Ngày 15-9, nhận lời mời của Thủ tướng Nội các Nhật Bản Shinzo Abe, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã đến thủ đô Tokyo, bắt đầu chuyến thăm chính thức Nhật Bản.
Nhật Bản là đối tác quan trọng hàng đầu và lâu dài
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đón Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
Sau lễ đón chính thức, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có cuộc hội đàm với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại Phủ Thủ tướng Nhật Bản ở thủ đô Tokyo. Thủ tướng Shinzo Abe cho rằng chuyến thăm Nhật Bản lần này của Tổng Bí thư sẽ mở ra cơ hội mới góp phần thúc đẩy quan hệ Việt Nam-Nhật Bản phát triển ngày càng toàn diện và sâu sắc hơn. Thủ tướng Shinzo Abe nhấn mạnh Nhật Bản hết sức coi trọng và ưu tiên cao cho quan hệ với Việt Nam, mong muốn tăng cường hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng giữa hai nước. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn coi Nhật Bản là đối tác quan trọng hàng đầu và lâu dài, đồng thời nhấn mạnh đây là chủ trương nhất quán, xuyên suốt trong định hướng chính sách đối ngoại của Việt Nam.
Tại cuộc gặp, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Shinzo Abe đã trao đổi và nhất trí về các phương hướng, biện pháp nhằm thúc đẩy toàn diện và làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam-Nhật Bản trong thời gian tới với các trọng tâm là tăng cường tin cậy chính trị, thúc đẩy kết nối và hợp tác kinh tế, đẩy mạnh hợp tác trong các vấn đề khu vực và quốc tế.
Hai nhà lãnh đạo nhất trí tiếp tục duy trì thường xuyên các chuyến thăm, tăng cường tiếp xúc giữa lãnh đạo cấp cao, giao lưu và hợp tác giữa Quốc hội và các chính đảng hai nước; mở rộng và làm sâu sắc hơn các cơ chế hợp tác đối thoại hiện có; thúc đẩy kết nối hai nền kinh tế theo hướng lâu dài, bền vững trên một số lĩnh vực mà hai bên có lợi thế so sánh, tiềm năng và nguồn lực có thể bổ sung, hỗ trợ cho nhau cùng phát triển bền vững, trong đó chú trọng kết nối chiến lược phát triển kinh tế, kết nối năng lực sản xuất và kết nối nguồn nhân lực.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng duyệt đội danh dự tại lễ đón
Đánh giá cao sự đồng hành và hỗ trợ của Nhật Bản trong công cuộc đổi mới của Việt Nam trong hơn 20 năm qua, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề nghị Nhật Bản tiếp tục ưu tiên cung cấp Viện trợ phát triển chính thức (ODA) cho Việt Nam, ưu tiên Việt Nam trong quá trình triển khai sáng kiến Đối tác Cơ sở hạ tầng chất lượng cao của Nhật Bản dành cho châu Á, tiếp tục hỗ trợ cải thiện môi trường đầu tư của Việt Nam, tăng cường chuyển giao công nghệ tiên tiến, thúc đẩy các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào Việt Nam trong các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp phụ trợ, cơ khí chế tạo... xây dựng các khu công nghiệp lớn, trong đó có các khu công nghiệp chuyên sâu. Tổng Bí thư cũng đề nghị Nhật Bản hỗ trợ Việt Nam nâng cao chuỗi giá trị nông sản - thực phẩm, tạo điều kiện cho hàng hóa nông, lâm, thủy sản Việt Nam tiếp cận thị trường Nhật Bản, hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực, tăng tiếp nhận điều dưỡng viên, hộ lý và thực tập sinh từ Việt Nam.
Tiếp tục hỗ trợ Việt Nam phát triển kinh tế bền vững
Phản hồi tích cực đối với các đề nghị của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Shinzo Abe khẳng định Nhật Bản sẽ tiếp tục hợp tác và hỗ trợ Việt Nam phát triển kinh tế bền vững, bao gồm ưu tiên cung cấp ODA cho Việt Nam; tuyên bố trước mắt sẽ dành nguồn vốn ODA khoảng 100 tỷ yen cho các dự án đường bộ cao tốc Bắc-Nam và cảng; bày tỏ mong muốn tăng cường hợp tác với Việt Nam phát triển cơ sở hạ tầng, trong đó có dự án sân bay Long Thành; phát triển năng lượng, trong đó có Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2, phát triển các khu công nghiệp chuyên sâu tại Hải Phòng và Bà Rịa - Vũng Tàu. Hai nhà lãnh đạo khẳng định sẽ tăng cường hợp tác đào tạo nguồn nhân lực cho Việt Nam trong thời gian tới.
