Ngày 26-10, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn đã có trao đổi, phản hồi với báo chí về những vấn đề liên quan đến cân đối ngân sách vốn được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm, đề cập nhiều trong tuần qua. Ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết:
Như báo cáo Chính phủ trình Quốc hội, năm 2015, thu ngân sách sẽ vượt dự toán 17.400 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách trung ương hụt thu khoảng 31.000 tỷ đồng nhưng ngân sách địa phương lại tăng thu. Nguyên nhân số ngân sách tăng thu nhờ tăng trưởng kinh tế khá (GDP dự kiến tăng trưởng 6,5%); chỉ số giá tiêu dùng tăng thấp (1,5% - 2%)... Chính những điều đó đã khiến cho việc hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thuận lợi nên thuế thu nhập doanh nghiệp tăng cao hơn so với năm trước. Cụ thể, số doanh nghiệp có khả năng nộp thuế trước chỉ hơn 30% thì nay là 39% - 42%, thu thuế giá trị gia tăng cũng tăng khá... Ngân sách trung ương hụt thu có nguyên nhân do giá dầu thô dự toán là 100 USD/thùng nhưng thực tế chỉ khoảng 54 - 55 USD/thùng khiến cho hụt thu thuế. Bên cạnh đó, do hội nhập kinh tế trong khu vực ASEAN nên phải cam kết cắt giảm thuế khiến thu giảm. Ví dụ như thuế nhập khẩu dầu mazut về 0%, diesel về 5% khiến cơ cấu nhập khẩu xăng dầu từ khu vực ASEAN tăng trong khi nhập khẩu các mặt hàng này ngoài khu vực ASEAN có thuế suất gấp 2 - 3 lần.
Để bù đắp hụt thu ngân sách trung ương, Chính phủ đã trình Quốc hội kiến nghị cho sử dụng 10.000 tỷ đồng từ việc bán vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã yêu cầu là phải thu đúng, thu đủ kịp thời để đảm bảo cân đối, giảm dần việc sử dụng con số 10.000 tỷ đồng.
* Phóng viên: Cơ sở nào để Bộ Tài chính giảm sử dụng khoản 10.000 tỷ đồng, thưa ông?
* Ông ĐỖ HOÀNG ANH TUẤN: Trên những số liệu công khai của Tổng cục Thuế thì có căn cứ, cơ sở pháp lý thực tiễn để thực hiện. Chẳng hạn, số nợ đọng thuế hiện là 76.000 tỷ đồng, ngoại trừ số nợ do nguyên nhân bất khả kháng, khó thu... thì có thể thu được số chây ỳ, chậm nộp thuế là 34.000 tỷ đồng mà doanh nghiệp có khả năng nộp nhưng không nộp. Con số này nếu phấn đấu thu 50% cũng có thể được 17.000 tỷ đồng.
Nhóm biện pháp thứ hai là thanh tra, kiểm tra. Hiện cả nước có khoảng 506.000 doanh nghiệp sản xuất kinh doanh tự khai, tự nộp thuế. Theo yêu cầu của Luật Quản lý thuế, đoàn giám sát của Quốc hội thì cơ quan thuế phải thanh, kiểm tra 15% - 20% số doanh nghiệp này. Trong 9 tháng vừa qua cơ quan thuế đã thanh, kiểm tra lập biên bản và sẽ thu về ngân sách 8.000 tỷ đồng, đã thực hiện được 5.000 tỷ đồng, khả năng thu được 3.000 tỷ đồng còn lại là có thể được. Ngoài ra, từ nay đến cuối năm cơ quan thuế sẽ tập trung vào những doanh nghiệp nợ đọng thuế có khả năng nộp để đảm bảo sự công bằng với các doanh nghiệp khác. Ngoài ra sẽ tập trung vào việc thu 86 triệu USD mà nước chủ nhà được hưởng trong Liên doanh dầu khí Việt Nam - Nga; tập trung vào việc chống chuyển giá...
* Ông có thể giải thích rõ hơn về kế hoạch và mục đích của việc phát hành 3 tỷ USD trái phiếu ra thị trường vốn quốc tế?
* Chính phủ đã trình Quốc hội phát hành trái phiếu quốc tế với mức trần là 3 tỷ USD để tái cơ cấu nợ ngắn hạn. Công tác chuẩn bị phát hành là khả thi nhưng sẽ được thực hiện theo nguyên tắc nhu cầu đến đâu sử dụng đến đó, vì mức 3 tỷ USD là trần cho cả giai đoạn 2015 - 2016 chứ không phải bức bách cần thiết một thời điểm. Điều này nhằm đảm bảo hiệu quả sử dụng trong và ngoài, ngắn và dài hạn. Còn việc phát hành 1 tỷ USD trái phiếu bằng ngoại tệ cho Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam cũng là cần thiết song phải đặt trong mối quan hệ với chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước. Do vậy, việc này sẽ phải bàn bạc kỹ mức cụ thể huy động trái phiếu chính phủ bằng ngoại tệ để đảm bảo quyền lợi quốc gia chung. Bởi lẽ lãi suất tiền gửi ngoại tệ của doanh nghiệp hiện cũng chỉ dao động mức 0% - 0,25%.
* Điều này có ảnh hưởng đến nợ công hay không, thưa ông?
Khoản vay 3 tỷ USD sẽ nhằm tái cơ cấu nợ ngắn hạn trong nước nên tổng nợ không thay đổi mà chỉ thay đổi chủ nợ, lãi suất và thời hạn. Đây là vấn đề đang xin ý kiến và nếu thực hiện sẽ phải cân đối, tính toán trong và ngoài nước, biến động tỷ giá đảm bảo an ninh an toàn tài chính để chọn phương án hiệu quả nhất.
* Thu ngân sách năm 2016 dự kiến sẽ còn nhiều khó khăn, vậy Bộ Tài chính có những giải pháp nào để cân đối ngân sách năm 2016?
* Bên cạnh việc lập dự toán dầu thô ở mức 60 USD/thùng để nếu có hụt thu vài ngàn tỷ đồng thì dễ xoay xở, Bộ Tài chính sẽ tập trung vào việc thu nợ đọng thuế; thanh, kiểm tra với 17% - 18% số doanh nghiệp; tập trung đấu tranh chống chuyển giá... Trong đó, chống chuyển giá được chúng tôi coi là nội dung quan trọng. Chính vì vậy chúng tôi đã thành lập 5 đơn vị chuyên trách chống chuyển giá và dự kiến hết năm nay sẽ xây dựng được cơ sở dữ liệu 11.500 doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Hy vọng sang năm, hoạt động chống chuyển giá sẽ được đẩy mạnh hơn.
HÀ MY
