.JPG.webp)
Tuần lễ công bố giải thưởng danh giá nhất thế giới, giải Nobel 2015 bắt đầu hôm nay 5-10 với giải Nobel Y sinh cùng được trao cho William C. Campbell - Satoshi Omura cho khám phá liệu pháp mới chống bệnh nhiễm trùng gây ra bởi ký sinh trùng giun tròn và cho Youyou Tu cho khám phá liệu pháp mới chống bệnh sốt rét.
Thông cáo báo chí của Hội đồng Nobel nêu rõ, các bệnh do ký sinh trùng có ở con người từ hàng ngàn năm và là một vấn đề lớn với sức khỏe trên toàn cầu. Đặc biệt, các bệnh ký sinh ảnh hưởng người nghèo nhiều nhất và là rào cản rất lớn trong cải thiện sức khỏe và hạnh phúc cho con người. Những người đoạt giải Nobel năm nay đã phát triển các liệu pháp đột phá điều trị một số bệnh do ký sinh trùng gây tác hại lớn.
William C. Campbell và Satoshi Omura đã tìm ra loại thuốc mới, Avermectin, giúp hạ thấp đáng kể tỷ lệ mắc bệnh giun chỉ (River Blindness) và bệnh giun chỉ bạch huyết (Lymphatic Filariasis), cũng như chứng tỏ hiệu quả chống một số bệnh ký sinh trùng khác. Youyou Tu đã tìm ra Artemisinin, loại thuốc giúp giảm đáng kể tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân mắc sốt rét.
Hai phát hiện này đã cung cấp cho nhân loại những phương tiện mới, mạnh mẽ chống những căn bệnh ảnh hưởng hàng trăm triệu người mỗi năm.
3 nhà khoa học đoạt giải Nobel Y sinh 2015
William C. Campbell sinh năm 1930 tại Ramelton, Ireland. Sau khi nhận bằng cử nhân ở Trinity College, Đại học Dublin, Ireland, năm 1952, ông nhận bằng tiến sĩ ở Đại học Wisconsin, Madison, Wisconsin, Mỹ, năm 1957. Từ 1957-1990 ông làm việc tại Viện Nghiên cứu điều trị Merck, từ 1984-1990 là nhà khoa học chính và Giám đốc Nghiên cứu và Phát triển của Assay. Campbell hiện là nghiên cứu viên danh dự tại Đại học Drew, Madison, New Jersey, Mỹ.
Satoshi Omura sinh năm 1935 tại Yamanashi, Nhật Bản. Ông nhận bằng tiến sĩ khoa học dược phẩm năm 1968 tại Đại học Tokyo và tiến sĩ hóa học năm 1970 tại Đại học Khoa học Tokyo. Ông là nhà nghiên cứu tại Viện Kitasato, Nhật Bản từ 1965-1971 và là giáo sư tại Đại học Kitasato, Nhật Bản từ 1975-2007. Từ năm 2007, Satoshi Omura là Giáo sư Danh dự tại Đại học Kitasato.
Youyou Tu sinh năm 1930 tại Trung Quốc. Bà tốt nghiệp khoa dược tại Đại học Y khoa Bắc Kinh năm 1955. Từ 1965-1978, bà là trợ lý giáo sư tại Học viện Y học cổ truyền Trung Quốc, từ 1979-1984 là Phó giáo sư và từ năm 1985 là giáo sư tại cùng Viện. Từ năm 2000, bà là Giáo sư trưởng tại Học viện Y học cổ truyền Trung Quốc.
* Giải Nobel Vật lý sẽ được công bố ngày thứ ba 6-10 và giải Nobel Hóa học vào ngày thứ tư 7-10.
Ngày công bố giải Nobel Văn chương thường chỉ được tiết lộ trước một vài ngày, nhưng thường là vào thứ năm, vì vậy có thể là ngày 8-10.
Vào thứ sáu 9-10 sẽ công bố giải Nobel Hòa bình. Năm nay, nhiều dự đoán rằng giải Nobel được quan tâm nhất này có thể tôn vinh cá nhân hoặc tổ chức hoạt động giúp đỡ người di cư. Mùa công bố giải Nobel 2015 sẽ khép lại vào ngày 12-10 với việc công bố giải Nobel Kinh tế. Năm nay, mỗi giải Nobel sẽ nhận được 8 triệu kronor Thụy Điển (tương đương 950.000 USD).
* Các giải Nobel Y sinh, Vật lý, Hóa học, Văn chương và Hòa bình được sáng lập theo di chúc của nhà khoa học Thụy Điển Alfred Nobel (1833-1896) và lần đầu tiên được trao vào năm 1901. Giải Nobel Kinh tế do Ngân hàng Trung ương Thụy Điển sáng lập vào năm 1968 để tưởng nhớ Alfred Nobel. Giải có chung các tiêu chí lựa chọn và được trao cùng các giải Nobel khác.
Các giải Nobel, gồm huy chương vàng, giấy chứng nhận và tiền mặt, được trao tại Stockholm (Thụy Điển), trừ giải Nobel Hòa bình trao tại Oslo (Na Uy) vào ngày 10-12 hằng năm, kỷ niệm ngày Nobel qua đời. Giá trị tiền mặt sẽ được chia sẻ nếu có nhiều người đoạt chung giải.
THIỆN NGUYỄN - VIỆT LÊ
