Là người Hàn Quốc (HQ) đầu tiên bảo vệ thành công luận án tiến sĩ chuyên ngành ngôn ngữ học Việt Nam (VN) ngay tại VN vào năm 1996, GS-TS Ahn Kyong Hwan cũng là một dịch giả nổi tiếng với bản dịch những tác phẩm văn học VN sang tiếng Hàn.
Nhiều năm qua, GS Ahn Kyong Hwan được biết đến như một người bạn thân thiết và chí tình với VN. Những công trình nghiên cứu và dịch thuật của ông đều hướng về việc tìm hiểu tiếng Việt, giới thiệu nền văn hóa và văn học VN đến với người dân HQ.
- Những bản dịch ấn tượng
Bản dịch Nhật ký Đặng Thùy Trâm sang tiếng Hàn với tiêu đề Đêm qua tôi mơ thấy hòa bình được GS Ahn giới thiệu đến độc giả HQ vào đầu tháng 1-2008, nhân dịp kỷ niệm 15 năm thiết lập quan hệ ngoại giao VN - HQ và nhanh chóng được đón nhận ở HQ.
Ông tâm sự, toàn bộ tác phẩm này khiến ông rất ấn tượng. Cùng với những chuyến đi đến VN thăm hỏi gia đình bác sĩ, liệt sĩ Đặng Thùy Trâm cũng như tìm hiểu về vùng đất quê hương mà bác sĩ Trâm đã sống và chiến đấu, ông dành hơn 1 năm để dịch Nhật ký Đặng Thùy Trâm sang tiếng HQ với mong muốn: “Tôi muốn cuốn nhật ký sẽ mang lại độc giả HQ có cái nhìn sâu sắc hơn về con người và đất nước VN”.
Đây không phải là tác phẩm văn học VN đầu tiên được ông dịch sang tiếng Hàn. Trước đây, GS Ahn đã ra mắt bạn đọc HQ bản dịch tiếng Hàn tác phẩm Nhật ký trong tù (NXB Jeo Myeong Munhwasa, 2003) của Chủ tịch Hồ Chí Minh, và đến nay bản dịch này đã được tái bản 3 lần tại HQ.
Năm 2004, GS cũng đã giới thiệu bản dịch tiếng Hàn Truyện Kiều (NXB Munhwasa Journal, 2004) của Nguyễn Du tại HQ. Truyện Kiều trước đó đã có bản tiếng Anh, Pháp, Đức, nhưng tiếng Hàn thì đây là lần đầu tiên.
Công việc dịch thuật đến với ông một cách khá tình cờ khi vào năm 1992, trong một lần đi xem sách ở một cửa hàng sách tại TPHCM, GS Ahn mua được một cuốn Truyện Kiều và ông đã dành nhiều thời gian để đọc đi đọc lại quyển sách một cách say mê.
Sự tình cờ này cũng bắt đầu cho mối duyên nợ của ông với nhiều tác phẩm lớn của văn học VN để rồi ông bắt đầu công việc dịch thuật, chia sẻ với dân tộc Hàn niềm yêu thích của ông bằng cách chuyển ngữ các tác phẩm này ra tiếng Hàn.
“Truyện Kiều có nhiều dị bản, tôi đã mất 10 năm để sưu tầm và đối chiếu các dị bản, tìm hiểu những điển tích, điển cố cũng như đọc các bản dịch tiếng Anh của tác phẩm này. Tuy nhiên, việc dịch toàn bộ tác phẩm sang tiếng Hàn chỉ mất khoảng 9 tháng”, ông cho biết.
Mỗi tác phẩm văn học VN đều mang đến cho ông một cơ hội mới để hiểu hơn về VN.
