Từ đầu năm 2009, Chính phủ có chính sách hỗ trợ lãi suất cho các doanh nghiệp, cá nhân vay vốn ngân hàng để phát triển sản xuất kinh doanh nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng quốc gia. Tuy nhiên, trong việc thực hiện chủ trương này đã xảy ra một số sai phạm.
Qua thanh tra cho thấy, việc cho vay có hỗ trợ lãi suất tại 5 ngân hàng thương mại cổ phần: Ngân hàng TMCP Quân đội (MB), Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB), Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank), Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) có sai phạm. Tổng số tiền cho vay có sai phạm là gần 45.000 tỷ đồng, tổng số tiền hỗ trợ lãi suất không đúng quy định là hơn 155 tỷ đồng.
Một trong những sai phạm của các ngân hàng này là cho vay có hỗ trợ lãi suất không phù hợp với thực trạng nhu cầu sử dụng vốn. Trong khi nhiều doanh nghiệp “khát” vốn, 161 doanh nghiệp “thân thiết” lại được 5 ngân hàng TMCP trên ưu ái cho vay hỗ trợ lãi suất nhiều hơn nhu cầu vốn cần sử dụng. Ngoài ra, 137 doanh nghiệp khác cũng được cho vay hỗ trợ lãi suất với thời hạn dài hơn thời gian sử dụng vốn vay thực tế. Không chỉ vậy, lợi dụng việc các ngân hàng thẩm định hồ sơ vay thiếu chính xác, nhiều doanh nghiệp “nhà giàu” đã giấu vốn mang đi gửi tiết kiệm, rồi đi vay để được hưởng chính sách ưu đãi. Điển hình, trong năm 2009, 13 doanh nghiệp có nguồn vốn dư thừa đã mang hơn 15.235 tỷ đồng và gần 31 triệu USD gửi tiết kiệm tại các tổ chức tín dụng và cho doanh nghiệp khác vay với lãi suất cao, sau đó lại đi vay tiền ở Ngân hàng VIB để chỉ phải trả lãi suất thấp hơn!
Bên cạnh đó, 5 ngân hàng TMCP còn có những vi phạm khác, dẫn đến cho vay hỗ trợ lãi suất không đúng quy định. Cụ thể: Ngân hàng VIB, Ngân hàng MB đã hỗ trợ lãi suất cho một số doanh nghiệp vay vốn để kinh doanh các mặt hàng tiêu dùng có nguồn gốc nhập khẩu; Ngân hàng Techcombank cho vay và hỗ trợ lãi suất đối với các khoản vay đã được cho vay, hỗ trợ lãi suất tại ngân hàng khác; các ngân hàng cho vay có hỗ trợ để thanh toán mua hàng hóa nhưng trên thực tế không có việc mua bán này, hoặc hỗ trợ lãi suất cho khoản vay không đủ chứng từ mua hàng hóa hợp lệ…
Từ những sai phạm của 5 ngân hàng TMCP trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Ngân hàng Nhà nước kiểm tra việc cho vay hỗ trợ lãi suất của toàn hệ thống ngân hàng; thu hồi đúng, đủ số tiền hỗ trợ lãi suất sai quy định. Đối với ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng, Thanh tra Chính phủ đề nghị cần có biện pháp chấn chỉnh nghiêm túc, kịp thời việc tuân thủ các quy định cho vay theo Quy chế cho vay do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước ban hành, đặc biệt là khâu thẩm định trước khi cho vay và kiểm soát việc sử dụng tiền vay theo mục đích và thời gian.
Năm 2010, toàn ngành thanh tra triển khai 102.845 cuộc thanh tra, kiểm tra trên các lĩnh vực quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Qua thanh tra đã phát hiện thiếu sót, sai phạm về kinh tế là 7.815 tỷ đồng, 27.862 ha đất các loại; xử phạt vi phạm hành chính 908,5 tỷ đồng; xuất toán, loại khỏi giá trị quyết toán và đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét xử lý 4.246,7 tỷ đồng; kiến nghị xử lý kỷ luật hành chính đối với 830 tập thể, 2.849 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý 62 vụ việc.
THỤC HÂN
