Hiện tại, những người ứng cử ĐBQH khóa XIV đang tiến hành các đợt tiếp xúc cử tri. Nhận xét về các đợt tiếp xúc cử tri đang diễn ra, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Văn Pha cho biết, theo quy định, mọi ứng cử viên đều có cơ hội bình đẳng như nhau.
- Phóng viên: Nhận xét của ông về việc tiếp xúc cử tri của các ứng cử viên ĐBQH khóa XIV?
>> Ông NGUYỄN VĂN PHA: MTTQ vừa là cơ quan tổ chức cho người ứng cử gặp gỡ, tiếp xúc cử tri để vận động bầu cử vừa giám sát chương trình hành động, lời hứa trước cử tri của những người ứng cử ĐBQH. Quá trình giám sát này sẽ còn lâu dài, liên tục sau khi người ứng cử đã trúng cử.
Theo quy định của pháp luật hiện hành, việc vận động bầu cử chỉ thực hiện bằng hai hình thức: gặp gỡ, tiếp xúc cử tri tại các hội nghị tiếp xúc cử tri do MTTQ chủ trì và thông qua các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương nơi mình ứng cử. Pháp luật không cấm các hình thức khác. Tuy nhiên, nếu người ứng cử sử dụng các hình thức khác thì phải tuân thủ các nguyên tắc trong vận động bầu cử và không vi phạm các hành vi bị cấm trong vận động bầu cử theo quy định của Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND.
- Ngoài tiếp xúc với cử tri tại hội nghị do MTTQ tổ chức, ứng cử viên có được tự đứng ra vận động bầu cử không? Họ có được phép in tờ rơi về chương trình hành động của mình không, thưa ông?
Tiếp xúc cử tri tại hội nghị do MTTQ tổ chức chính là một hình thức vận động bầu cử trực tiếp của người ứng cử. Một trong những yêu cầu và nguyên tắc hàng đầu đối với MTTQ là phải đảm bảo để những người ứng cử trong cùng một đơn vị bầu cử có cơ hội như nhau trong gặp gỡ, tiếp xúc cử tri; trình bày chương trình hành động của mình. Hiện pháp luật không có quy định về vấn đề người ứng cử tự in tờ rơi về chương trình hành động của mình. Tuy nhiên, nếu trong số những người ứng cử trong cùng một đơn vị bầu cử có người phát hành tờ rơi để quảng bá cho mình, có người không thì sẽ vi phạm nguyên tắc “bình đẳng” trong vận động bầu cử.
Tương tự, luật chưa quy định hình thức vận động trên Internet. Vì vậy, người ứng cử phải hết sức thận trọng khi sử dụng hình thức này. Các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền cũng cần kiểm tra, giám sát để việc vận động trên mạng không vi phạm pháp luật, vi phạm nguyên tắc bình đẳng trong vận động bầu cử.
- Những người ứng cử ĐBQH có quyền chức hơn hoặc là người nổi tiếng thì có điều kiện tiếp xúc cử tri nhiều hơn, xuất hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng nhiều hơn. Vậy liệu có bảo đảm bình đẳng so với các ứng cử viên khác?
Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã có một hướng dẫn chung về việc tiếp xúc cử tri để đảm bảo các nguyên tắc dân chủ, công khai, bình đẳng giữa những người ứng cử trong vận động bầu cử, không phân biệt người ứng cử là lãnh đạo, người nổi tiếng với người ứng cử là thường dân hay cán bộ cơ sở. Những người nổi tiếng, những người ở địa vị công tác thường xuyên xuất hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng thì có lợi thế hơn vì cử tri đã quen mặt, quen tên. Nhưng đó cũng chính là áp lực của họ khi bị “soi” kỹ hơn, chịu đòi hỏi cao hơn, khắt khe hơn.
- Người có điều kiện kinh tế thì có được hỗ trợ bà con nơi ứng cử bằng của cải vật chất để vận động tranh cử không, thưa ông?
Nếu cá nhân người ứng cử mà có điều kiện về vật chất cho các hoạt động nhân đạo từ thiện thì nên để sau khi trúng cử hãy thực hiện là tốt nhất. Việc dùng tiền bạc, vật chất vì bất cứ lý do gì trong quá trình vận động bầu cử đều không đúng với tinh thần bình đẳng, khách quan trong bầu cử. Tất nhiên, không dễ gì để phát hiện được tất cả những vi phạm, nhất là những vi phạm về sử dụng tiền bạc, vật chất trong vận động bầu cử. Tuy nhiên, mỗi đơn vị bầu cử ĐBQH phạm vi rất rộng, bao gồm nhiều quận huyện, nhiều xã phường, nhiều thôn, tổ dân phố với hàng vạn cử tri, nên tôi cho rằng không ai có đủ điều kiện để “mua” tất cả các cử tri nơi ứng cử.
LÂM NGUYÊN