Ngày 30-9-2008, Bộ Tài chính (TC) ban hành Thông tư số 84/2004/TT-BTC hướng dẫn thực hiện Luật Thuế thu nhập cá nhân số 04/2007/QH ngày 21-11-2007 và Nghị định số 100/2008/NĐ-CP ngày 8-9-2008 của Chính phủ quy định chi tiết về luật thuế này. Thông tư của Bộ TC, tại Khoản 1.2.7-Điều II-Phần D hướng dẫn “Các tổ chức, cá nhân trả tiền công, tiền thù lao, tiền chi khác cho cá nhân thực hiện các dịch vụ mà không ký hợp đồng lao động như tiền nhuận bút; tiền dịch sách; tiền giảng dạy;… từ 500.000đ/lần trở lên thì phải khấu trừ thuế trước khi trả cho cá nhân”.
Chúng tôi không rõ, cơ sở văn bản pháp quy nào để Bộ TC quy định nhuận bút 500.000đ/lần là thuộc diện chịu thuế thu nhập. Từ năm 2000, mức thu nhập khởi điểm tạm thu thuế là từ 3 triệu đồng/tháng, Bộ TC đã quy định khấu trừ thuế “từ 500.000đ/lần trở lên”. Đến 1-1-2009, mức khởi điểm tạm thu đã là 5 triệu/tháng, sao vẫn giữ mức 500.000đ/lần ấy? Năm 2000 lương tối thiểu là 180.000đ, nay đã là 540.000đ, thị trường giá cả tăng vọt, gấp đến mấy lần rồi. Giá trị 500.000đ của năm 2009 liệu có bằng 1/3 năm 2000 không?
Về nghề báo, ngoài số phóng viên của hơn 700 đơn vị báo chí, còn lại là các bậc lão thành làng văn kiêm viết báo, cán bộ nghỉ hưu cùng số ít người viết báo nghiệp dư lâu lâu mới được bài nhuận bút trên nửa triệu. Không thể cho đó là những khoản “thu nhập cao” so với giá cả thị trường hiện thời và 5 năm sau.
Việc thu thuế 10% từ 500.000đ/lần đó là tạm thu, nhưng thực tế mặc nhiên là chính thức, bởi không NXB, cơ quan báo nào cuối năm làm được thủ tục hoàn thuế khi “số tiền thuế thu nhập cá nhân đã nộp lớn hơn số thuế phải nộp trong kỳ tính thuế” hay “cá nhân đã nộp thuế thu nhập cá nhân nhưng có thu nhập tính thuế chưa đến mức phải nộp thuế” (Điều II-Phần D của Thông tư) cho cộng tác viên của mình rãi khắp các tỉnh thành trong cả nước.
Điều cuối cùng là, xã hội có biết bao loại hình thu nhập, nhưng chỉ có thu nhập từ nhuận bút từ 500.000đ/lần trở lên là thu thuế, bất luận cá nhân đó có tổng thu nhập trong năm trên hay dưới 60 triệu đồng. Xin được hỏi: Cơ sở văn bản pháp quy nào để Bộ TC lấy mức nhuận bút “đến 500.000đ/lần” là thu nhập cao, phải đánh thuế? Vì sao đến năm 2009 vẫn giữ mức 500.000đ/lần của năm 2000?
SĨ THIỆN
