Hôm nay 5-9, khoảng 22,5 triệu học sinh-sinh viên trên cả nước chính thức bước vào khai giảng năm học mới 2013-2014 với một tinh thần mới, kỳ vọng mới. Năm học mới bắt đầu với những nhiệm vụ rất nặng nề, nhất là khi ngành giáo dục đang dốc toàn lực để thực hiện mục tiêu đổi mới toàn diện, căn bản nền giáo dục Việt Nam. Những đề án lớn về đổi mới giáo dục đang trong giai đoạn hoàn thiện để ra đời ngay trong năm học này, tạo đà cho toàn ngành bước những bước đổi mới thành công như xã hội đang mong mỏi.
Trong tâm thế đó, suốt thời gian qua, Bộ GD-ĐT đã đẩy nhanh việc chuẩn bị các điều kiện cụ thể để triển khai đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp dạy và học, phương thức thi, kiểm tra, đánh giá nhằm tạo ra sự chuyển biến tích cực, rõ nét về chất lượng và hiệu quả hoạt động giáo dục phổ thông. Trong đó đáng kể nhất là bắt đầu từ năm học 2013-2014, ngành giáo dục sẽ triển khai thí điểm xây dựng chương trình giáo dục của nhà trường. Theo đó, dựa trên chương trình chung Bộ GD-ĐT ban hành, các trường chủ động tổ chức hoạt động dạy học, giáo dục, các hoạt động tập thể của học sinh trong nhà trường phù hợp với đặc điểm từng địa phương.
Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển khẳng định, đây có thể coi là một động tác “cởi trói” cho mỗi trường. Không chỉ thế, hàng loạt các chỉ đạo mới cũng đã được bộ đưa ra thực hiện từ năm học mới này như khuyến khích không chấm điểm học sinh lớp 1; cấm không dạy tô chữ, viết chữ cho học sinh mầm non; mở rộng thí điểm công nghệ giáo dục cho lớp 1, 2; mở rộng thực hiện mô hình trường học mới. Tất cả những điều đó cho thấy, ngành giáo dục đang nỗ lực để thực hiện sứ mệnh đổi mới giáo dục, khắc phục những khiếm khuyết hiện có, lấy lại niềm tin của xã hội về một nền giáo dục chất lượng, vừa coi trọng dạy chữ vừa coi trọng dạy người.
Nhưng cũng như những mùa khai giảng đã đi qua, năm học mới này ngành giáo dục cả nước vẫn phải đối mặt với bao nhiêu khó khăn, thách thức. Vẫn còn thiếu tới 27.000 giáo viên đứng lớp. Vẫn còn nhiều trường lớp học chưa được kiên cố. Nhiều nơi thầy cô giáo và các em học sinh vẫn phải ngồi học trong những lớp học tạm bợ, bàn ghế xộc xệch. Không ít nơi nhiều học sinh vẫn phải hàng ngày đến trường trên những con đường lầy lội, những dòng sông, đoạn suối hiểm nguy. Đâu đó ở nhiều nơi, khi năm học mới bắt đầu, đã có những phàn nàn không ngừng về tình trạng lạm thu; về dấu hiệu của bệnh thành tích chưa thuyên giảm; về sự hành xử thiếu phương pháp sư phạm và đạo đức của các thầy cô giáo đối với học sinh, nhất là những học sinh lớp 1 không đi học trước… Những “phàn nàn” đó không mới và đại đa số những người làm trong ngành giáo dục không muốn chứng kiến. Nhưng thực tế là xã hội vẫn diễn ra những câu chuyện tương tự. Điều đó càng đòi hỏi ngành giáo dục phải tiếp tục đổi mới một cách căn bản, toàn diện như Nghị quyết Trung ương Đảng đã đề ra.
Những khó khăn về cơ sở vật chất là điều có thể dễ dàng nhìn thấy và có thể khắc phục theo thời gian. Nhưng khó khăn lớn hơn mà ngành giáo dục phải tiếp tục khắc phục đó là khôi phục lòng tin của xã hội, của người học về quyết tâm đẩy lùi những tiêu cực, yếu kém dai dẳng mà nền giáo dục Việt Nam đã chịu đựng suốt nhiều năm qua để đạt tới chất lượng giáo dục cao nhất, đáp ứng nhu cầu đổi mới ngày càng cao của đất nước. Chúng ta đều hiểu, mục tiêu giáo dục là không có gì thay đổi, đó là hướng tới giáo dục, đào tạo những thế hệ trẻ vừa có tri thức, vừa có đạo đức, hoài bão để xây dựng đất nước. Và thực tế, những nỗ lực đổi mới của ngành giáo dục cũng đã được xã hội ghi nhận và những câu chuyện cảm động về truyền thống “tôn sư trọng đạo” luôn trở thành những bài học có sức hấp dẫn lớn nhất trong cuộc sống. Ngành giáo dục cũng hiểu, mỗi người dân Việt Nam-với truyền thống hiếu học tự ngàn đời luôn đặt hết mong mỏi, tình cảm vào đội ngũ những người làm giáo dục. “Vì sự nghiệp trăm năm trồng người”, đó chính là cái đích mà không chỉ ngành giáo dục mà toàn thể xã hội luôn dành mọi quan tâm, đầu tư, kỳ vọng. Đó cũng chính là lý do khiến ngày 5-9 không chỉ là thời khắc thầy cô-học sinh bước vào năm học mới, mà cả xã hội cũng bước vào năm học mới với những hy vọng lớn lao…
LÂM NGUYÊN
