Vào mỗi sáng chủ nhật hàng tuần, tại một góc sảnh Nhà văn hóa Thanh niên lại rộn rã những âm thanh dìu dặt vang lên từ cây đàn Tính và những câu hát mượt mà, tha thiết của điệu hát then do một nhóm các bạn trẻ đến từ các tỉnh phía Bắc như Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn tập luyện. Như một cách để nhớ về quê trong những ngày xa cách, các bạn đã thành lập Câu lạc bộ (CLB) hát then - đàn Tính để cùng giao lưu và luyện tập, gìn giữ làn điệu quê hương.
Được thành lập giữa năm 2013, CLB đến nay đã có 23 thành viên, chủ yếu là sinh viên các trường đại học, cao đẳng. Anh Lương Văn Danh (người dân tộc Tày, quê Cao Bằng), Chủ nhiệm CLB chia sẻ: “Ngay từ nhỏ tôi rất đam mê hát then nên đã tìm hiểu bộ môn nghệ thuật dân gian độc đáo của dân tộc mình, cũng như học hỏi từ những người hoạt động trong lĩnh vực này. Khi chuyển vào học ở TPHCM, Danh đã kết nối với các bạn đồng hương và nhận thấy họ cũng yêu thích hát then nên đã xin phép Nhà văn hóa Sinh viên thành lập CLB, với mục đích ban đầu rất giản dị là muốn có một sân chơi dành riêng cho những người yêu thích loại hình dân ca độc đáo này”.
Một tiết mục của CLB trong chương trình “Giao lưu sinh viên Việt - Lào” (Ảnh: CLB cung cấp)
Với các thành viên chủ yếu người dân tộc Tày, Nùng đều đang là sinh viên các trường đại học, cao đẳng tại TPHCM, thế nhưng CLB hát then - đàn Tính đã cùng nhau tập luyện những bài then cổ và tham gia một số chương trình nghệ thuật, giành được khá nhiều giải thưởng ấn tượng. CLB liên tiếp đoạt giải trong chương trình liên hoan Giai điệu Lạc Hồng, Hát với đại ngàn xanh; giải nhì Liên hoan các CLB, đội, nhóm Nhà Văn hóa Sinh viên 2014, tham gia giao lưu với sinh viên Việt - Lào…
Hát then là loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc đã bao đời gắn bó với đời sống của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng. Tuy nhiên, ngày nay loại hình hát then - đàn Tính đang ngày càng mai một và CLB hát then - đàn Tính TPHCM ra đời góp phần bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị nghệ thuật của loại hình văn hóa độc đáo này cho các bạn trẻ xa quê hương. Ngoài ra, CLB còn tạo cơ hội cho các bạn trẻ muốn tìm hiểu về loại hình hát then - đàn Tính có môi trường để tìm hiểu và học tập loại hình nghệ thuật này ngay trong lòng TP mang tên Bác.
Cũng theo anh Danh, những người con xa quê vào miền Nam học tập và lập nghiệp không mang theo gì ngoài mang theo nỗi nhung nhớ gia đình, bạn bè, quê hương. Và những điệu hát, âm nhạc dân tộc của quê hương đã giúp những người con từ miền biên ải của Tổ quốc vơi bớt đi phần nào nỗi nhớ quê hương. Vì vậy chẳng có gì ngạc nhiên khi ở một TP rộng lớn, mà những người con của dân tộc Tày vẫn tìm đến nhau, tìm đến CLB hát then - đàn Tính để chia sẻ đam mê và mang loại hình nghệ thuật dân tộc đặc sắc này quảng bá và trình diễn cho bạn bè gần xa thưởng thức.
Hát then - đàn Tính được người dân bản địa, người con xa quê gìn giữ và lưu truyền qua nhiều thế hệ, đặc biệt là thế hệ trẻ. Đối với các bạn trẻ đang sinh sống tại đây thì lời then, tiếng Tính như chắp cánh thêm cho trí tưởng tượng của các bạn trẻ xa quê hương. Tiếng then cất lên, hình ảnh quê hương hiện lên đầy ắp, lung linh với non xa xa nước xa xa, với những dãy núi điệp trùng, với suối đầu nguồn trong vắt, với hoa đào, hoa lê, hoa mận…
THÀNH SƠN