Thủ tướng Shinzo Abe khẳng định sẵn sàng tăng cường hợp tác với Việt Nam để nâng cao năng lực thực thi pháp luật trên biển của Việt Nam; Chính phủ Nhật Bản quyết định tiếp tục tăng cung cấp tàu đã qua sử dụng cho Việt Nam, sẵn sàng hợp tác, hỗ trợ Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hiệp quốc (LHQ). Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực an ninh truyền thống và phi truyền thống.
Hai nhà lãnh đạo đã trao đổi sâu sắc về một số vấn đề khu vực và quốc tế. Thủ tướng Shinzo Abe bày tỏ ủng hộ Việt Nam trở thành thành viên chính thức Ủy ban Nghề cá Trung và Tây Thái Bình Dương, cam kết sẽ hỗ trợ và phối hợp chặt chẽ với Việt Nam tổ chức thành công Hội nghị Cấp cao APEC 2017 tại Việt Nam. Hai nhà lãnh đạo chia sẻ quan ngại về những diễn biến phức tạp gần đây trên biển Đông, nhất là việc bồi đắp, tôn tạo các đảo, đá quy mô lớn, nhấn mạnh tầm quan trọng và sự cần thiết phải nghiêm túc tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của LHQ về Luật Biển 1982 cũng như Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC), sớm tiến tới thiết lập Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC). Kết thúc hội đàm, hai bên đã ra Tuyên bố về Tầm nhìn chung quan hệ Việt Nam - Nhật Bản.
Trao đổi, ký kết 6 văn bản hợp tác
Cùng ngày, tại Phủ Thủ tướng Nhật Bản, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Shinzo Abe đã chứng kiến lễ ký kết, trao đổi 6 văn bản hợp tác giữa hai bên.
Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát và Bộ trưởng Nông, Lâm, Ngư nghiệp Yoshimasa Hayashi đã ký Tầm nhìn trung và dài hạn trong hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Nhật Bản; Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Bùi Quang Vinh và Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Hiroshi Fukada ký Công hàm về việc Chính phủ Nhật Bản cung cấp khoản ODA vốn vay 28,612 tỷ yen, tài khóa 2015, cho Chính phủ Việt Nam, để thực hiện dự án xây dựng Bệnh viện Chợ Rẫy và Công hàm trao đổi về việc Chính phủ Nhật Bản cung cấp viện trợ không hoàn lại Dự án trị giá 200 tỷ yen để đảm bảo an toàn hàng hải trong tài khóa 2015; Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh và Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nhật Bản ký Biên bản ghi nhớ giữa hai Bộ Quốc phòng về hợp tác trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình LHQ; Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam Nguyễn Quang Đạm và Tư lệnh Lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản trao đổi Bản ghi nhớ giữa Cảnh sát biển Việt Nam và Lực lượng cảnh sát bảo vệ bờ biển Nhật Bản về thiết lập quan hệ phối hợp nhằm phòng chống tội phạm xuyên quốc gia và phát triển hợp tác chung; Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Nguyễn Quốc Cường và Chủ tịch Công ty Mitsubishi công nghiệp nặng (MHI) trao đổi Bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam với MHI về phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp chế tạo máy tại Việt Nam; Phó Chủ tịch Vietjet Air Nguyễn Thanh Hùng và lãnh đạo Tập đoàn tài chính ngân hàng Nhật Bản Tokyo - Mitsubishi trao đổi Bản ghi nhớ về hợp tác chiến lược thu xếp tài chính cho hợp đồng thuê mua 3 máy bay Airbus.
Sau lễ ký, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Shinzo Abe đã có cuộc họp báo chung, thông báo với đông đảo phóng viên báo chí về kết quả tốt đẹp của cuộc hội đàm. Tối cùng ngày, Thủ tướng Shinzo Abe đã chủ trì buổi chiêu đãi trọng thể, chào mừng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam, tại Dinh thự Thủ tướng ở thủ đô Tokyo.
Trước đó, chiều cùng ngày, tại Nhà khách Quốc gia Nhật Bản, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã tiếp Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Fumio Kishida tới chào. Bộ trưởng Fumio Kishida cho rằng chuyến thăm Nhật Bản của Tổng Bí thư là sự kiện có ý nghĩa rất quan trọng, tiếp tục làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng giữa hai nước. Bộ trưởng Fumio Kishida cho biết, đối với cá nhân ông với tư cách vừa là Ngoại trưởng, vừa là Tổng Thư ký Liên minh Nghị sĩ hữu nghị Nhật-Việt, Việt Nam là một đất nước hết sức đặc biệt; chúc chuyến thăm Nhật Bản của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thành công tốt đẹp.
THANH HẰNG