Người lãnh đạo tài năng – sáng tạo – liêm chính

Trong lịch sử cách mạng nước ta, có những nhân vật sống bình dị nhưng cuộc đời và hoạt động đã để lại những dấu ấn không thể phai mờ được trong ký ức nhiều thế hệ.

Đồng chí Nguyễn Văn Linh là một nhân vật như thế.

Trong cuộc đời chiến đấu của mình, đồng chí đã “trải qua nhiều vị trí lãnh đạo khác nhau ở địa phương và ở cơ quan trung ương, dù ở đâu, làm việc gì, đồng chí cũng đem hết trí tuệ, sức lực cống hiến cho Đảng và nhân dân, đặt lợi ích chung của cách mạng lên trên lợi ích cá nhân, luôn luôn trau dồi kiến thức, lắng nghe ý kiến đồng bào, đồng chí, quan tâm tổng kết thực tiễn để làm sáng tỏ và góp phần xây dựng các quan điểm, đường lối của Đảng” (trích điếu văn Ban Chấp hành Trung ương ĐCSVN ngày 29-4-1998).

Năm 1939 theo điều động của Trung ương Đảng, đồng chí về công tác ở Sài Gòn, tham gia Thành ủy. Cuối năm 1939, đồng chí được đồng chí Nguyễn Văn Cừ giao nhiệm vụ ra miền Trung công tác, ráp mối các cơ sở bị đứt, xây dựng cơ sở cách mạng mới, chuẩn bị lập lại Xứ ủy Trung kỳ.

Đầu năm 1941, đồng chí bị địch bắt ở Vinh. Chúng đưa đồng chí về Sài Gòn xử án 5 năm tù, đày ra Côn Đảo lần 2. Cách mạng Tháng Tám thành công, cùng các đồng chí khác, đồng chí được đón về đất liền, công tác luôn ở Nam bộ cho đến ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng.

Trong 30 năm kháng chiến ở Nam bộ, nhất là trong những năm sau Hiệp định Genève, hoạt động bí mật ở miền Nam, đồng chí đã tỏ rõ là người lãnh đạo tài ba, kiên định, sắc sảo trong việc lèo lái con thuyền cách mạng vượt qua cơn bão táp phản cách mạng. Lúc bấy giờ Mỹ - Diệm khủng bố, trả thù man rợ người kháng chiến: hàng nghìn đồng chí và đồng bào yêu nước bị bắt bớ, giam cầm, tra tấn dã man, cơ sở Đảng nhiều nơi bị tan rã, có cấp ủy bị lột xác nhiều lần.

Chủ trương của Trung ương lúc đó là kiên trì đấu tranh chính trị, chống hành động trả thù người kháng chiến trước đây, đòi ngụy quyền Sài Gòn phải thực hiện các điều khoản Hiệp định Genève, thực hiện hiệp thương bàn tổng tuyển cử thống nhất nước nhà. Tình hình rất bức bách, nhân dân đòi Đảng phải mạnh tay trừng trị bọn gian ác; nhiều cán bộ đảng viên đòi phải vũ trang để bảo vệ cơ sở cách mạng nhưng nghị quyết từ Trung ương chưa cho phép làm việc này. Làm sao bảo vệ nhân dân, bảo vệ cơ sở cách mạng, bảo vệ Đảng, đáp ứng yêu cầu bức thiết của quần chúng đồng thời tuân thủ nghiêm chỉnh nghị quyết của Đảng?

Là người lãnh đạo cao nhất của Đảng bộ Nam bộ, sau khi đồng chí Lê Duẩn ra miền Bắc lãnh trọng trách mới, đồng chí đã xuất sắc điều hành các công việc của Đảng bộ. Đồng chí thường xuyên hội họp dân chủ bàn bạc với các đồng chí trong Xứ ủy, trong hội nghị cán bộ mở rộng, tranh thủ mọi ý kiến đóng góp, một mặt nhiều lần điện xin Trung ương cho phép vũ trang tự vệ, một mặt cử 2 đồng chí trong Xứ ủy ra Trung ương báo cáo tình hình và xin ý kiến. Trong chỉ đạo cấp ủy địa phương đồng chí hướng dẫn các đồng chí khéo léo dùng các hình thức hợp pháp để tự vệ bảo toàn cơ sở như lợi dụng mâu thuẫn của địch, thâm nhập vào lực lượng vũ trang các giáo phái dùng danh nghĩa đó trừng trị bọn gian ác bảo vệ dân đồng thời xây dựng lực lượng vũ trang của mình.

Tính nguyên tắc trong chấp hành nghị quyết của Đảng (vừa chấp hành, vừa đề nghị), linh hoạt trong thực hiện, sáng tạo ra các hình thức đấu tranh thích hợp đã đưa đến kết quả tốt. Hội nghị Trung ương lần 15, trước tình hình thực tế sáng tạo của nhân dân, Đảng bộ địa phương và ý kiến đề nghị khẩn thiết của Xứ ủy Nam bộ đã ra nghị quyết cho phép cùng với việc tiến hành đấu tranh chính trị, đấu tranh vũ trang tự vệ để bảo vệ nhân dân và cán bộ. Theo tinh thần chỉ đạo của Nghị quyết hội nghị Trung ương lần 15, ý kiến dặn dò của Bác Hồ qua 2 đồng chí Xứ ủy viên Nam bộ ra báo cáo, Xứ ủy Nam bộ, dưới sự lãnh đạo của đồng chí đã phát động Đồng Khởi tạo ra bước ngoặt lớn cho cách mạng miền Nam.

