Theo báo cáo của Bộ Công thương, năm 2020 ước đạt 43,5 triệu tấn lúa. Riêng vùng ĐBSCL, vụ đông xuân tới nay về cơ bản đã thu hoạch xong 1,54 triệu ha gieo trồng, sản lượng ước đạt 10,8 triệu tấn lúa. Sau khi trừ đi nhu cầu tiêu dùng và dự trữ, lượng lúa có thể xuất khẩu trong năm nay vào khoảng 13,54 triệu tấn, tương đương 6,5-6,7 triệu tấn gạo. Trên cơ sở các số liệu mới nhất về cung - cầu gạo trong nước trước khi bước vào vụ hè thu, Bộ Công thương và các bộ ngành thống nhất kiến nghị Thủ tướng cho phép xuất khẩu gạo bình thường từ ngày 1-5.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, năm 2020, chúng ta có kế hoạch xuất khẩu 6 triệu tấn gạo. Do tình hình Covid-19 và thiên tai, hạn hán, nhiều nước đã dừng xuất khẩu gạo, đề phòng khan hiếm lương thực có thể xảy ra. Vì thế, Chính phủ chủ trương xuất khẩu có kiểm soát để xem xét tình hình sản xuất vụ đông xuân, hè thu. Đây là việc làm cần thiết.
Hiện nước ta đã cơ bản đẩy lùi được Covid-19, bảo đảm an toàn căn bản cho người dân. Số ca nhiễm thấp, không có người tử vong. Chúng ta cần tiếp tục phát triển sản xuất kinh doanh, giao thương mạnh mẽ kể cả đẩy mạnh du lịch nội địa với một số yêu cầu cụ thể. Việc tổ chức sản xuất, hoạt động bình thường của người dân là yêu cầu cấp bách để bảo đảm việc làm, thu nhập, tăng trưởng. Thủ tướng đồng ý với đề xuất của Bộ Công thương là từ ngày 1-5 hoạt động xuất khẩu gạo trở lại bình thường; tiếp tục thực hiện nghiêm việc chỉ xuất khẩu gạo qua cửa khẩu quốc tế (đường bộ, đường sắt, đường biển, đường thủy, đường hàng không). Cần tạo mọi điều kiện cho xuất khẩu gạo trong tháng 5, tháng 6 và các tháng tiếp theo, bảo đảm quyền lợi cho người sản xuất và doanh nghiệp.
Bộ Tài chính thực hiện mua đủ dự trữ quốc gia về gạo. Bộ Công thương chủ trì phối hợp với các bộ liên quan theo dõi thường xuyên tình hình sản xuất, tiêu thụ, dự trữ, xuất khẩu. Nếu xuất khẩu gạo ảnh hưởng đến an ninh lương thực quốc gia, báo cáo ngay Thủ tướng để có biện pháp xử lý phù hợp; nghiêm túc tuân thủ thường xuyên duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu tương đương 5%; 20 thương nhân xuất khẩu gạo lớn nhất ký thỏa thuận với ít nhất là một hệ thống siêu thị về việc bảo đảm cung cấp lượng dự trữ lưu thông 5% khi được yêu cầu. Trường hợp thương nhân không thực hiện, Thủ tướng cho phép Bộ Công thương thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo; tăng cường kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm hành vi buôn lậu gạo qua biên giới.
UBND các tỉnh thành chỉ đạo kiểm tra việc duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu tương đương 5% của các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo trên địa bàn, đồng thời chịu trách nhiệm toàn diện trước Thủ tướng về vấn đề này.
Về giá thịt heo, Thủ tướng yêu cầu đề nghị tái đàn mạnh mẽ hơn nữa, bảo đảm giống và thức ăn chăn nuôi, quản lý tốt đầu ra. Bộ Công thương và Bộ NN-PTNT nhập khẩu đủ số lượng thịt heo cần thiết để bảo đảm mặt bằng giá.
