Thời gian qua, Báo SGGP liên tiếp nhận được đơn thư phản ánh của người dân và doanh nghiệp (DN) về những hành vi nhũng nhiễu, làm khó của cán bộ, nhân viên thuế ở một số đơn vị trong ngành thuế TPHCM. Từ phản ánh trên cho thấy nhiều quy định trong ngành thuế ban hành nhiều năm qua đã không được thực hiện nghiêm túc; nhiều kẽ hở trong quy trình nghiệp vụ đã bị các cán bộ, nhân viên thuế lợi dụng gây khó người dân và DN để hưởng lợi.
Kiểu gì cũng bị “hành”
Bà Phạm Thị Hồng, Phó Giám đốc Công ty Ô tô N.Đ. (quận Tân Phú) phản ánh, cứ đến kỳ nộp báo cáo quyết toán thuế hàng năm (cuối tháng 3) là DN mất ăn mất ngủ với đủ kiểu nhũng nhiễu của nhân viên thuế. Bản quyết toán thuế dù có “sạch” đến đâu cũng bị nhân viên thuế gạch xóa, đánh dấu, đặt dấu hỏi yêu cầu giải trình. Sau đó, dù có bổ sung chứng từ đầy đủ cũng bị bác và thẳng thừng xuất toán nhiều khoản chi phí mà DN cho là hợp lệ. Chỉ khi nhân viên thuế xuống làm việc với DN thì mọi chuyện mới được êm xuôi. “Dĩ nhiên, chúng tôi phải biết điều với họ mới qua được”, bà Hồng phản ánh trong đơn.
Một trường hợp khác, DN Hồng Nhân (phường 14, quận 5) phản ánh: “Hợp đồng thuê nhà của DN có đầy đủ thủ tục nhưng nhân viên thuế không chịu đưa vào chi phí và cho rằng giá thuê 20 triệu đồng/tháng là không hợp lý. Một năm chi tiếp khách hơn 30 triệu đồng cũng gạch đi rồi ghi đè lên “quá nhiều”. Không biết điều là họ “ngâm” hồ sơ, lâu lâu còn gọi điện dọa sẽ xuống kiểm tra sổ sách. Thế nhưng, khi đã biết điều với họ rồi thì họ xuống hướng dẫn tận tình cho mình biết khoản nào được hạch toán, khoản nào không…”.
Chen chân đi đăng ký nộp thuế tại Chi cục Thuế quận 12.
Nhiều trường hợp khác phản ánh nhân viên thuế phụ trách địa bàn hầu như tháng nào cũng đảo một vòng đến các DN khi thì đòi xem sổ sách, hóa đơn, chứng từ, khi thì hỏi khéo cần sự giúp đỡ gì không. Anh Thành, nhân viên kế toán Công ty TNHH TM-DV A.Q. (quận Thủ Đức) nói: “Chưa đến kỳ quyết toán thuế mà họ xuống giục suốt. Chỉ canh hở chuyện gì là “vẽ” đường để mình chạy sau đó đòi chia. Mệt ghê, không làm không được”.
Bà Lạc, chủ DN ô tô Tấn Đạt (quận 12) phản ánh: “Nhiều chính sách thuế DN chưa nắm được thay vì hướng dẫn thì nhân viên thuế đòi phạt, đòi kiểm tra. Đã nhiều lần DN bị thu hồi hóa đơn, cưỡng chế dừng hoạt động vì những chuyện không đáng…”. Công ty TNHH T.H. cũng ở quận 12 cho biết, tháng trước DN nợ một khoản thuế chưa kịp đóng đã bị nhân viên thuế xuống yêu cầu kiểm tra sổ sách và dọa thanh tra. Bức xúc, DN làm đơn kiến nghị gửi UBND quận nhờ can thiệp. “Sau đó, vụ việc được giải quyết êm xuôi nhưng nhân viên thuế cứ xuống làm khó suốt…” - bà H, đại diện DN, nói.
Khó phát hiện nhân viên thuế làm sai
Đó là khẳng định của ông Hà Tiếp Nam, Trưởng phòng Kiểm tra nội bộ, Cục Thuế TPHCM, trong cuộc trao đổi với chúng tôi về cơ chế giám sát nghiệp vụ đối với nhân viên thuế. Ông Nam nói: “Theo quy định, cơ quan thuế được quyền kiểm tra thuế DN theo 2 hình thức: kiểm tra tại bàn (tại cơ quan thuế - PV) và kiểm tra, thanh tra tại DN. Nhân viên thuế đến DN kiểm tra mà không xuất trình được quyết định kiểm tra do cấp thẩm quyền ký và tài liệu “Những điều nên biết khi được thanh tra, kiểm tra thuế”, đều được xem là vi phạm quy định. DN có quyền từ chối tiếp nhân viên thuế đến làm việc nếu không xuất trình được 2 văn bản trên”.
Theo ông Hà Tiếp Nam, Tổng cục Thuế chỉ có quyết định thanh tra, kiểm tra thuế. Để giám sát và phòng ngừa tiêu cực, Cục Thuế TP ban hành tài liệu “Những điều nên biết khi được thanh tra, kiểm tra thuế” và giao cho DN kèm với quyết định thanh tra, kiểm tra. Tuy nhiên, ông Nam cũng thừa nhận việc chấp hành quy định này tại các cơ quan thuế chưa nghiêm. Nhiều nơi vẫn còn tình trạng nhân viên thuế tự ý kiểm tra DN hoặc dọa ra quyết định kiểm tra, thanh tra DN. Hay việc nhân viên thuế tự ý điều chỉnh bản quyết toán thuế của DN được gửi qua mạng cũng là sai với quy định. Thế nhưng, ông Nam cho biết, thời gian qua Phòng Kiểm tra nội bộ chưa nhận được đơn thư phản ánh của DN về những tiêu cực và cũng chưa xử lý được nhân viên thuế nào làm sai, hoặc “bắt tay” với DN để hưởng lợi từ chính sách thuế của nhà nước. Cục Thuế TP đang soạn thảo quy chế giám sát nội bộ, khi ban hành hy vọng sẽ kiểm soát được quy trình nghiệp vụ thuế để hạn chế tiêu cực trong ngành thuế.
HOÀI NAM