Sự sắc sảo và tính năng động, quyết đoán sáng tạo của đồng chí một lần nữa thể hiện trong chủ trương táo bạo xóa bỏ cơ chế tập trung quan liêu bao cấp, xây dựng cơ chế quản lý kinh tế mới ở nước ta.

Trong những giờ phút tình hình kinh tế của đất nước gặp những khó khăn tưởng chừng không thể vượt qua được, nhất là sau các chủ trương sai lầm về giá, lương, tiền, lạm phát đã đến 3 chữ số, đời sống nhân dân rất khó khăn, thiếu lương thực, thực phẩm, thiếu nguyên liệu cho sản xuất, đồng chí, lúc đó là Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh, đã chủ trương táo bạo trong xây dựng cơ chế quản lý kinh tế mới, thử nghiệm trước tiên trong một số xí nghiệp ở TP Hồ Chí Minh.

Với kết quả bước đầu đạt được, đồng chí tổ chức mời các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước (Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Võ Chí Công) vào Đà Lạt nghỉ hè, và nhân đó tổ chức cho các xí nghiệp đã áp dụng cơ chế mới, lần lượt đến báo cáo việc làm của mình. Sau khi thẩm tra thực tế ở các xí nghiệp ở TP Hồ Chí Minh và sau đó ở một số xí nghiệp đối xứng khác ở Hà Nội, đồng chí Trường Chinh đã tán thành sáng kiến của Thành ủy TP Hồ Chí Minh về thực hiện cơ chế mới, thực hiện kinh tế nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Tinh thần này đã được nêu ra trong báo cáo chính trị ở Đại hội Đảng toàn quốc lần VI.

Trong sự nghiệp đổi mới của đất nước, xóa bỏ cơ chế tập trung quan liêu bao cấp, thực hiện cơ chế quản lý mới, đổi mới tư duy, trước hết là tư duy kinh tế do Đại hội VI khởi xướng được tiến hành đến nay, đồng chí Nguyễn Văn Linh là người có công lớn trong việc đề xuất, thiết kế và trực tiếp triển khai suốt nhiệm kỳ Đại hội VI lúc đồng chí làm Tổng Bí thư.

Những đổi mới trong hoạt động kinh tế, xã hội, tinh thần dám nhìn thẳng vào sự thật, kiên quyết dựa vào quần chúng nhân dân, thực hiện phương châm: “Dân biết, dân làm, dân bàn, dân kiểm tra”... đã thổi lên một làn gió mới, khôi phục lại kinh tế xã hội đất nước, cải thiện một bước đời sống nhân dân.

Tinh thần kiên quyết chống tham nhũng, quan liêu, lãng phí được thể hiện trong các bài báo: “Những việc cần làm ngay” ký tên là N.V.L (mà đồng chí sau này cho biết đó là Nói và Làm) đã tiêm một liều thuốc kích thích vào phong trào đấu tranh chống tiêu cực trong cả nước.

Những chủ trương đúng đắn của đồng chí cùng với Bộ Chính trị về đối nội như đối ngoại (nổi bật nhất là khai thông quan hệ với Trung Quốc, mở cửa giao tiếp với các nước phương Tây, với Mỹ nhưng vẫn giữ tinh thần độc lập dân chủ) đã giúp đất nước Việt Nam đứng vững trước cơn khủng hoảng lớn trong trận địa xã hội chủ nghĩa sau sự sụp đổ của Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu.

Đến Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII, sau khi góp phần to lớn vào việc xây dựng cương lĩnh mới của Đảng trong thời kỳ quá độ tiến lên chủ nghĩa xã hội và chiến lược kinh tế xã hội Việt Nam đến năm 2000, mặc dù nhiều đoàn đại biểu đại hội đề nghị đồng chí tái nhiệm, đồng chí đã chân thành xin đại hội cho đồng chí không ứng cử vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII, xin chỉ làm cố vấn, nhường các đồng chí trẻ hơn, có sức khỏe đảm nhiệm việc lớn của đất nước.

Kiên cường, bất khuất trước kẻ thù, luôn suy nghĩ tìm tòi, suy nghĩ học tập trong thực tế phong trào trong quần chúng nhân dân, từ thực tiễn chiến đấu rút ra những bài học kinh nghiệm lãnh đạo và chỉ đạo phong trào, luôn có mặt ở những chiến trường gian khổ nhất, biết rút lui đúng lúc để nhường bước cho các đồng chí trẻ hơn, kiên quyết trong việc bảo vệ những quan điểm, chủ trương nghị quyết Đảng cũng như những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, linh hoạt trong sách lược, trong hoạch định và mạnh dạn thay đổi những chính sách sao cho phù hợp với thực tế cuộc sống, nghiêm khắc trong phê phán và xử lý các hành động tham nhũng quan liêu, sống gắn bó máu thịt với nhân dân, đặc biệt chăm sóc các đoàn thể cách mạng... có thể nói là những nét khái quát về quan điểm và phong cách lãnh đạo của đồng chí Nguyễn Văn Linh.  

* * * 

Năm nay, lễ kỷ niệm 90 năm ngày sinh của đồng chí tiến hành trong không khí cả nước phấn khởi trước những thành tựu phát triển KT-XH song cũng nhiều bức xúc yêu cầu Đảng, Chính phủ kiên quyết mạnh tay xóa tệ tham nhũng. Rất mong gương sáng của đồng chí Nguyễn Văn Linh về đức độ, tính kiên cường, sáng tạo, liêm chính của đồng chí, theo gương Bác Hồ vĩ đại, sẽ góp phần tạo nên sức mạnh cho Đảng bộ các cấp, dựa vào dân, thiết thực chống tham nhũng để làm trong sạch bộ máy của Đảng và Nhà nước và ngày càng vững mạnh.

TÔ BỬU GIÁM