Mạo hiểm sống bên bờ sông lở

Từ nhiều năm nay, quận Bình Thạnh (TPHCM) đã có phương án giải tỏa các hộ dân nằm sát bờ sông Sài Gòn (khu vực Thanh Đa, phường 17) để triển khai xây dựng bờ kè, ngăn sạt lở. Tuy nhiên, đến nay, ở một số đoạn dọc bờ sông công tác giải tỏa vẫn chưa xong vì một số hộ không đồng tình với mức giá đền bù. Họ mạo hiểm sống tạm bợ trong những căn nhà đã bị nứt tường, lún nền, tình trạng sạt lở ngày càng nguy hiểm.

        Hiểm họa chực chờ

Chị Trần Thị Tường (ngụ tại 123 Thanh Đa) cho biết: “Năm 1976, cha tôi xuống mảnh đất này trồng hoa màu, rồi xin chuyển một phần sang làm nhà ở và được chính quyền chấp thuận. Do chủ quan, không kê khai đất theo Chỉ thị 299/TTg, khi giải tỏa chỉ được hỗ trợ 30% tiền đền bù để di dời, nên gia đình tôi không thể tìm được nơi ở mới”. Chị Tường dẫn chúng tôi xem hiện trạng căn nhà ọp ẹp, nằm chênh vênh sát mép sông, phần đất phía sau đang bị sạt, cứ liên tục lở xuống sông từng ngày.

Căn nhà của chị Lưu Mai Trâm (7/9 Thanh Đa) với diện tích hơn 50m² cũng đang trong tình cảnh có thể sụp đổ bất cứ lúc nào. Bức tường bị xé toạc, đất dưới nền nhà bị nước cuốn sụp dần khiến nền lún xuống và bị rỗng, mỗi khi bước đi là nghe tiếng “bụp, bụp”. Chị Trâm phải dựng những tấm tôn, tấm bạt rào lại phần sân trước nhà (vốn là nơi để xe), rồi chuyển đồ đạc, tài sản ra phía trước nhà sống tạm qua ngày. Tương tự, nhà chị Trần Thị Mỹ Tuyết (7/15A Thanh Đa) dài gần 15m, nhưng nay cả gia đình phải dọn ra sinh sống ở phần sân trước nhà, vì nền nhà đã bị nứt, lún, các bức tường đều bị nứt toạc. Chị Tuyết kể: “Mỗi tháng lại có thêm chỗ rỗng mới dưới nền nhà. Mỗi khi mưa lớn vào ban đêm, cả nhà không dám ngủ, vì lo sợ nhà bị sụp xuống sông”.

Hiện có đến hơn 30 hộ dân tại Thanh Đa đang trong tình cảnh “sống trong sợ hãi”. Nhà nứt tường, có thể sụp xuống sông bất cứ lúc nào, nhưng họ vẫn nấn ná ở lại, chờ được nhận mức đền bù mới. Phản ánh với Báo SGGP, các cư dân tại đây cho biết, họ ngụ tại đây từ trước ngày 15-10-1993, có nộp nghĩa vụ thuế nhà đất đầy đủ, nhưng do chủ quan không đăng ký tờ khai đất theo Chỉ thị 299/TTg nên chỉ được hỗ trợ bồi thường khoảng 20% - 30% so với giá trị nhà.

        Cần vận động người dân di dời gấp

Sau hơn 3 năm thực hiện công tác bồi thường, tiến độ thực hiện dự án chống sạt lở bờ sông ở khu vực Thanh Đa đoạn 1.2 chỉ mới đạt con số 77% số hộ đồng ý nhận tiền giải tỏa, còn đoạn 1.4 giải phóng mặt bằng được 78%.

Giải thích về đơn giá đền bù dự án chống sạt lở bờ sông ở khu vực Thanh Đa, Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng quận Bình Thạnh đã có văn bản cho biết: “Việc người dân có ý kiến cho rằng đã sử dụng đất trước ngày 15-10-1993 không có tranh chấp là đủ điều kiện để được giải quyết bồi thường 100% theo Luật Đất đai, mà không căn cứ vào kết quả thẩm tra xác minh nguồn gốc đất (có sử dụng hợp pháp, lấn chiếm) là không phù hợp với quy định của pháp luật về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất. Theo quy định, phải xác định nguồn gốc sử dụng đất theo Chỉ thị 299/TTg trong trường hợp nhà, đất không có giấy tờ hoặc giấy đất nông nghiệp để làm cơ sở cho việc bồi thường hỗ trợ. Dựa trên cơ sở đó, khi thu hồi đoạn 1.2 và 1.4 dự án chống sạt lở bờ kênh Thanh Đa, các hộ chưa đăng ký theo Chỉ thị 299/TTg chỉ được hỗ trợ, bồi thường 20% - 30% tùy trường hợp. Ngày 19-6-2013, Văn phòng UBND TPHCM đã có văn bản giải quyết vướng mắc theo Thông báo 50/TB-VP ngày 17-1-2013 của UBND TPHCM về việc hướng dẫn, bồi thường, giải tỏa đất được áp dụng đối với các dự án trên địa bàn TPHCM, nhưng không áp dụng hoặc điều chỉnh đối với các dự án bồi thường giải tỏa được phê duyệt trước ngày ban hành (17-1-2013), tức dự án chống sạt lở bờ sông ở khu vực Thanh Đa không thuộc điều chỉnh theo thông báo”.

Theo những văn bản này, việc tính mức giá bồi thường cho hơn 30 hộ liên quan là có căn cứ. Tuy nhiên, hiện tại số tiền bồi thường theo mức này là quá ít, không đủ để người dân tìm nơi định cư mới. Đi không thể, mà ở hậu quả khó lường và cản trở việc thực hiện dự án chống sạt lở. Những cư dân này đang buộc phải đánh cược mạng sống để hy vọng có phương án bồi thường mới. Ban bồi thường giải phóng mặt bằng quận Bình Thạnh cần khẩn trương vận động người dân di chuyển ra khỏi vùng nguy hiểm, tránh tình huống xấu xảy ra khi bờ sông sạt lở mạnh trong mùa mưa bão. Nên nghiên cứu có biện pháp hỗ trợ đối với 30 hộ này để họ có thể di dời đến chỗ ở mới, có cuộc sống ổn định.

THANH HẢI