Cái cách mà Zambia chuẩn bị cho trận gặp Bờ Biển Ngà không giống một chút nào với một đội bóng sắp đá chung kết. Toàn bộ các cầu thủ và ban huấn luyện của đội bóng này đã đi đến một bờ biển đầy rác để đặt vòng hoa tưởng niệm những nạn nhân đã qua đời vì tai nạn máy bay cách đây 19 năm.
Ngày ấy, cũng tại vùng bờ biển Libreville (Gabon) này, chiếc máy bay quân sự chở đội Zambia không may rớt xuống biển ngay sau khi vừa cất cánh, khiến 25 cầu thủ, quan chức cũng như phi hành đoàn tử nạn. Đó được xem là thế hệ vàng của bóng đá Zambia mà nhiều khả năng sẽ tiến xa tại Cúp châu Phi 1994, tổ chức 1 năm sau đó. Nhiều cầu thủ Zambia hiện tại còn quá trẻ để nhớ về thảm họa này, nhưng hẳn họ không thể không biết đến cái tên Kalusha Bwalya, được coi là cầu thủ Zambia hay nhất qua mọi thời đại.
Các cầu thủ Zambia đã sẵn sàng.
Bây giờ, thế hệ cầu thủ ít tiếng tăm Zambia đã làm được điều mà thế hệ đàn anh ấp ủ: ghi tên mình vào trận chung kết Cúp châu Phi và chỉ còn cách vinh quang để đời có 90 phút, hay tối đa là 120 phút nữa. Để chuẩn bị cho trận đấu ấy, toàn bộ đội hình đã cùng đến vùng bờ biển ngày xưa để tưởng niệm, cũng là mong những người quá cố sẽ phù hộ cho Zambia làm nên kỳ tích. Họ im lặng tiến đến nơi tưởng niệm, đặt vòng hoa và sau đó hát lên những bài ca truyền thống.
Zambia đã vượt qua nhiều thử thách để tiến vào trận đấu này: Senegal tại vòng bảng hay Ghana tại vòng bán kết vừa qua. Đấy đều là 2 ứng viên hàng đầu cho chức vô địch. Nhưng trước mắt họ là Bờ Biển Ngà, ứng viên số 1 với thế hệ cầu thủ đẹp nhất lịch sử. Với những siêu sao hàng đầu như Didier Drogba, Yaya Toure hay Gervinho, Bờ Biển Ngà được đánh giá vượt trội so với Zambia.
Với Zambia, đây mới là lần thứ 3 họ ghi tên mình vào chung kết Cúp châu Phi. Hai lần trước họ đều thất bại trong nỗ lực để lại dấu ấn trong lịch sử giải đấu. Theo thủ quân Christopher Katongo, việc được đánh giá thấp hơn đối thủ hùng mạnh sẽ giúp cho họ vào trận với tinh thần thoải mái.
HLV Herve Renard thì nói: “Một lần nữa chúng tôi lại bị đánh giá thấp hơn đối thủ. Nhưng chắc chắn chúng tôi không phải là đội bóng dễ vượt qua. Họ (Bờ Biển Ngà) biết điều đó. Chúng tôi biết mình sẽ đối đầu với một đối thủ mạnh, nhưng bóng đá đôi khi lại là vấn đề của tâm lý, mà về tâm lý thì chúng tôi rất tốt. Còn gì tuyệt vời hơn khi tưởng niệm những người quá cố bằng một danh hiệu?”.
Rõ ràng vào chung kết đã là một thành tích quá tuyệt vời với Zambia. Họ đến dự giải trong tư thế cập rập bởi 3 tháng trước giải, HLV sinh ra tại Pháp Herve Renard mới đồng ý trở lại cầm quân cho Zambia. Vậy mà Zambia lại là đội bóng chơi ấn tượng nhất tại giải lúc này.
Không như các ứng viên Ghana, Bờ Biển Ngà chơi bóng với áp lực phải vô địch, Zambia với lối chơi tấn công khoáng đạt của họ đã thật sự chinh phục tất cả. Thủ quân Katongo: “Chúng tôi đã dùng lối chơi ấy để tiến đến trận chung kết và không việc gì phải thay đổi cả. Chúng tôi sẽ tấn công và sẽ mang lại một trận đấu đẹp”.
Biệt danh của Zambia là The Chipolopolo (những viên đạn đồng). Liệu những viên đạn ấy có thể hạ được “những con voi” Bờ Biển Ngà đang hung hăng chờ đợi. Những ai yêu bóng đá Anh sẽ ủng hộ cho đội bóng của Drogba, Gervinho hay anh em nhà Toure, nhưng những ai yêu nét bất ngờ thú vị của bóng đá sẽ ở về phía Zambia.
YÊN THANH
