Làm muối là nghề gian nan, thu nhập thấp, lại bấp bênh của người dân miền biển. Cần Giờ, huyện ven biển TPHCM với hơn 1.500ha ruộng muối, sản lượng khoảng 75.000 tấn/năm, chủ yếu ở các xã Long Hòa, Thạnh An, thị trấn Cần Thạnh. Nhưng Lý Nhơn là xã có diện tích muối lớn nhất (830ha). Việc sản xuất muối ở đây còn lạc hậu, năng suất và hàm lượng NaCl thấp. Làm ra hạt muối cực khổ nhưng tiêu thụ lại không dễ, giá cả bấp bênh.
Ông Nguyễn Hữu Hoài Phú, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn TP cho biết, muối là nguồn thu nhập chính của một bộ phận dân cư miệt biển Cần Giờ. Vì thế, việc đưa tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất để nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm là việc phải làm. Chọn Lý Nhơn làm thí điểm là nhiệm vụ của chi cục để xây dựng làng nghề nông thôn TP.
Mô hình sản xuất muối sạch trên bạt nylon từ năm 2007 đến nay cho kết quả khả quan, được bà con và cơ sở sản xuất kinh doanh muối chấp nhận. Muối kết tinh trên bạt nylon cho thấy chất lượng khá tốt so với cách làm truyền thống. Hạt muối trắng, đều, ít lẫn tạp chất, hàm lượng NaCl từ 98% trở lên. Qua ba vụ sản xuất, năng suất tăng 40%, giá bán cao hơn muối thường trên 20%, mở ra triển vọng mới cho nghề làm muối Cần Giờ.
Điểm trình diễn của hộ Võ Văn Bình (Tân Điền, Lý Nhơn) cho kết quả khả quan so với cách làm muối xưa nay, làm thay đổi cách nhìn diêm dân vùng biển. Năng suất bình quân ruộng muối sạch 60 tấn/ha/năm, so ruộng muối thường chỉ 43 tấn/ha/năm. Doanh thu 1ha muối thường trung bình 60 triệu đồng, muối sạch hơn 100 triệu đồng.
Lợi nhuận giữa ruộng muối thường và muối sạch chênh lệch gần 30 triệu đồng trở lên. Giá bán 1kg muối sạch gấp 2-3 lần muối thường, lại dễ tiêu thụ, nhưng diện tích sản xuất trên bạt nylon chưa nhiều, khoảng 300ha/1.500ha. Đây là mục tiêu nhắm đến của địa phương vận động diêm dân mở rộng diện tích làm muối theo phương pháp mới thời gian tới.
Nét vui trên ruộng muối Cần Giờ không chỉ là việc một số hộ diêm dân sản xuất muối trải bạt mà còn hình thành cách thức làm ăn tập thể kiểu mới. Hợp tác xã muối và các sản phẩm từ muối với thương hiệu Tiến Thành (xã Lý Nhơn) chính thức được thành lập với 29 hộ diêm dân trong xã tham gia ban đầu.
Được sự hỗ trợ của HTX thông qua việc bán bạt nylon trả chậm, không tính lãi trong 3 năm và cam kết mua hết lượng muối của xã viên cao hơn 20% so với giá thị trường, đặc biệt được trợ vốn, hướng dẫn và giám sát thực hiện kỹ thuật và thu mua sản phẩm nên ngay trong niên vụ 2009 toàn bộ 90ha ruộng muối của xã viên HTX Tiến Thành đã sản xuất muối theo kiểu mới có kết quả tốt hơn.
Cái mừng không chỉ là HTX bỏ vốn ra mua máy móc thiết bị để chế biến thêm nhiều loại sản phẩm như: muối xay, muối trộn i ốt, muối hạt sạch… mà trong sản xuất muối sạch kết tinh trên bạt nylon đã xuất hiện những điển hình về năng suất cao, hiệu quả kinh tế lớn như ông Trần Minh Hòa (ấp Lý Thái Bưởi), ông Phạm Công Mỹ, ông Võ Thanh Toàn (ấp Tân Điền) thuộc xã Lý Nhơn, năng suất trên 80 tấn/ha, thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm nhờ sản xuất muối sạch trong khi sản xuất theo kiểu truyền thống vẫn hay lặp lại tình trạng “được mùa mất giá, được giá mất mùa”.
ĐẶNG VĂN THÀNH
