Văn phòng UBND TPHCM vừa có văn bản số 860/TB-VP thông báo kết luận của Chủ tịch UBND TPHCM Lê Hoàng Quân tại cuộc họp mới đây về kết quả triển khai Chương trình thí điểm dạy Toán và Khoa học bằng tiếng Anh của Hội đồng Khảo thí quốc tế Cambridge (CIE).
Theo đó, TPHCM chấp thuận cho Sở GD-ĐT TPHCM triển khai Chương trình dạy Toán - Khoa học và tiếng Anh tích hợp chương trình Anh và Việt Nam tại các trường công lập (thay thế chương trình CIE), do Sở GD-ĐT TPHCM biên soạn, được Bộ GD-ĐT cho phép thực hiện về chủ trương.
Lời giải có ý nghĩa xã hội rộng lớn
Chúng ta thường nói đến cụm từ “Chương trình tích hợp” nhưng để hiểu đúng về cụm từ này hãy cùng xem tích hợp hai chương trình là thế nào? Tại sao phải tích hợp và quyền lợi của người học là gì khi dùng chương trình tích hợp?
Theo Giáo sư James Bean, Giáo sư chuyên ngành giáo dục học của National College of Education, National Loiuse University: “Tích hợp chương trình không đơn giản là các động thái thay đổi cách sắp xếp bài giảng đối với một số bộ môn có liên quan. Thay vì đó, phải hiểu đây là một cách suy nghĩ về chức năng của trường học, về nguồn gốc và lịch sử của các chương trình giảng dạy của một nền giáo dục và cách sử dụng kiến thức trong cuộc sống. Tích hợp chương trình phải được bắt đầu từ ý tưởng là nguồn gốc và lịch sử của các chương trình giảng dạy trực tiếp có liên quan đến các vấn đề, giải pháp của cuộc sống thường ngày. Như vậy nâng cao sự hiểu biết của chúng ta lên một bước. Có thể nói, tích hợp chương trình là cách đi tìm lời giải cho các định nghĩa học thuật có ý nghĩa xã hội rộng lớn”.
Sử dụng kiến thức Toán, Tiếng Anh, Khoa học để giải quyết các vấn đề cuộc sống
Đối với trường hợp cụ thể của chương trình tích hợp ba bộ môn Toán, Tiếng Anh và Khoa học giữa chương trình giáo dục Anh quốc và chương trình giáo dục Quốc gia Việt Nam, sự khởi đầu của đề án bắt nguồn từ việc đi tìm câu trả lời: Làm thế nào để đổi mới cách học sinh chúng ta học và sử dụng kiến thức Toán, Tiếng Anh, Khoa học sao cho đạt được các mục đích phát triển ngôn ngữ (tiếng Anh), tìm ra cách học và chương trình giảng dạy giúp “giải quyết các vấn đề của cuộc sống” một cách hiệu quả và khoa học nhất? Cách bắt đầu và mục đích cuối cùng của các giải pháp tích hợp theo cách nhìn trên cũng rất phù hợp với định hướng chiến lược mà Nghị quyết 29 của Hội nghị Trung ương lần thứ 8 – khóa XI đã đưa ra cho giáo dục Việt Nam. Việc đổi mới giáo dục, theo tinh thần của Nghị quyết 29, gắn liền với mục tiêu đào tạo con người toàn diện, có kỹ năng giải quyết các vấn đề của cuộc sống, hướng tới các chương trình giảng dạy tích hợp. Hiện thực hóa công tác đổi mới giáo dục không thể bằng các khẩu hiệu mà chúng ta phải nghiên cứu dựa trên các luận điểm khoa học, tìm hiểu những kinh nghiệm các nước khác đã trải qua, cũng như tìm những đặc tính phù hợp nhất với cách học và cách tư duy của người Việt mà vẫn lấy chuẩn quốc tế làm định hướng tới để so sánh. Mục tiêu này đã được đội ngũ chuyên gia của chương trình tích hợp bám sát ngay từ khi bắt đầu đề án.
