Tổ chức Mặt trận có vai trò quan trọng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sức thu hút, hiệu triệu, tập hợp của Mặt trận đã góp phần tạo nên sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì mục tiêu chung. Dấu ấn của Mặt trận Việt Minh, của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam, của Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hòa bình Việt Nam… còn rất sâu đậm trong lòng người dân ở Nam bộ và ở TPHCM.
Vị trí và tiếng nói của Mặt trận trong hệ thống chính trị ngày càng được đề cao. Hiến pháp 2013 nêu rõ: Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của các tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài. MTTQ là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong thành tựu chung của TPHCM, MTTQ đã có sự đóng góp rõ nét. Ủy ban MTTQ thành phố đã có sự kế thừa qua các nhiệm kỳ, đã chủ động triển khai, phối hợp nhiều chương trình hành động, nhất là về dân sinh và dân chủ. Hoạt động tập trung và có hiệu quả là chăm lo cho người nghèo, thực hiện chính sách an sinh xã hội, làm cầu nối giữa người dân và chính quyền, lắng nghe, phản ánh, kiến nghị, tổ chức tiếp xúc, đối thoại giữa lãnh đạo chính quyền và người dân…
Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” được xem là nội dung trọng tâm của phong trào thi đua yêu nước, có lồng ghép các chương trình mục tiêu quốc gia, có xác định trọng tâm, trọng điểm theo chủ đề năm của thành phố. Có nhiều mô hình tự quản cộng đồng được nhân rộng như “Khu phố không rác”, “Tuyến kênh vệ sinh - văn minh”, “Nhà trọ văn minh - nghĩa tình”, “1 biết 4”, “5 kèm 1”, “Tổ dân phòng tự quản”, “Tổ cán sự tình nguyện”… Các phong trào, các cuộc vận động “3 không, 3 có”, “Đền ơn đáp nghĩa”, “Vì người nghèo”, “3 tiết kiệm, 3 tương trợ”, “Tôi yêu hàng Việt”, “Vì tuyến đầu Tổ quốc”… đã thu hút sự đóng góp tích cực của người dân.
Trong tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, nhất là trong điều kiện thí điểm không tổ chức Hội đồng nhân dân quận - huyện, phường, MTTQ thành phố đã đẩy mạnh hoạt động giám sát đối với các công trình, dự án lớn và tổ chức phản biện xã hội đối với những dự thảo, đề án, đặc biệt là đề án xây dựng “chính quyền đô thị”. Mặt trận đã làm nòng cốt và tạo sự chuyển biến trong việc thực hiện Quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn. Các ban công tác Mặt trận khu phố luôn được củng cố và quy tụ được những người tâm quyết, tận tụy với công tác Mặt trận. Việc biểu dương “những tấm gương thầm lặng mà cao cả”… đã khích lệ, tạo thêm sinh khí cho phong trào thi đua ở cơ sở.
Giờ đây, đội ngũ những người làm công tác Mặt trận ở các cấp ngày càng trẻ hơn, việc đào tạo và điều kiện hoạt động có phần thuận lợi hơn. Sự phối hợp với chính quyền và các ban ngành, đoàn thể ngày càng đi vào nề nếp. Tuy nhiên, so với yêu cầu, cũng như những khó khăn, thách thức đòi hỏi phải vượt qua thì còn nhiều những vấn đề - cũ có, mới có. Ủy ban MTTQ TPHCM đã thể hiện sự cầu thị trong nhìn nhận những mặt còn hạn chế, yếu kém. Đó là việc nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và kiến nghị giải quyết những vấn đề bức xúc của nhân dân còn chưa sâu sát, kịp thời; việc tham gia xây dựng Đảng, chính quyền còn lúng túng; hoạt động giám sát, phản biện xã hội chưa tập trung; việc phối hợp trong giải quyết các vấn đề có liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân chưa thật cụ thể, có ảnh hưởng nhất định đến kết quả thực hiện các chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc…
Để phát huy hơn nữa vai trò của tổ chức Mặt trận, Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam TPHCM lần thứ X sẽ xem xét quyết định phương hướng, nhiệm vụ và chương trình hành động sao cho việc tập hợp ngày càng rộng lớn hơn vì mục tiêu “ích nước, lợi dân” với các hoạt động dân sinh, dân chủ, với chương trình giám sát, phản biện xã hội đem lại hiệu quả cao hơn theo Quy chế của Bộ Chính trị. Trong đó quan tâm giám sát cán bộ, công chức, đảng viên ở khu dân cư, phòng ngừa ngăn chặn tệ quan liêu, xa dân, đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, làm trong sạch và nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, đảng viên. Khắc phục tính hình thức trong hoạt động, nâng cao chất lượng xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, tăng cường lắng nghe tiếng nói của người dân, kịp thời trao đổi, giải thích, giải tỏa bức xúc trong dân, góp phần ổn định chính trị, tạo đồng thuận thực hiện thắng lợi nhiệm vụ kinh tế - xã hội của thành phố. Và luôn có những hoạt động mang ý nghĩa, thiết thực bảo vệ chủ quyền, biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Với tinh thần đổi mới, đổi mới hơn nữa hoạt động của Mặt trận, xin chúc cho MTTQ thành phố tiếp tục phát huy sức mạnh đại đoàn kết, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, thực hiện giám sát và phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền, có những kiến nghị, đề xuất về cơ chế, chính sách và phát huy dân chủ nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới của đất nước và thành phố.
PHẠM PHƯƠNG THẢO
