Ôm giấc mơ đổi đời, kiếm nhiều tiền ở xứ người, nhiều lao động Việt Nam (VN) ở lãnh thổ Đài Loan đã bỏ hợp đồng để trốn ra ngoài làm việc bất hợp pháp. Sau đó, họ bị cảnh sát bắt, ngồi bóc lịch trong trại tạm giam. Đó là số phận đắng cay của hàng trăm lao động VN đang bị tạm giữ ở Đài Loan chờ ngày về nước.
Chuyện ghi ở trại tạm giam...
Nằm cách TP Đài Bắc khoảng 1 giờ xe, Trại Thu dung Tam Hiệp là nơi tạm giam lao động nước ngoài lớn nhất lãnh thổ Đài Loan. Trong số gần 200 người nước ngoài vi phạm pháp luật Đài Loan, người VN chiếm gần 2/3.
Phóng viên Báo SGGP (người đầu tiên bên phải) đang phỏng vấn lao động nữ bỏ trốn tại Trại Thu dung Tam Hiệp (Đài Loan).
Loan ở vùng quê gần Hà Nội kể rằng, cô bị một cô dâu VN tên H. dụ dỗ ra ngoài làm việc với mức lương cao gấp hai lần mức lương hiện hữu. Sẵn tâm lý buồn chán vì bị con của chủ nhà hay la mắng và phải chăm sóc cụ già 80 tuổi bệnh tật, Loan bỏ trốn.
Sau 1 năm làm việc theo sự chăn dắt của H. và sống chui sống nhủi như kẻ phạm tội, Loan bị cảnh sát Đài Loan bắt vì không có giấy tờ cư trú hợp pháp. Gạt nước mắt, Loan nói đứt quãng: “Nhục nhã và khổ vô cùng. Nếu biết ra ngoài còn cơ cực hơn khi ở nhà chủ thì em không bao giờ bỏ trốn. Nhiều khi không có việc làm, em phải ngủ ngoài đường hoặc nằm giữa vườn rau tắm sương đêm…”.
Chiếm phần lớn lao động VN ở trại tạm giữ này là nữ lao động giúp việc nhà. Nôn nóng ra ngoài kiếm nhiều tiền hơn với hy vọng hoàn trả chi phí trước khi đi và gởi tiền về nhà phụ giúp gia đình nên khi gặp những cô dâu VN dụ dỗ ra ngoài có thu nhập cao gấp 2-3 lần là họ bỏ trốn ngay. Thế nhưng, sau khi “đánh bài” để đổi vận may, số phận của họ phụ thuộc hoàn toàn vào các đường dây chăn dắt lao động bất hợp pháp.
Chị Nga chua chát kể rằng mình bị ép đến làm ở các tụ điểm karaoke, vũ trường, nhà hàng. Những nơi này thường trả lương cao nhưng nhân phẩm phụ nữ bị bán rẻ, lạm dụng. Đó là chưa kể vì làm “chui” bị các cô dâu ăn chặn, trừ đầu trừ đuôi, có khi còn ít hơn làm cho chủ cũ. Không ít chị em cùng đường, rơi vào vũng bùn mại dâm.
Anh Lực đi theo Công ty Vinaconex và bị bắt vào trại cách đây 3 tháng. Hết hợp đồng làm công nhân xây dựng đường cao tốc, Lực cùng nhiều lao động khác bỏ trốn ra ngoài làm cho các dự án xây dựng vừa và nhỏ. Theo anh Phan Triển Bàng, phiên dịch Công ty Tư vấn nguồn nhân lực Forward, lao động bỏ trốn ra ngoài thường được trả mức lương cao hơn do chủ không phải đóng bảo hiểm y tế, thuế và bản thân họ cũng trốn được khoản phí quản lý phải đóng cho doanh nghiệp xuất khẩu lao động VN.
