Thúc đẩy TPHCM thành trung tâm dịch vụ hàng đầu châu Á

Ngành dịch vụ tăng trưởng ổn định

Theo Sở Công thương TPHCM, dù đã là trung tâm kinh tế, thương mại, tài chính, khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo lớn nhất cả nước, song TPHCM vẫn còn khoảng cách khi đặt cạnh những đô thị dịch vụ hàng đầu trong khu vực.

Dẫn thông tin từ các báo cáo quốc tế, Sở Công thương cho biết, thành phố hiện chỉ được xếp ngang Manila (Philippines) và đứng sau Singapore, Kuala Lumpur, Bangkok hay Jakarta về năng lực cạnh tranh. Báo cáo năm 2024 của Công ty tư vấn kinh tế Oxford Economics cũng xếp TPHCM ở vị trí 314/1.000 thành phố toàn cầu, xét trên các yếu tố kinh tế, vốn con người, chất lượng sống, môi trường và quản trị.

Theo Sở Công thương TPHCM, điểm sáng dễ nhận thấy là ngành dịch vụ của thành phố vẫn duy trì được đà tăng trưởng ổn định, mở ra dư địa rất lớn cho giai đoạn tới. Theo đó, năm 2024, tỷ trọng dịch vụ trong GRDP đạt 51% (thấp hơn nhiều so với các trung tâm dịch vụ lớn trong khu vực như Bangkok 88% hay Singapore 71%), nhưng tốc độ tăng trưởng kép (giai đoạn 2020-2024) lại đạt tới 7,8%, cao hơn cả Singapore (4%) và Seoul (4,9%). Điều này cho thấy, nếu đầu tư đúng hướng vào các ngành dịch vụ giá trị gia tăng cao như bán lẻ, logistics, thương mại điện tử, TPHCM hoàn toàn có khả năng vươn lên, rút ngắn khoảng cách và khẳng định vị thế của một trung tâm dịch vụ sôi động trong khu vực.

Để hiện thực hóa mục tiêu, TPHCM đang tham vấn, hoàn thiện đề án “Xây dựng TPHCM thành trung tâm dịch vụ lớn của cả nước và khu vực”. Đề án xác định 9 ngành dịch vụ mũi nhọn cần tập trung nguồn lực, gồm: thương mại, tài chính, logistics, công nghệ thông tin - truyền thông, khoa học - công nghệ, bất động sản, giáo dục, y tế và lưu trú - ăn uống. Đây sẽ là nền tảng để thành phố chuyển dịch sang mô hình tăng trưởng dựa nhiều hơn vào dịch vụ chất lượng cao, giá trị gia tăng lớn.

Trong số các ngành nói trên, logistics được coi là “xương sống” của chuỗi dịch vụ, bởi khi hàng hóa được lưu chuyển nhanh và chi phí hợp lý, sức cạnh tranh của cả nền kinh tế cũng được cải thiện. Thực tế, hiện TPHCM chiếm 40% thị phần logistics cả nước, nhưng chi phí lại chiếm tới 17% - cao hơn nhiều so với các nước trong khu vực. Để khắc phục, thành phố đang quy hoạch phát triển 7 cảng cạn và 10 trung tâm logistics tại các vị trí chiến lược, gắn với cảng biển và sân bay. Cùng với đó là kế hoạch số hóa thủ tục hải quan, đẩy mạnh dịch vụ giao hàng “last-mile” (giao hàng chặng cuối) và khai thác vận tải thủy nội đô nhằm giảm tải cho đường bộ.

Doanh nghiệp chủ động vào cuộc

Song hành với logistics, lĩnh vực bán lẻ được xem là kênh cốt lõi, phản ánh trực tiếp sức sống của thị trường. Hiện tổng mức bán lẻ của TPHCM chiếm hơn 20% cả nước, với tốc độ tăng trưởng 2 con số trong nhiều năm. Đây là “sân chơi” đang ngày càng sôi động khi các tập đoàn bán lẻ quốc tế mở rộng hiện diện, trong khi doanh nghiệp nội địa không ngừng đổi mới để giữ vững lợi thế. Nổi bật trong đó là Saigon Co.op - nhà bán lẻ thuần Việt hàng đầu Việt Nam.

