Qua thanh tra tình hình quản lý công viên tại TPHCM, cuối năm 2015, Thanh tra Chính phủ đã làm rõ những trường hợp chiếm dụng, sử dụng sai mục đích đất công viên. Đến nay, việc khắc phục cũng còn khó khăn.
Nhiều lý do sử dụng sai mục đích
Công viên là lá phổi xanh của đô thị và là nơi sinh hoạt cho cộng đồng dân cư. Nhưng do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan, nhiều diện tích công viên bị chiếm dụng, sử dụng sai mục đích, như cắt đất cho thuê làm nhà hàng quán ăn, điểm kinh doanh, hoặc chuyển một phần diện tích đất công viên sang mục đích khác.
Do phải cấp bách tháo gỡ tình trạng kẹt xe bằng cách mở đường xuyên công viên, hoặc do cần mặt bằng cho những nhu cầu công ích khác, một phần diện tích đất các công viên lớn trên địa bàn TPHCM như Gia Định, Lê Thị Riêng, 23-9 đã bị xén bớt hoặc sử dụng sai mục đích. Ngay trung tâm TP, một góc công viên 23-9 biến thành hàng quán; giữa công viên bị trưng dụng mặt bằng xây dựng công sở và làm bãi giữ xe. Phần cuối công viên thành bến bãi xe buýt có quy mô khá lớn, mỗi ngày có đến hàng trăm chuyến xe vào ra đón trả khách.
Công viên là lá phổi xanh của đô thị và là nơi sinh hoạt cho cộng đồng dân cư. Ảnh: VÂN KHANH
Tại một số công viên do các quận, huyện quản lý cũng có tình trạng xén đất công viên chuyển sang mục đích khác, nhưng không phải vì nhu cầu công ích, mà vì lợi ích cục bộ.
Theo kết quả thanh tra của Thanh tra Chính phủ, tại quận 6, tình trạng xén đất công viên cho thuê, sử dụng sai mục đích xảy ra phổ biến và kéo dài từ nhiều năm nay. Công viên Bình Phú có diện tích 73.920m2, nhưng từ năm 2004, Ban Quản lý công viên đã ký hợp đồng cho 8 tổ chức và cá nhân thuê, với tổng diện tích lên đến 15.038m2 để làm nhà hàng, bãi giữ xe. Công viên Phú Lâm có diện tích 62.072m2, nhưng từ năm 2002, Trung tâm Văn hóa và Ban Quản lý công viên đã cho 2 tổ chức và 10 cá nhân thuê, với tổng diện tích 7.207m2, để sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau. Số tiền thu từ các hợp đồng cho thuê mặt bằng công viên sau khi nộp các khoản thuế, phần còn lại được giữ để chi trả cho người lao động, hoạt động thường xuyên, không nộp ngân sách nhà nước.
Hầu hết các công viên nằm ở vị trí đắc địa, là những khu đất vàng, nên thuận lợi cho việc khai thác để kinh doanh, dễ kiếm ra tiền. Chính vì thế, các công viên đã bị đơn vị quản lý sử dụng sai mục đích vô tội vạ. Những sai phạm trong việc xà xẻo đất công viên đã bị người dân phản ánh, cơ quan thanh tra vào cuộc và kết luận, nhưng không dễ buộc các tổ chức, đơn vị, cá nhân sử dụng đất công viên trái phép trả lại đất.
Vừa đá bóng, vừa thổi còi
Theo phân cấp quản lý hiện nay, các công viên lớn thuộc quyền quản lý của Sở Giao thông Vận tải, các công viên nhỏ và vừa do các quận, huyện quản lý. Thực tế đã xảy ra tình trạng bất cập trong quản lý, vừa đá bóng vừa thổi còi. Tại công viên 23-9, người dân địa phương đã nhiều lần yêu cầu đưa bến xe buýt, bãi giữ xe ra khỏi công viên này, trả công viên - cây xanh cho người dân đến đây tập thể dục, thư giãn, nhưng các đơn vị đang sử dụng phớt lờ không thực hiện. Trả lời phóng viên Báo SGGP về việc này, bà Lê Thị Mai Hồng, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Công viên - Cây xanh TPHCM, cho hay công ty được giao nhiệm vụ quản lý công viên - cây xanh, nhưng chỉ quản lý phần kiến trúc, cây cối, vệ sinh. Quyền sử dụng đất công viên thuộc Sở Giao thông Vận tải. Việc cắt đất công viên làm bến xe buýt, bãi giữ xe hay cho thuê là do Sở Giao thông Vận tải quyết định, chứ không phải công ty. Vì thế, công ty không có quyền để đưa bến xe buýt, bãi giữ xe ra khỏi công viên.
Thực hiện kết luận của Thanh tra Chính phủ, Thanh tra TPHCM đã trực tiếp làm việc với UBND quận 6 và ban quản lý các công viên trên địa bàn, yêu cầu trả công viên về cho người dân, nhưng quá trình chuyển giao cũng không dễ. Một phó giám đốc Trung tâm Văn hóa quận 6 biện bạch, theo kết luận của thanh tra, phải giao trả toàn bộ khu nhà hàng tiệc cưới trong công viên Phú Lâm về cho Ban quản lý công viên, nhưng trung tâm chưa giao trả vì đang kiến nghị cho đơn vị giữ lại khu trung tâm tiệc cưới. Trong khi chờ quận quyết định, trung tâm tiệc cưới đã đóng cửa từ nhiều tháng nay. Trả lời về việc thực hiện kết luận thanh tra, bà Hứa Thị Tố Minh, Trưởng ban Quản lý công viên Bình Phú, cho biết: “Ban Quản lý công viên đã ký hợp đồng cho nhiều đơn vị thuê để kinh doanh, nên việc thực hiện kết luận thanh tra cần phải có thời gian. UBND quận và Thanh tra TP đã làm việc, đôn đốc nhiều lần. Hiện nay, Ban Quản lý cũng đang sắp xếp điều chỉnh lại cho đúng quy định. Tuy nhiên, những công việc cụ thể, số liệu chi tiết, Ban Quản lý phải xin ý kiến của cấp trên mới được phép cung cấp thông tin”.
TRẦN YÊN
