Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét bức tranh kinh tế - xã hội, ngân sách năm 2011 và 5 năm 2011 – 2015

(SGGPO).- Hôm nay 1-10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nghe và cho ý kiến về các báo cáo của Chính phủ về tình hình kinh tế xã hội, cân đối ngân sách năm 2011, dự kiến kế hoạch năm 2012; tình hình kinh tế xã hội – ngân sách 5 năm 2006 -  2010 và dự kiến kế hoạch 5 năm 2011 – 2015; tình hình thực hiện vốn trái phiếu Chính phủ, chương trình mục tiêu quốc gia năm 2011, dự kiến kế hoạch năm 2012 và giai đoạn 2011 – 2015. UB Kinh tế, UB tài chính – Ngân sách của QH cũng đã có các báo cáo thẩm tra về những vấn đề nêu trên.

Năm 2012: đề nghị chọn kịch bản phát triển thấp (tăng trưởng GDP 6%)

Trên cơ sở phân tích toàn diện tình hình, Chính phủ đã đưa ra hai kịch bản phát triển cho năm 2012, song đề nghị lựa chọn kịch bản thấp (tăng trưởng GDP 6%) để điều hành.
 
Ở phương án này, bội chi ngân sách vẫn là 4,8% GDP, với tổng chi 897,6 nghìn tỷ đồng. Tổng thu ngân sách là 736 nghìn tỷ đồng, bằng khoảng 25% GDP. Tổng kim ngạch xuất khẩu đạt trên 100,8 tỷ USD, tăng 12%, nhập siêu khoảng 13,6 tỷ USD, chiếm khoảng 13,5% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Chính phủ cũng đã xây dựng hai kịch bản phát triển cho giai đoạn 2011 – 2015, trên cơ sở mức tăng trưởng GDP bình quân trong giai đoạn này là 6,5% và 7%. Nhìn nhận tình hình sau năm 2012 đến 2015 sẽ có nhiều tín hiệu lạc quan hơn, Chính phủ đề nghị chọn kịch bản cao (7%). Ở kịch bản này, GDP bình quân đầu người/ năm đạt khoảng 50 triệu đồng (trên 2.000 USD), tốc độ tăng CPI năm 2015 dưới 7%; bội chi ngân sách nhà nước giảm xuống còn 4,5%. Tỷ lệ lao động qua đào tạo đến cuối năm 2015 đạt 55% tổng lao động toàn xã hội. Diện tích nhà ở bình quân đến năm 2015 đạt mức 22m2 sàn/ người (đô thị: 26m² sàn/ người)…

Các ủy ban của QH đề nghị điều hành theo hướng khắc khổ hơn

Cơ bản tán thành các nhận định cũng như phương án chọn được Chính phủ đề nghị, song Báo cáo thẩm tra của UB kinh tế đã yêu cầu Chính phủ đánh giá sâu sắc việc có tới 10/24 chỉ tiêu không đạt kế hoạch, trong đó có tốc độ tăng trưởng GDP, cơ cấu ngành trong GDP, nhiều chỉ tiêu về môi trường... “Tỷ lệ huy động vào ngân sách nhà nước cao làm giảm tích lũy đối với doanh nghiệp và người dân”, bản báo cáo nhận định. Bên cạnh đó, ông Nguyễn Văn Giàu, Chủ nhiệm UB Kinh tế đặc biệt lưu ý rằng, hiệu quả của nền kinh tế giai đoạn 2006 – 2010 giảm đáng kể so với 5 năm trước đó, thể hiện qua hệ số đầu tư ICOR lên tới 6,3 so với 5,1 của giai đoạn 2001 – 2005…
    
Về các kế hoạch chỉ tiêu cụ thể, đa số ý kiến trong UB nhấn mạnh yêu cầu kiểm soát lạm phát năm 2012 ở mức một con số nhằm củng cố lòng tin của xã hội, từ đó mới có cơ sở để ổn định kinh tế vĩ mô và nâng cao tốc độ, chất lượng tăng trưởng trong những năm tiếp theo. Trong cả giai đoạn 2011 – 2015, lạm phát bình quân được UB Kinh tế yêu cầu kiềm chế dưới 5%/năm. Đây cũng chính là một trong nhiều chỉ tiêu đề xuất của UB Kinh tế có sự khác biệt đáng kể so với Báo cáo của Chính phủ (Chính phủ đề nghị đến năm 2015 đạt dưới 7%). Tuy nhiên, UB Kinh tế tán thành kiến nghị của Chính phủ về việc tính toán và công bố chỉ số lạm phát theo thông lệ quốc tế, đồng nghĩa với việc không đưa giá năng lượng và lương thực vào rổ hàng hóa tính CPI.

