Gần đây, tại TPHCM đã xảy ra tràn lan nạn trộm cắp, phá hoại các thiết bị công cộng như dây điện đèn chiếu sáng, nắp trụ đèn đường, nắp trụ nước chữa lửa, nắp gang công trình ngầm, tấm bê tông miệng hố ga, quả cầu inox ở dải phân cách... Việc này không chỉ làm thiệt hại tài sản công mà còn gây hiểm họa, đe dọa tính mạng con người.
Chỉ để bán phế liệu
Trên nhiều tuyến đường như Bắc Hải, Ngô Gia Tự (quận 10), Tôn Thất Hiệp, Lý Thường Kiệt (quận 11), Nguyễn Trãi (quận 5), Bến Bình Đông (quận 8)… có nhiều nắp công trình ngầm bị mất cắp, biến thành bẫy rình rập người đi đường. Chỉ một đoạn ngắn trên đường Phạm Hùng (nối dài) từ nút giao Nguyễn Văn Linh đến cầu Tắc Bến Rô (huyện Nhà Bè) có hơn 20 nắp hố ga bằng gang bị mất trộm, vừa gây nguy hiểm người đi đường, vừa gây nghẽn hệ thống thoát nước do rác trôi xuống cống. Trên đường 3 Tháng 2 (quận 11), Quang Trung (Gò Vấp)… kẻ trộm đã tháo lấy cắp hàng trăm quả cầu inox phản quang trên dải phân cách.
Trên đường Bến Bình Đông (quận 8), nhiều trụ nước cứu hỏa mới được lắp đặt đã bị kẻ trộm tháo nắp đậy bằng đồng. Bạn đọc Huỳnh Thanh Đạt, ngụ đường Hoài Thanh (quận 8), phản ánh: “Nguyên cả đoạn đường dài chưa đầy 2km nhưng hàng chục trụ cứu hỏa đã bị lấy mất nắp. Kẻ gian lợi dụng ban đêm để lấy cắp. Hôm trước, tôi đang ngủ chợt nghe tiếng động khả nghi trước nhà, sáng hôm sau mới hay kẻ gian đã lén mở trộm nắp trụ cứu hỏa”.
Đường Võ Văn Kiệt đưa vào sử dụng chẳng bao lâu đã bị mất cắp nhiều thiết bị công cộng, do có nhiều đoạn đường thưa thớt dân cư. Không chỉ lấy cắp nắp trụ nước chữa lửa, kẻ gian còn lấy cắp cả nắp đậy bê tông mương thoát nước và nắp đấu nối dây trụ đèn chiếu sáng chỉ để bán phế liệu sắt vụn. Những đồ điện bên trong như dây điện, công tắc… bị lấy đi, gây rò rỉ điện, nguy hiểm tính mạng người qua đường. Suốt một đoạn dài từ cầu Lò Gốm (quận 6) đến giao lộ Hồ Học Lãm (quận Bình Tân), có đến hàng trăm trụ đèn chiếu sáng bị mất nắp và các linh kiện bên trong, gây sự cố mất điện chiếu sáng tại đây suốt thời gian dài. Trên đường Nguyễn Văn Linh, đoạn từ cầu Bà Lớn đến vòng xoay nút giao quốc lộ 1A (huyện Bình Chánh) cũng có cả trăm trụ đèn chiếu sáng bị mất nắp như vậy.
Thiệt hại nặng nề
Theo phản ánh của các đơn vị quản lý đường bộ, các thiết bị bị mất cắp chủ yếu là dây điện, bóng đèn cao áp, hàng rào thép và cá biệt có cả trường hợp kẻ gian tháo luôn trạm biến áp. Không chỉ thiệt hại do việc phải đầu tư thay thiết bị phụ trợ, có nhiều trường hợp còn khiến hệ thống đèn chiếu sáng cả khu vực bị tê liệt. Kẻ gian vì lòng tham mà coi thường hậu quả nặng nề cho xã hội. Việc lấy cắp nắp trụ nước chữa lửa đã đe dọa an toàn phòng cháy chữa cháy tại quận 6, 8, Bình Tân và huyện Bình Chánh, do các trụ nước bị mất nắp sẽ làm thất thoát nước, giảm áp lực nước.
Có thể nói nạn trộm cắp, phá hoại thiết bị công cộng có phần trách nhiệm của nhà cung cấp thiết bị và đơn vị thụ hưởng. Nếu các đơn vị này có cách quản lý, thiết kế các loại thiết bị công cộng khoa học hơn thì kẻ gian có muốn lấy cắp cũng khó, lấy được cũng không dễ tiêu thụ. Còn nhớ, sau sự cố rò điện ở một trụ đèn chiếu sáng bị mất nắp tại quận 5 gây chết một học sinh, đại diện ngành chiếu sáng công cộng TP cho biết sẽ có phương án thiết kế và sử dụng nắp trụ đèn chiếu sáng một cách khoa học và an toàn hơn, nhưng thực tế đến nay nắp trụ đèn chiếu sáng vẫn dễ tháo gỡ lấy cắp. Để khắc phục tình trạng các trụ đèn chiếu sáng bị mất nắp, biện pháp được áp dụng trước mắt là lắp bản lề, làm bu lông chìm và đai thép bao quanh nắp.
Còn đối phó với nạn trộm cắp, phá hoại thiết bị công cộng, phải giải quyết, ngăn chặn bằng các biện pháp hữu hiệu, kiên quyết hơn. Lâu nay việc xác minh, xử lý các vụ lấy cắp, phá hoại thiết bị công cộng còn chưa được quan tâm đúng mức. Cần phải thay đổi cách nghĩ và cách nhìn nhận về việc trộm cắp thiết bị công cộng, không thể xem đó là trộm cắp lặt vặt. Những tài sản bị mất là tài sản chung của xã hội, do đó việc lấy cắp là phá hoại tài sản quốc gia, phải bị xử lý nghiêm minh, có như vậy mới tạo ra hiệu quả răn đe.
Cũng trên quan điểm đó, các lực lượng thực thi công vụ, chính quyền các địa phương phải thấy rõ trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ tài sản quốc gia liên quan đến an ninh, trật tự xã hội và an toàn giao thông. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền phải giải thích rõ để người dân hiểu được việc trộm cắp, phá hoại thiết bị công cộng là phá hoại công trình, tài sản quốc gia; tài sản trộm cắp bán được với giá trị thấp nhưng nếu bị bắt giữ sẽ phải chịu hình phạt nghiêm khắc.
ANH TUẤN