiệp.
Hợp nhất các trình độ đào tạo: Trung cấp chuyên nghiệp với Trung cấp nghề, Cao đẳng với Cao đẳng nghề
Giải trình của Ủy ban Thường vụ (UBTV) Quốc hội cho biết, với vấn đề thứ nhất, đa số ý kiến của đại biểu tán thành việc mở rộng phạm vi, đối tượng điều chỉnh của Luật và sắp xếp lại hệ thống giáo dục nghề nghiệp theo hướng hợp nhất các trình độ đào tạo trung cấp chuyên nghiệp với trung cấp nghề, cao đẳng với cao đẳng nghề. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng việc đưa trình độ cao đẳng về bậc giáo dục nghề nghiệp là chưa phù hợp với quy định của Luật giáo dục và Luật giáo dục đại học hiện hành.
Ảnh: Lã Anh
Về vấn đề này, UBTV đã lý giải bằng 4 luận điểm.
Thứ nhất, việc hợp nhất các trình độ đào tạo của giáo dục nghề nghiệp thành ba trình độ sơ cấp, trung cấp và cao đẳng là nhằm thể chế hóa nội dung của Nghị quyết số 29-NQ/TW cũng như tạo thuận lợi cho việc quy hoạch hệ thống cơ sở đào tạo nguồn nhân lực có tay nghề cao theo tinh thần Chỉ thị số 37-CT/TW của Ban Bí thư trung ương Đảng ngày 6-6-2014.
Thứ hai, việc sắp xếp lại các trình độ đào tạo của giáo dục nghề nghiệp là dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn về đào tạo nghề nghiệp. Với mục tiêu phát triển năng lực thực hành và kỹ năng nghề nghiệp cho người học, các trình độ đào tạo trung cấp, cao đẳng (cả chuyên nghiệp và nghề) được nhiều quốc gia trên thế giới xếp vào bậc giáo dục nghề nghiệp nhằm đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật, nghiệp vụ trực tiếp tham gia vào hoạt động sản xuất, dịch vụ. Còn ở Việt Nam, các trình độ trung cấp, cao đẳng hiện đang bị phân tách thành 2 bộ phận do 2 bộ quản lý. Trong đó, Bộ LĐ-TB và XH quản lý hệ thống dạy nghề với các trình độ sơ cấp nghề, trung cấp nghề và cao đẳng nghề. Còn Bộ GD-ĐT quản lý hệ thống giáo dục chuyên nghiệp gồm trung cấp chuyên nghiệp và cao đẳng. Hơn thế, cao đẳng hiện đang được xếp là một trình độ đào tạo thuộc giáo dục đại học. Trong khi đó, về bản chất, các trình độ đào tạo trung cấp chuyên nghiệp và trung cấp nghề, cao đẳng và cao đẳng nghề đều thực hiện đào tạo theo định hướng thực hành nghề nghiệp và đều chú trọng rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp cho người học để phục vụ trực tiếp hoạt động sản xuất, dịch vụ.
Việc phân tách trong quản lý, chỉ đạo, điều hành chung đối với các trình độ đào tạo trung cấp và trung cấp nghề, cao đẳng và cao đẳng nghề như hiện nay dẫn tới tình trạng phân tán, chồng chéo trong tổ chức đào tạo cũng như dàn trải, lãng phí trong đầu tư, phân bổ nguồn lực cho giáo dục nghề nghiệp. Vì vậy, xuất phát từ tình hình thực tiễn, việc hợp nhất các trình độ nhằm một mặt khắc phục những bất cập nêu trên, tạo sự thống nhất trong hệ thống giáo dục quốc dân; mặt khác, tạo điều kiện thuận lợi cho việc công nhận tương đương trình độ giữa Việt Nam với các quốc gia trong khu vực ASEAN nói riêng và trên thế giới nói chung, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế về đào tạo nghề nghiệp.
Thứ ba, việc đổi mới này nhận được sự đồng thuận, nhất trí cao của các cơ quan có thẩm quyền liên quan, kể cả Chính phủ, các bộ liên quan, UBTV cũng như các trường, các chuyên gia, nhà khoa học.
Thứ tư, việc mở rộng phạm vi, đối tượng điều chỉnh và hợp nhất các trình độ đào tạo như quy định trong dự thảo Luật không tạo ra xung đột pháp lý mà vẫn bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật. Do đó, UBTV đề nghị Quốc hội chấp thuận cho giữ quy định sẽ hợp nhất các trình độ đào tạo trung cấp chuyên nghiệp với trung cấp nghề, cao đẳng với cao đẳng nghề.
Giao Chính phủ phân công Bộ quản lý về giáo dục nghề nghiệp
Về cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp, vì còn ý kiến khác nhau nên UBTV đã gửi Phiếu xin ý kiến ĐBQH về vấn đề này. Kết quả, trong tổng số 336 phiếu thu về, có 114 phiếu (chiếm tỉ lệ 34%) nhất trí giao cho Bộ LĐ-TB và XH làm đầu mối quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp; 99 phiếu (chiếm tỷ lệ 29,4%) đề nghị giao cho Bộ GD-ĐT; 96 phiếu (chiếm tỷ lệ 28,6%) đồng ý giao Chính phủ phân công cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn của từng giai đoạn và có 27 phiếu (chiếm tỷ lệ 8%) ý kiến khác.
Như vậy, ý kiến ĐBQH về vấn đề này chưa tập trung, không phương án nào được trên 50% ĐBQH nhất trí.
“Lãnh đạo Quốc hội và lãnh đạo Chính phủ đã trao đổi và thấy rằng vấn đề này chưa đủ chín muồi để xem xét sửa đổi ở thời điểm này. Vì vậy, sau khi trao đổi, thống nhất với các cơ quan liên quan, UBTV đề nghị Quốc hội cho giữ nguyên quy định về vấn đề này như trong Luật dạy nghề hiện hành là: giao cho Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp và phân công cụ thể cơ quan thay mặt Chính phủ chịu trách nhiệm làm đầu mối thực hiện quản lý nhà nước về lĩnh vực này cho phù hợp với yêu cầu điều hành của Chính phủ trong từng thời kỳ”, đại diện UBTV cho biết.
Trước đó, trong buổi sáng 27-11, Quốc hội cũng đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam và Luật Công an nhân dân (sửa đổi).
PHAN THẢO