Theo đó, nhà bán lẻ này đang chủ động bước vào cuộc đua bằng chiến lược mở rộng điểm bán, đầu tư logistics và thương mại điện tử để vừa giữ lợi thế hàng Việt, vừa góp phần vào mục tiêu đưa TPHCM trở thành trung tâm dịch vụ hàng đầu khu vực. Trong chia sẻ gần đây, ông Lê Văn Tòng, Trưởng ban Kinh doanh trực tuyến Saigon Co.op, cho biết, việc sáp nhập Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu và TPHCM kể từ ngày 1-7-2025 đã mở ra một thị trường rộng lớn và cạnh tranh gay gắt hơn, nhưng cũng là cơ hội để doanh nghiệp nội như Saigon Co.op khẳng định lợi thế.

Để thích ứng, theo ông Lê Văn Tòng, Saigon Co.op không chỉ dựa vào hệ thống hơn 460 điểm bán hiện hữu, mà còn lên kế hoạch phát triển thêm các cửa hàng quy mô nhỏ, len sâu vào khu dân cư, chung cư và cả vùng nông thôn. Cách làm này giúp hàng hóa đến gần hơn với người tiêu dùng, tăng khả năng bao phủ của hệ thống bán lẻ nội địa.

Không chỉ tập trung vào điểm bán, Saigon Co.op còn xác định thương mại điện tử là trụ cột trong chiến lược tương lai. Doanh nghiệp đã nâng cấp nền tảng trực tuyến, tích hợp nhiều công cụ khuyến mãi và quản lý dữ liệu người dùng để phục vụ khách hàng tốt hơn. Bên cạnh đó, một trung tâm kho vận mới cũng được đầu tư, giúp tăng tốc độ phân phối hàng hóa tới khu vực phía Tây thành phố và các tỉnh lân cận. Đây cũng là bước đi phù hợp với chiến lược logistics 4.0 mà thành phố theo đuổi.

Ngoài ra, lợi thế cạnh tranh quan trọng nhất của Saigon Co.op vẫn là hàng Việt. Theo ông Lê Văn Tòng, hiện có tới 90% sản phẩm trên quầy kệ thuộc về các nhà cung cấp trong nước. Đây vừa là sự lựa chọn chiến lược, vừa là cách Saigon Co.op khẳng định bản sắc và giữ niềm tin của người tiêu dùng. Song song đó, Saigon Co.op còn chủ động làm việc với nhiều nhà sản xuất tại các địa phương, chuẩn bị nguồn hàng phong phú để đối phó với áp lực cạnh tranh từ các tập đoàn ngoại.

Ở góc độ quản trị, Saigon Co.op cũng đang đẩy mạnh số hóa và ứng dụng AI (trí tuệ nhân tạo) để tối ưu vận hành, từ dự báo nhu cầu, kiểm soát tồn kho đến quản lý giao nhận. Trên không gian số, ở mảng số hóa, nền tảng Co.opOnline được nâng cấp, giao diện thân thiện, tích hợp ưu đãi theo thời gian thực, ưu tiên hiển thị sản phẩm Việt. Những bước đi này không chỉ giúp hệ thống hoạt động trơn tru hơn mà còn tạo thêm sức bật cho hàng Việt trên một thị trường ngày càng sôi động.

Theo giới kinh doanh, với sự chủ động của doanh nghiệp, mạng lưới bán lẻ sẽ nhanh chóng được phủ khắp siêu đô thị TPHCM, giúp người dân tiếp cận hàng hóa ngay gần nơi ở; đặc biệt, chi phí logistics sẽ được tiết giảm. Đó cũng chính là hướng đi để TPHCM vươn lên thành trung tâm dịch vụ hàng đầu khu vực - không chỉ giữ vai trò đầu mối giao thương quốc tế, mà còn là nơi người dân được hưởng lợi trực tiếp từ hệ sinh thái dịch vụ hiện đại và năng động.