Cũng như nhiều tụ điểm tệ nạn khác, hẻm 601 Cách Mạng Tháng Tám, phường 15, quận 10, TPHCM là vùng đất “dữ” ngay từ trước ngày giải phóng. Thế nhưng, điều không mấy người ngờ tới, sau một thời gian được địa phương tập trung chuyển hóa, giờ đây hẻm 601 đã thành Khu phố văn hóa.
Lần đầu tiên đến hẻm 601 Cách Mạng Tháng Tám (CMTT), phường 15, quận 10, TPHCM, tôi cứ ngờ ngợ vì điểm hẹn trứ danh của con nghiện lại là con hẻm khang trang, đầu hẻm còn treo biển Khu phố văn hóa! Chạy xe chầm chậm ra đến tận đường Hồ Bá Kiện, tôi không hề gặp một ánh mắt dò xét hay trở ngại nào. Vòng trở lại đến Nhà điều hành khu phố 4 ở giữa hẻm, tôi gặp bác Phạm Lựu. Bác Lựu năm nay 72 tuổi, hiện là Phó Bí thư chi bộ, Trưởng Ban điều hành khu phố. Bác Lựu không nói chuyện cũ mà cười cười cho biết: “Căn nhà này thuộc chung cư. Khi bà con hữu sự thì nơi đây trở thành nhà quàn. Anh em bảo vệ dân phố ứng trực ở đây 24/24 giờ, có việc gì là ra quân ngay. Nhờ đó mà vừa rồi, anh em tụi tôi đã dập tắt kịp thời một số vụ cháy”.
Phóng tầm nhìn về con hẻm cách đó vài chục mét, bác Phạm Lựu kể tiếp: “Cách đây mấy tháng, ngồi đây chúng ta có thể thấy tụi nó mua bán ma túy ì xèo. Hoạt động công khai lắm, không coi ai ra gì cả. Thương nhất là mấy con nghiện nữ. Đến cơn ghiền, nó đi liêu xiêu vào hẻm. Có đứa còn không nhận ra tấm bảng Ban điều hành khu phố và hỏi thăm đường đến nhà mấy đứa bán ma túy”.
Quả đúng như vậy, khu vực này đã quá nhiều phức tạp từ trước ngày Sài Gòn được giải phóng. Thời đó đây là khu vực nghĩa địa. Nó nổi tiếng đến độ không một loại tệ nạn nào mà không có nơi đây, từ du đãng, đĩ điếm, cờ bạc cho đến hút chích. Sau ngày giải phóng, nghĩa địa được giải tỏa, khu dân cư được xây dựng. Trục đường chính hẻm 601 CMTT nối liền với hàng chục con ngõ nhỏ đến nỗi không vừa cho 2 xe gắn máy qua lại. Các lối nhỏ đó lại thông ra đường Hồ Bá Kiện, Tô Hiến Thành, Công viên Lê Thị Riêng… Sự ngoằn ngoèo, chằng chịt đó đã tạo điều kiện thuận lợi cho tuyến hẻm 601 trở thành điểm hẹn của dân nghiện ngập.
Sau một thời gian dài trinh sát, Công an quận 10 quyết định tung quân thực hiện chuyên án chuyển hóa địa bàn hẻm 601 CMTT. Gần 50 đối tượng mua bán, tàng trữ, sử dụng các chất ma túy bị bắt. Bác Phạm Lựu nhớ lại: “Tụi nó không dám ra mặt với Ban điều hành khu phố và tôi, nhưng bắn tin rằng cái thằng cha già đó làm gì được. Một mặt tôi công khai họp tổ dân phố thông báo việc nắm tình hình của mình, yêu cầu bà con chấm dứt việc mua bán ma túy cũng như không tiếp tay cho bọn tội phạm; mặt khác tôi tiếp tục bí mật theo dõi. Gia đình tôi cũng lo lắm, nhưng tôi không sợ. Bởi lẽ, việc làm của mình là việc đúng, vì lợi ích của nhân dân và được bà con ở khu phố bảo vệ, chính quyền, và công an hỗ trợ”.
Để tạo một bộ mặt khang trang cho con hẻm 601 như ngày hôm nay, ngoài quyết tâm của lãnh đạo, lực lượng công an quận, phường, phải kể đến công sức trực tiếp của Ban điều hành khu phố 4 và sự đồng thuận của nhân dân phường 15, quận 10. Sau khi bàn bạc, Ban điều hành khu phố 4 đã mạnh dạn kiến nghị chính quyền địa phương cho phép mở dãy hàng quán trước Nhà điều hành khu phố, để vừa giúp bà con nghèo có nguồn thu nhập chính đáng, vừa để bà con không tiếp tay cho cái xấu. Bà Nguyễn Thị Bảy, một người dân trong khu vực, hồ hởi khoe: “Mừng lắm chú ơi! Nói thật, tụi tôi cứ tưởng cái đám này mua chuộc mấy chú công an hết rồi. Nhưng giờ, người dân chí thú làm ăn và tin tưởng lắm”.
ĐOÀN HIỆP
