Để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, trong những mùa trung thu những năm gần đây, nhiều người chọn cách mua nguyên liệu sẵn có rồi tự tay làm bánh trung thu để sử dụng và đem tặng. Thế nhưng vẫn chưa hẳn nguyên liệu làm bánh thực sự đảm bảo chất lượng.
Bột nhân bánh trung thu được đóng thành bịch 2kg, còn bột vỏ được gói trong bao, không nhãn mác
Chất lượng cao giá rẻ (!?)
Từ giữa tháng 8, đến chợ Bình Tây (quận 6) đã thấy rất đông người tìm đến các quầy bán nguyên liệu sẵn làm bánh trung thu trong khu vực nhà lồng để mua. Sạp nào cũng có hàng chục loại nguyên liệu bắt mắt, với những “lời quảng cáo có cánh” của chủ sạp. Thấy chúng tôi hỏi về nguyên liệu làm bánh trung thu chay, chị Tiên, chủ một sạp ngay dãy phía ngoài, nhanh nhảu chỉ vào sạp hàng với hàng chục loại bột và các loại hạt, mứt để làm nhân, cho biết: “Năm nay mọi người ưa bánh chay, nên những mặt hàng này bán chạy lắm, mỗi ngày chị bán cả trăm ký nguyên liệu, sỉ có, lẻ có. Bao giá luôn!”.
Nhân bánh trung thu chay có giá từ 80.000 - 90.000 đồng/bịch 2kg. Riêng bột làm vỏ bánh không nhãn mác, được gói trong các bao giấy, giá chỉ 22.000 - 34.000 đồng/kg, bột hương liệu 50.000 đồng/bịch nửa ký. Với mỗi ký bột vỏ, bột nhân có thể làm được 40 - 50 chiếc bánh trung thu. Thấy chúng tôi nói cần mua nhân để làm chừng 2.000 - 3.000 bánh, chị Tiên hào phóng giảm thêm 5.000 đồng/kg mỗi loại. Với giá nguyên liệu như vậy, thì khi thành phẩm, bánh trung thu có giá chỉ khoảng 2.500 đồng/chiếc.
Lấy cớ cần về bàn bạc lại với cả nhóm, chúng tôi chào chị Tiên rồi tiếp tục đi khảo giá nhân bánh một số sạp khác. Biết tôi mua số lượng lớn, đã khảo giá từ chị Tiên, chị Bính, một chủ sạp gần đó, chào hàng: “Nếu cưng không ưng giá bên đó, thì sang mua bên chị, chị chiết khấu hoa hồng cho, hóa đơn ghi bằng tiền bên kia nhưng chắc chắn có tiền uống nước cho cưng!”. Vừa dứt lời, chị Bính chỉ vào khay đựng bánh trung thu làm sẵn và quảng cáo: “Nếu cưng mua nguyên liệu về làm với khối lượng lớn thì theo chị, cưng nên mua loại bánh làm sẵn này, tiện mà rẻ. Giá bánh chay 3.500 - 12.000 đồng/cái, bánh mặn giá 5.000 - 17.000 đồng/cái, có đầy đủ khay đựng, bao bì, muốn sang thì mua cái vỏ hộp giá 15.000 đồng (loại hộp 4 bánh)”.
Khi chúng tôi nói muốn tự tay làm bánh tặng trẻ em vùng cao, chị Bính giới thiệu thêm khay đựng và bao bì. Theo đó 1 thiên khay (1.000 chiếc) giá 200.000 đồng, bao bì 1.000 chiếc giá 250.000 đồng, đã in đủ nhãn các thương hiệu bánh trung thu lạ như Quỳnh Hương, Hải Châu, Nhật Trung…, có cả thành phần, số lô sản xuất nhưng ngày sử dụng thì người làm bánh… tự xử.
Công nghệ khép kín thủ công
Mọi năm, nguyên liệu làm bánh còn có thương hiệu của các công ty như Châu Muội, chợ Bến Thành, nhưng năm này hầu hết các bột nhân bánh trung thu bày bán tại chợ Bình Tây đều có nhãn mác của Công ty TNHH Thực phẩm Phú Thương (quận 6), một số ít của Công ty TNHH AB Mauri địa chỉ ở Đồng Nai. Nói là nhãn mác, nhưng thực ra đây chỉ là tấm giấy được photocopy rồi dán đại phía ngoài gói bột, ngày tháng người bán tự đóng. Chúng tôi thắc mắc sao mới ngày 23-8 nhưng trên mác sản phẩm đóng mộc ngày sản xuất là 25-8, chị Tiên chống chế: “Chắc người phụ bán đánh số nhầm!”. Thấy chúng tôi tỏ vẻ không tin tưởng, chị Tiên thuyết phục thêm: “Tụi này làm mẫu mã đơn giản để tiết kiệm chi phí, mới có giá này bán cho mấy em, chứ nếu in ấn rồi mẫu mã hoành tráng, khách lại than mắc. Nhìn vậy thôi chứ công ty này sử dụng công nghệ chế biến bột khép kín, hiện đại lắm, có giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm đầy đủ. Em đặt đi, khi giao hàng thì chị nói công nhân nó cầm theo giấy chứng nhận cho em coi”.
Tìm tới địa chỉ có trên mác sản phẩm là một con hẻm trên đường Tân Hòa Đông (quận 6), vừa tới đầu hẻm chúng tôi đã thấy ngào ngạt mùi hương liệu. Vì số nhà trong hẻm khá lộn xộn nên chúng tôi dừng lại hỏi thăm một người bán nước. Chỉ về hướng công ty Phú Thương, người này căn dặn: “Cứ đi theo hướng này, đoạn nào có mùi thơm nồng nặc nhất thì nhìn sang phía tay trái là thấy. Ở đây bán đồ rẻ nhưng không ham được nghe con!”. Sau một hồi tìm kiếm, chúng tôi cũng tới được nơi sản xuất của Công ty TNHH Thực phẩm Phú Thương. Đó là căn nhà rộng chừng 30m2, phía ngoài được quây lại thành văn phòng, phía trong có 3 trục xoay sên bột. Vì đang giữa trưa, mấy người công nhân cởi trần nằm ngủ ngay dưới sàn nhà, tay vẫn dính đầy bột, bên cạnh là các chậu bột thành phẩm, đang chờ đóng gói. Thấy có người lạ vào, một công nhân đang đóng gói phía ngoài vội đẩy chúng tôi ra rồi kéo cửa lại, chỉ chừa chỗ người này đứng, hất hàm hỏi kiếm ai, thấy chúng tôi nói tới để đặt nguyên liệu bột nhân làm bánh trung thu, người này nói ở đây không nhận khách lẻ, có gì cứ ra chợ Bình Tây, ngoài đó có gần 20 đại lý của công ty, muốn mua bao nhiêu cứ đặt họ, chậm nhất 1 ngày là có hàng. Đây chính là cơ sở cung cấp nhân bột bánh mà năm trước chúng tôi đã ghé tìm hiểu. Vẫn phong cách làm việc 3 trần (mình trần, chân trần và dùng tay trần) để sên bột. Vậy nhưng, các sạp ngoài chợ đều quảng cáo là công nghệ khép kín, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
PHƯƠNG UYÊN