Đáp ứng nhu cầu hội nhập và đổi mới giáo dục
Tiếp cận chương trình ngoại ngữ tích hợp từ tiểu học sẽ giúp học sinh năng động hơn
Thứ nhất, đó là mục tiêu thông qua việc tích hợp, giúp học sinh hiểu thật sâu về thế giới quanh các em và các vấn đề thông qua toán cùng các trải nghiệm khoa học giúp các em có thể hiểu biết, tự do áp dụng các hiểu biết và phân tích để giải quyết các vấn đề của cuộc sống. Thực tế cuộc sống vốn không hạn hẹp ở một số vấn đề mà luôn đổi thay không ngừng, chính vì vậy mục tiêu sâu sắc hơn, triệt để hơn của giáo dục phải là giúp học sinh xây dựng được khả năng hiểu biết sau một vấn đề, và thông qua trải nghiệm tích cực để giải quyết một cách hiệu quả các vấn đề đó, làm lợi cho cộng đồng và xã hội cũng như bản thân.
Thứ hai, tích hợp chương trình giáo dục không chỉ tìm ra các mối liên hệ tương quan giữa các thành tố môn học tích hợp mà rộng hơn, thành công của việc tích hợp chính là việc tìm ra giải pháp để kiến thức và việc áp dụng kiến thức vào thực tế được diễn ra một cách tự nhiên đối với học sinh các lứa tuổi, khi các em biết biến kiến thức thành kỹ năng và thực hành một cách thuần thục, tự nhiên các kiến thức đó cũng như sáng tạo trong cách áp dụng. Đây là điều mà nhiều năm nay ngành giáo dục của chúng ta hướng tới nhưng chưa tìm được các giải pháp hữu hiệu để thực hiện.
Thứ ba, kết hợp với tinh hoa của chương trình quốc gia Anh đồng nghĩa với việc, học sinh của chúng ta tiếp cận những yếu tố tiên tiến nhất trong ba bộ môn Toán, Khoa học (lý, hóa, sinh) và ngôn ngữ tiếng Anh chuẩn mực của người Anh. Việc học sinh học tiếng Anh theo chuẩn gần gũi với ngôn ngữ tiếng Anh như một ngôn ngữ khác (English as Another Language), kết hợp với việc đáp ứng các yêu cầu về chuẩn đầu ra tiếng Anh cho học sinh phổ thông các cấp theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo giúp học sinh cân bằng giữa yêu cầu thiết thực của chuẩn tiếng Anh trong trường, cũng như kết hợp hài hòa với việc nâng cao kiến thức tiếng Anh ở chuẩn cao nhất, theo định hướng của chuẩn tiếng Anh của chương trình Quốc gia Anh. Điều này giúp học sinh yên tâm khi chọn chương trình tích hợp, vì mục đích đáp ứng “hai chuẩn” của chương trình.
Thứ tư, chương trình tích hợp được giảng dạy nhằm mục đích để học sinh có đủ chuẩn kiến thức và tiếng Anh tham gia thi nhiều đề thi của các Hội đồng thi quốc tế, chứ không giới hạn bởi một chuẩn. Cộng thêm với việc thực hành luyện chuẩn tiếng Anh theo IELTS, TOEFL, học sinh lên đến cấp THPT sẽ hoàn toàn sẵn sàng để đi du học, học tập các trường đại học quốc tế trong nước, các trường đại học hàng đầu của Việt Nam, cũng như tham gia nhiều hướng đi học thuật khác nhau.
Với những ưu thế trên, dù cần thời gian nhưng có thể nói chương trình tích hợp là một hướng đi hoàn toàn đúng đắn của Sở Giáo dục và Đào tạo TPHCM, đáp ứng được nguyện vọng của nhiều phụ huynh và học sinh thành phố trong thời kỳ hội nhập và đổi mới giáo dục.
Phương Chinh
