Thành phố Hồ Chí Minh đã cấm các loại xe cơ giới 3 bánh và xe thô sơ 3, 4 bánh lưu thông trên nhiều tuyến đường ở khu vực trung tâm TPHCM từ 5 giờ đến 13 giờ và 16 giờ đến 22 giờ trong ngày, như: Hai Bà Trưng - Tôn Đức Thắng - Hàm Nghi - Phạm Ngũ Lão - Nguyễn Thị Nghĩa - Cách Mạng Tháng Tám - Điện Biên Phủ - Hai Bà Trưng, Phan Đình Giót (đoạn từ Nguyễn Văn Trỗi đến Trường Sơn), Trường Sơn (đoạn từ Phan Đình Giót đến đường Hồng Hà), đường Trần Quốc Hoàn, Hoàng Văn Thụ, Nguyễn Văn Trỗi, Nam Kỳ Khởi Nghĩa (đoạn từ đường Nguyễn Văn Trỗi đến Điện Biên Phủ), đường Võ Văn Kiệt (đoạn từ đường Lò Gốm đến Tôn Đức Thắng)…
Ngoài ra, không được phép lưu thông trên xa lộ Hà Nội, QL 1, QL 13, QL 50 và các đường Nguyễn Văn Linh, Nguyễn Lương Bằng, Huỳnh Tấn Phát, Nguyễn Thị Thập, Dương Bá Trạc, Trần Xuân Soạn, Phạm Thế Hiển, Phạm Hùng (từ cầu Nguyễn Tri Phương đến đường Nguyễn Văn Linh) từ 6 giờ - 8 giờ và 16 giờ - 19 giờ hàng ngày.
Thế nhưng, những chiếc xe 3 bánh tự chế, chở hàng cồng kềnh vẫn cố tình lưu thông trên các tuyến đường cấm, nhất là những tuyến đường cửa ngõ, khu vực xây dựng và buôn bán ngày càng nhiều. Đơn cử, trên đường Lý Thường Kiệt, hàng loạt xe 3 bánh chở sắt và vật liệu xây dựng luồn lách qua dòng xe đông đúc vào giờ cao điểm. Trên tuyến này, mật độ xe ba gác xuất hiện rất nhiều.
Khi lái xe phát hiện cảnh sát giao thông (CSGT) đứng chốt thì họ chạy nép theo sau xe tải lớn. Xe nào không tránh được thì quẹo vào hẻm, chờ CSGT đi rồi lại tiếp tục hành trình. Không chỉ các tuyến trên, hiện trên một số tuyến đường như Cách Mạng Tháng Tám, Hoàng Văn Thụ, Hai Bà Trưng, Nguyễn Văn Trỗi, Võ Văn Kiệt, Nguyễn Thị Minh Khai (đoạn từ Cách Mạng Tháng Tám - Hai Bà Trưng quận 1 và quận 3), Nguyễn Hữu Cảnh (Bình Thạnh)… nhiều xe 3, 4 bánh vẫn lưu thông trên các giao lộ đã có bảng cấm lưu thông từ 5 giờ đến 13 giờ và từ 16 giờ đến 22 giờ. Trên đường Hoàng Văn Thụ, từ ngã tư Phú Nhuận hướng về Bến xe miền Đông, ngày nào cũng có nhiều xe ba gác không biển kiểm soát chở đầy vật liệu xây dựng lưu thông.
Cách đây hơn 2 năm, các sở, ngành và UBND các quận, huyện trên toàn TP tổng lực ra quân kiểm tra, xử lý đình chỉ lưu thông các loại xe thô sơ 3, 4 bánh tự chế trên địa bàn. Tuy nhiên, việc thực hiện chỉ kéo dài vài tháng, sau đó nhiều quận huyện có phần lơi lỏng hoặc thực hiện chưa kiên quyết dẫn đến tình trạng xe 3, 4 bánh thô sơ, tự chế xuất hiện trở lại khắp nơi và còn cố tình lưu thông vào đường cấm, giờ cấm.
Trong khi đó, số lượng chốt chặn CSGT điều tiết giao thông tại khu trung tâm rất đông nhưng thực tế rất khó xử lý được các loại xe này. Bởi các chủ xe cũng nắm rất rõ lịch hoạt động cũng như vị trí chốt chặn của các tổ CSGT. Họ thường chọn những khoảng thời gian giữa trưa hoặc ngoài giờ cao điểm để hoạt động. Trong giờ có CSGT trực, họ thường luồn lách vào các hẻm nhỏ để “né” chốt trực của CSGT.
Hiện nay, có nhiều cơ sở sản xuất xe tự chế hoạt động không cần đăng ký hay bất cứ điều kiện nào. Với số tiền 15 - 20 triệu đồng, trong khoảng 4 - 5 ngày, ai cũng có thể sở hữu một chiếc xe ba bánh mới có động cơ xe máy 100 phân khối, có khung sườn và thùng chở hàng bằng thép. Tuy đã được hỗ trợ chuyển đổi nghề nhưng một số người tiếp tục tự chế xe 3, 4 bánh hoặc mang xe từ tỉnh khác vào TP hoạt động.
Công an TPHCM từng kiến nghị UBND TP lập đoàn kiểm tra liên ngành, gồm Sở Công thương, Sở GTVT… để kiểm tra, xử lý nghiêm các cơ sở sản xuất, lắp ráp các loại xe 3, 4 bánh tự chế. Tuy nhiên, trong thời gian qua, việc xử lý chưa được thực hiện triệt để khiến tình hình ngày càng diễn biến phức tạp.
QUỐC HÙNG