Trục lợi sức lao động của họ, nhiều chủ Đài Loan bắt họ làm việc 15-18 giờ/ngày, đôi khi đến 1-2 giờ sáng với công việc nặng nhọc, nguy hiểm. Thế nhưng lợi bất cập hại, đến khi họ bị ốm đau, tai nạn lao động thì không được hưởng bảo hiểm. Đó là chưa kể gặp phải chủ xấu, bị quịt tiền lương, bị ăn chặn quyền lợi, họ đành ngậm bồ hòn không dám khai báo cảnh sát. Một chuyện khá đau lòng mới xảy ra đối với lao động Nguyễn Ngọc Trọng. Sau khi bị cảnh sát Trại Thu dung người nước ngoài tại Phân cục Cảnh sát Đại Đồng TP Đài Bắc bắt, đêm 5-10, Trọng đã dùng dây tự bện bằng tấm drap giường lồng ra cửa sổ để tụt từ lầu 9 xuống đất trốn. Chẳng may dây đứt, Trọng rơi xuống đất, chấn thương nặng và chết ở bệnh viện.
Ông Hoàng Kiến Vinh, đại diện Cảnh sát Trại Thu dung Tam Hiệp cho biết, trường hợp bị tạm giữ ở trại lâu là do họ chưa có tiền mua vé hoặc không chịu khai báo địa chỉ của chủ sử dụng lao động bất hợp pháp - nơi họ bỏ trốn ra ngoài làm việc.
Sống trong bóng tối
Lao động Việt Nam bị tạm giữ tại Trại Thu dung Tam Hiệp (Đài Loan).
Dẫn chúng tôi đi tham quan khu du lịch nổi tiếng Nhật Nguyệt Đầm, chị Mã cho biết ở khu vực núi cao này có rất nhiều lao động bất hợp pháp của VN trú ẩn. Họ chọn vùng rừng núi, trang trại, nông trường xa để tránh cảnh sát nhòm ngó, lùng bắt.
Tại một điểm dừng chân ăn cơm trưa, chúng tôi dễ dàng nhận ra một lao động nữ VN làm nghề phục vụ. Thế nhưng, khi nghe chúng tôi hỏi chuyện bằng tiếng Việt cô vội chạy vào phía trong nhà và xổ một tràng tiếng Hoa rồi lẩn mất.
Ở khu vực Nông trường Thanh Cảnh - nơi tụ tập khá đông lao động VN làm việc bất hợp pháp, khó phân biệt đâu là người Việt và người Hoa. Hiện TP Đài Bắc và huyện Đào Viên là nơi tụ tập lao động bất hợp pháp đông nhất với khoảng vài ngàn người. Họ thường làm việc cho những cơ sở sản xuất, xí nghiệp nhỏ không có điều kiện thuê mướn lao động nước ngoài.
Vào những ngày nghỉ cuối tuần đến khu vực xung quanh các ga Đào Viên, Trung Lịch, Tân Trúc… dễ thấy nhiều lao động “chui” gặp gỡ, trò chuyện với nhau theo nhóm vài ba người. “Nếu không có người quen giới thiệu thì rất khó tiếp xúc với họ” - một lao động hợp pháp cho biết.
Lao động bất hợp pháp của VN thường sống theo băng nhóm, trong đó người có thế lực, tiềm năng về tiền bạc được coi là trùm, đại ca. Nhiều tay trùm còn tham gia điều hành những đường dây lôi kéo lao động VN bỏ trốn để giới thiệu việc làm, ăn chặn tiền của họ hoặc điều hành đội ngũ tiếp viên cho các nhà hàng, quán bar, vũ trường. Để tranh giành “lãnh địa”, họ sẵn sàng giở “chiêu bài” thanh toán nhau bằng cách điểm báo cảnh sát địa chỉ của băng nhóm khác. Cảnh sát Đài Loan đang đau đầu về hoạt động ngầm của các băng nhóm lao động bất hợp pháp VN cũng như nước ngoài khác.
KHÁNH BÌNH
