Mấy ngày gần đây, đi qua các tuyến đường khu vực trung tâm TPHCM như Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Võ Văn Tần, Võ Thị Sáu… lại thấy đang thi công làm mới vỉa hè. Những lốc gạch terrazzo hay đá granit chất thành từng đống, mặt vỉa hè đã xới lên nham nhở. Ai cũng lắc đầu: Lãng phí!
Nhớ lại hồi đầu năm nay, dư luận xôn xao bàn tán về việc quận 1 công bố kế hoạch làm mới vỉa hè 134 tuyến đường trên địa bàn quận với kinh phí quá lớn: 1.000 tỷ đồng, trong đó dự kiến làm trước 3 tuyến đường Nguyễn Thị Minh Khai, Phùng Khắc Khoan và Nguyễn Thái Học. Và rồi quận 1 đã phải đình kế hoạch này. Việc làm mới vỉa hè với kinh phí quá lớn như vậy bị cho là lãng phí, bởi lẽ lâu nay có tình trạng vỉa hè mới làm xong, chẳng mấy chốc đã có ông cấp điện, cấp nước, rồi thoát nước… liên tục hì hục đào xới, khiến vỉa hè cứ phải làm tới làm lui. Ở quận 1, lần gần nhất là năm 2008 và 2011, nay 2016 lại rục rịch đào xới. Rồi bây giờ khi ngầm hóa hạ tầng kỹ thuật, 3 - 4 ngành cùng hạ ngầm một chỗ, đỡ đào xới, vậy mà bộ mặt vỉa hè cũng chẳng khá hơn. Đào xong, tái lập gạch khác màu, khác kích cỡ cũng chẳng ai quan tâm, nhìn vỉa hè như manh ao rách vá chằng vá đụp. Lại thêm một tác nhân khác khiến vỉa hè nhanh xuống cấp: xe 2 bánh chạy lên vỉa hè khiến gạch vỉa hè bong tróc, mỗi lần xe chạy qua cứ nghe lách cách, lóc cóc như bánh tráng vỡ vụn từng mảng mà xót xa. Từ đầu tháng 8 vừa qua đã bắt đầu phạt nghiêm việc chạy xe 2 bánh trên vỉa hè, nhưng thật khó ngăn chặn được việc lao xe máy lên vỉa hè để chạy, khi mà TP có đến gần 7,5 triệu xe máy và nơi nào, lúc nào, kẹt xe cũng có thể xảy ra.
Vỉa hè đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa (góc giao với đường Võ Văn Tần) đang được lát đá granit
Vỉa hè nham nhở, bong tróc, làm lại là đúng, chỉ có điều cần nghiên cứu xem xét để có cách làm hiệu quả mà không lãng phí. Lấy ví dụ như vỉa hè đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa đang được lát đá granit, nhiều người xót ruột vì giá loại vật liệu này quá cao; theo ý kiến nhiều chuyên gia, đá granit chỉ thích hợp để lát các con đường trang trọng, cổ kính và chỉ nên lát cho vỉa hè vài tuyến đường trung tâm, phố đi bộ. Đối với vỉa hè lát gạch terrazzo, nhiều người cho rằng gạch này không bền, bằng chứng là nhiều vỉa hè nhanh bong tróc sau khi lát. Còn người thi công cũng có lý khi cho rằng “mới lát gạch buổi tối, đến sáng xe leo lên vỉa hè chạy rần rần thì không hỏng mới lạ”. Cứ thế, đổ qua đổ lại và tuổi thọ vỉa hè chỉ là… “hưởng dương”, vài ba năm lại lật lên làm lại, thấy mà xót. Chất lượng thi công vỉa hè là điều nan giải mà các quận, huyện cần quan tâm để kéo dài tuổi thọ công trình, chí ít phải đủ bền hàng chục năm.
Điều cuối cùng cần nói, không nên phóng tay, nơi nào cũng lật lên lát lại vỉa hè. Nơi nào mật độ xe và người đi lại ít, có thể sử dụng các vật liệu rẻ tiền, thích hợp để lát và có chừa mảng xanh. Tính toán chi li, kỹ lưỡng, chắc chắn sẽ tiết kiệm được nhiều chi phí lát vỉa hè.
THƯ LÊ