Các chỉ tiêu khác cũng có sự khác biệt giữa đề xuất của UB Kinh tế và Chính phủ là kiểm soát nhập siêu, bội chi ngân sách nhà nước, tỷ lệ huy động vào ngân sách và nợ Chính phủ.

Không nên đưa ra chỉ tiêu duy ý chí

Đó là bình luận của Chủ nhiệm UB Về các vấn đề xã hội Trương Thị Mai khi bàn đến các chỉ tiêu về lạm phát, huy động trái phiếu Chính phủ… “Tại sao mức thực hiện thực tế trong nhiều trường hợp vẫn có sự cách biệt quá lớn so với chỉ tiêu đề ra? Có phải là chúng ta quá duy ý chí khi đặt ra chỉ tiêu không? Việc đặt ra những chỉ tiêu – trong đó có những cách biệt khá lớn giữa quan điểm của Chính phủ và của các ủy ban – phải được giải thích rõ ràng về căn cứ, cơ sở”, bà nói. Về các chương trình mục tiêu quốc gia, bà Mai đề nghị xem xét thành lập một văn phòng điều phối các chương trình mục tiêu quốc gia để khắc phục tình trạng chồng chéo, kém hiệu quả trong việc thực hiện các chương trình này.

Ông Phùng Quốc Hiển, Chủ nhiệm UB Tài chính Ngân sách bày tỏ quan điểm phải kiềm chế CPI dưới tốc độ tăng trưởng kinh tế; đồng thời củng cố dự trữ tài chính quốc gia, nhất định không để xảy ra khủng hoảng nợ công. Ông khẳng định: “Dứt khoát phải cơ cấu lại bội chi. Bội chi của ta là về cơ cấu, rất nguy hiểm”.

Chủ nhiệm UB Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, thiếu niên và nhi đồng Đào Trọng Thi lưu ý Chính phủ quan tâm hơn đến các lĩnh vực văn hóa xã hội và bố trí ngân sách đầy đủ cho các lĩnh vực này.

Ông Đào Trọng Thi thẳng thắn nhận xét: “Cả báo cáo của Chính phủ và các báo cáo thẩm tra đều thiên về kinh tế, mà sơ sài về văn hóa xã hội. Tỷ trọng ngân sách ở trung ương thì đảm bảo, nhưng chúng tôi giám sát thì thấy ở địa phương, ngân sách cho các lĩnh vực giáo dục, văn hóa thường bị cắt xén để đầu tư cho kinh tế”. Đối với các chỉ tiêu có tính định lượng trong các lĩnh vực giáo dục và văn hóa phải rất thận trọng, vì chưa phản ánh chất lượng, “có khi càng vượt cao càng phản tác dụng”, đơn cử như chỉ tiêu về tuyển sinh, về số sinh viên trên một vạn dân… Do đó khi lập kế hoạch phải đưa ra các điều kiện để đảm bảo chất lượng thực sự của chỉ tiêu.
     
“Không có gì đột phá ở những báo cáo này. Những “bệnh” cũ vẫn còn tồn tại từ nhiều năm nay, trong đó không thể phủ nhận nguyên nhân chủ quan. Nếu cứ làm theo cách này thì cứ đề ra chỉ tiêu, rồi không thực hiện được cũng chẳng sao (?!). Tới đây sửa Hiến pháp, tôi đề nghị xem xét tính pháp lý và căn cứ xử lý trách nhiệm điều hành của việc xây dựng và thực hiện chỉ tiêu”, ông Phan Trung Lý, Chủ nhiệm UB Pháp luật phát biểu.

Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu tán thành nhiều nhận định của ông Lý khi cho rằng kỷ luật tài chính vẫn còn lỏng lẻo; thể chế pháp lý cho nhiều lĩnh vực còn thiếu và nhiều điểm bất hợp lý… “Cho nên cần phải bàn cho ra những giải pháp rất cụ thể thì kế hoạch mới trở thành hiện thực được”, Phó Chủ tịch Uông Chu Lưu khẳng định.

Khái quát tình hình kinh tế xã hội, cân đối ngân sách năm 2011 và giai đoạn 5 năm 2006 - 2010

ANH THƯ