Trong quyển sách mới nhất viết về Tổng thống Bush – Dead Certain: The Presidency of George W. Bush (Chết chắc – ghế tổng thống của George W. Bush; phát hành ngày 3-9-2007), tác giả Robert Draper cho biết: Tổng thống Bush tâm sự ông từng khóc rất nhiều mỗi khi bị căng thẳng quá mức, và ông từng gặp… ma trong phòng ngủ Lincoln tại Nhà Trắng!
"Tôi khóc rất nhiều khi ở cương vị này (tổng thống). Tôi chắc rằng tôi rơi nhiều nước mắt đến mức anh không thể đếm, ở tư cách tổng thống. Tôi sẽ tiếp tục rơi nước mắt vào ngày mai” – Tổng thống Bush nói với tác giả Robert Draper, người phỏng vấn Bush 6 lần cho quyển sách, hầu hết vào tháng 5-2007. Tất nhiên Dead Certain không chỉ viết về cảm xúc của một tổng thống đang và sẽ gây tranh cãi nhiều nhất lịch sử Mỹ thời hiện đại. Quyển sách cũng kể nhiều chi tiết về quá trình làm tổng thống của Bush. Trong đó có chi tiết về sự lưỡng lự và miễn cưỡng của Bush trong việc tìm tiếng nói thống nhất trong Liên Hiệp Quốc để sử dụng biện pháp quân sự đối với chính thể Saddam Hussein. Bush miêu tả sự không hài lòng thường xuyên đối với LHQ, khi có lần đi ngang cựu Tổng thống Bill Clinton tại một cuộc họp LHQ vào tháng 6-2006...
“Công sứ” cãi tổng thống
Quyển Dead Certain: The Presidency of George W. Bush và tác giả Robert Draper
Liên quan chiến lược Iraq hậu Saddam Hussein, Bush nói ông không biết việc quân đội Iraq bị giải tỏa bởi Paul Bremer (vào tháng 5-2003) nguyên chỉ huy bộ máy lâm thời liên quân tại Iraq với chức danh giống “Công sứ” – quyết định được xem là một trong những sai lầm chết người nhất đối với chiến lược Iraq giai đoạn hậu Saddam, khi hàng ngàn lính Iraq thời Saddam được giải ngũ, trở thành một phần của lực lượng phiến loạn gây rối Iraq. Bush nói với tác giả Robert Draper rằng lý ra quân đội Iraq nên được duy trì sau khi Saddam bị lật đổ nhưng “điều đó đã không xảy ra”.
Tuy nhiên, khi quyển sách vừa ra mắt, Bremer nhảy nhổm phản ứng trước phát biểu của Tổng thống Bush. Bremer nhấn mạnh rằng quyết định trên không phải do một mình ông đưa ra. Cung cấp tờ New York Times về lá thư từng gửi Bush, Paul Bremer nói thêm rằng vào hôm sau, Bush đã viết thư hồi âm, ghi rằng “anh được sự ủng hộ và tin cậy hết mình của tôi”. Bremer cũng cho biết quyết định giải tán quân đội Iraq từng được thảo luận “nhiều lần” với (nguyên) Bộ trưởng Quốc phòng Donald Rumsfeld. Tuy nhiên, Douglas Feith – nguyên thứ trưởng quốc phòng đặc trách chính sách – cho biết, tháng 2-2003, ông từng báo cáo Bush về kế hoạch của Rumsfeld trong việc duy trì quân đội Iraq. Dựa vào thông tin tình báo từ CIA, việc duy trì quân đội Iraq thời hậu Saddam là yếu tố chiến lược thời điểm đó (chẳng biết thực hư vụ này thế nào; liệu có khả năng Douglas Feith bao che cho “thầy” Rumsfeld và đổ hết tội cho Bremer?).
“Treo” mạng Rumsfeld
Liên quan hậu trường chính trị Mỹ, Dead Certain kể lại sự kiện trong một buổi ăn tối với các cố vấn thân cận, Bush yêu cầu mọi người giơ tay cho biết ý kiến về việc sa thải Rumsfeld. Tỷ lệ ủng hộ là 7/4 và Bush quyết định chưa vội tống Rumsfeld khỏi Bộ Quốc phòng, cho đến khi kết quả bầu cử Quốc hội nghiêng về phe Dân chủ (Bush, Karl Rove, trợ lý đặc biệt tổng thống Dan Bartlett, cố vấn an ninh quốc gia Stephen J. Hadley giơ tay ủng hộ kéo dài “mạng sống” cho Rumsfeld; đổng lý văn phòng sắp mãn nhiệm Andrew Card, đổng lý văn phòng sắp nhậm chức Joshua B. Bolten, Ngoại trưởng Condoleezza Rice… thuộc phe yêu cầu truất phế Rumsfeld). Dead Certain cho biết thêm, trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2000, cố vấn chính trị đặc biệt Karl Rove nói với Bush rằng việc giao ghế phó tổng thống cho Dick Cheney là một ý tồi. Và cũng chính Karl Rove phản đối việc Bush đề cử Harriet Miers vào Tối cao pháp viện (sau khi Harriet Miers rút lui vào tháng 10-2005, Samuel Alito Jr được chọn thay)...
“Tiến sĩ độc ác”
Từng viết về Bush vào năm 1998 khi Bush ở ghế thống đốc Texas, Draper (phóng viên tờ GQ) có nhiều thuận lợi khi viết Dead Certain. Không chỉ được phỏng vấn trực tiếp Tổng thống Bush, Draper còn phỏng vấn đệ nhất phu nhân Laura cũng như nhiều viên chức cấp cao Nhà Trắng trong đó có Phó Tổng thống Dick Cheney, Ngoại trưởng Condoleezza Rice, nguyên cố vấn tổng thống Karl Rove… Theo bình luận của New York Times, quyển Dead Certain của Robert Draper có nhiều chi tiết giống hai quyển sách trước đây viết về Bush (của Ron Suskind và Bob Woodward) nhưng có phần khai thác sâu hơn về Bush-đời thường, chẳng hạn Bush thích bắt chước nhân vật Tiến sĩ Độc ác (Dr. Evil) trong phim Austin Powers; thích đếm tất cả quyển sách mình từng đọc; thích chứng tỏ cho các cậu cận vệ trẻ rằng tổng thống của họ còn “ngon lành” như thế nào khi phóng xe đạp phăng phăng và đốt ít nhất 1.000 calorie mỗi lần tập thể dục… Cuối cùng, Bush cũng tiết lộ với Robert Draper về kế hoạch nghỉ hưu: ông sẽ lập một tổ chức gọi là “Viện nghiên cứu tự do” và kiếm sống bằng nghề diễn thuyết, hốt bạc ngon ơ như bố mình và Bill Clinton….
Mạnh Kim