Dù đã có kinh nghiệm trong việc dịch các tác phẩm văn học VN nhưng ông cho biết việc dịch thuật các tác phẩm này là một thách thức lớn với ông bởi ngôn ngữ tiếng Việt rất đa dạng và phong phú, khó khăn lớn nhất của ông khi dịch đó chính là cách dùng đại từ xưng hô trong tiếng Việt, nhất là đại từ “em”. “Tôi đã rất khó khăn để phân biệt được đâu là “em” (anh ấy), đâu là “em” (cô ấy)”, ông chia sẻ.
- Tiếp tục với những công trình mới
Bìa sách Đặng Thùy Trâm.
GS Ahn tốt nghiệp ngành tiếng Việt, Đại học Ngoại ngữ Hàn Quốc năm 1978, từng là Trưởng khoa tiếng Việt, Trường Đại học Young Sam (Pusan, HQ), là người sáng lập và hiện ông là Trưởng khoa tiếng Việt, Trường Đại học Chosun, đồng thời là Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục ngôn ngữ ĐH Chosun.
Chính niềm đam mê ngôn ngữ tiếng Việt và một tình cảm đặc biệt sâu sắc với đất nước và con người VN đã giúp cho ông luôn có những tìm tòi và nghiên cứu không ngừng, và chỉ trong một thời gian ngắn sau khi hoàn thành luận án tiến sĩ, ông đã trở thành một nhà VN học và là một dịch giả nổi tiếng với bản dịch những tác phẩm văn học nổi tiếng của VN sang tiếng Hàn.
Là người đã khai sinh ra khoa tiếng Việt ở hai trường đại học lớn của HQ, ông luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến sinh viên khi tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho sinh viên HQ trong quá trình học tập và nghiên cứu về tiếng Việt.
Ông cũng biên soạn nhiều giáo trình dạy tiếng Việt, nhiều bài nghiên cứu giới thiệu văn hóa VN tại HQ, nhiều công trình nghiên cứu về ngôn ngữ của ông đã được xuất bản ở VN như: Tiếng Việt nâng cao, Tiếng Việt thương mại (NXB Chomyung Munkwa 1996), Trật tự từ trong tiếng Hàn so sánh với tiếng Việt (NXB Giáo dục, Hà Nội, 1997)…
Những tác phẩm của ông đều được ông gởi tặng cho thư viện quốc gia, thư viện một số trường đại học ở HQ và VN để người dân, đặc biệt là các sinh viên, có dịp tìm hiểu nhiều hơn về văn hóa của hai quốc gia.
Bên cạnh đó, ông còn giới thiệu một số tác phẩm văn học HQ với người dân VN. Truyện Mong Sil (NXB Trẻ, TPHCM, 5-2007) là một nỗ lực lớn của GS Ahn khi ông đã dịch và giới thiệu một tác phẩm văn học lớn của HQ sang tiếng Việt. Mong Sil của nhà văn Kwon Jeong Saeng đã có 55 lần tái bản được phát hành trên khắp lãnh thổ HQ.
Sự nghiệp đào tạo ngôn ngữ học của ông không chỉ phát huy những tiềm năng chuyên ngành mà còn có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc, tạo đà cho những thành công ở các lĩnh vực văn học, dịch thuật.
Với những đóng góp trong việc tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân hai nước Việt - Hàn, GS Ahn Kyong Hwan đã được tặng nhiều huy chương và huy hiệu cao quý: Huy chương Vì sự nghiệp văn hóa của Bộ Văn hóa - Thông tin (2003), Huy chương Vì hòa bình hữu nghị giữa các dân tộc của Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị VN (2004), Huy hiệu TPHCM do UBND TPHCM trao tặng (2004), bằng khen của Hội Nhà văn VN (2004)…
Hiện nay, dù bận rộn với công việc giảng dạy tiếng Việt tại ĐH Chosun (HQ) nhưng ông cho biết trong tương lai, ông dự định sẽ tiếp tục dịch thêm một số các tác phẩm văn học VN sang tiếng HQ, trước mắt là một số tác phẩm lớn của đại thi hào Nguyễn Trãi
KHANG DI
