Bộ GD-ĐT đã công bố dự thảo phương án thi năm 2017 với khá nhiều điều chỉnh. Dù Bộ GD-ĐT khẳng định phương án thi năm tới không phải là thay đổi mà chỉ là hoàn thiện thêm về mặt kỹ thuật so với năm 2016, nhưng dư luận xã hội, ý kiến nhiều giáo viên và học sinh cho rằng, sự điều chỉnh này của Bộ GD-ĐT khiến nhà trường, học sinh trở tay không kịp.
Không kịp trở tay?
Một trong điều chỉnh lớn nhất của dự thảo phương án thi 2017 là về cách thi. Theo đó, trừ môn Văn vẫn giữ hình thức thi tự luận như mọi năm, năm nay tất cả các môn đều thi trắc nghiệm. Trong đó, lần đầu tiên Bộ GD-ĐT đưa ra khái niệm bài thi khoa học tự nhiên (KHTN) gồm tổ hợp 3 môn Lý, Hóa, Sinh; bài thi khoa học xã hội (KHXH) gồm tổ hợp 3 môn Sử, Địa, Giáo dục công dân. Các bài thi trắc nghiệm đều được thi trên giấy và được chấm trên máy tính.
Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga lý giải việc ra bài thi KHTN và KHXH là vì “đề thi trước đây chưa bao quát tối đa chương trình nên còn hiện tượng học tủ, học lệch, chưa mang tính tích hợp để qua đó đánh giá tốt hơn năng lực thực sự của học sinh. Vì vậy, bài thi tổng hợp là nhằm học sinh phải học toàn diện; còn thi trắc nghiệm phần lớn các môn (mỗi thí sinh sẽ có một mã đề riêng) là nhằm khắc phục tình trạng thí sinh vẫn có thể nhìn bài nhau nếu công tác coi thi không nghiêm túc. Thứ trưởng Bùi Văn Ga cũng trấn an rằng, cách thi này không có gì khác biệt so với các năm, chỉ là thi trắc nghiệm nhiều môn hơn. 2 bài thi KHTN và KHXH cũng không phải quá đột ngột vì chỉ là bài thi tổ hợp các môn lại, không phải là bài thi tích hợp. Kỳ thi năm 2017 nội dung thi sẽ nằm trong chương trình phổ thông và chủ yếu trong lớp 12.
Thực tế, trấn an này của lãnh đạo Bộ GD-ĐT không làm dư luận xã hội thấy thuyết phục dù có nhiều ý kiến ủng hộ xu hướng thi đánh giá năng lực với các bài thi tổng hợp nhằm giúp học sinh có được kiến thức tổng quát. Theo ghi nhận của PV, ngày 9-9, sau khi Bộ GD-ĐT công bố dự thảo thi, ngay lập tức trên mạng chia sẻ ồ ạt các đề thi toán trắc nghiệm và đề kiểm tra năng lực của ĐHQG Hà Nội.
Nhiều giáo viên cũng thể hiện quan điểm không ủng hộ phương án thi 2017 của Bộ GD-ĐT. “Bộ GD-ĐT cứ thay phương án thi như thay áo, không có lộ trình. Với cách thi năm nay, học sinh đang hoang mang sẽ phải học nhiều hơn và không biết học cái gì để thi trắc nghiệm bài KHXH. Các em lại tốn một số tiền đi mua sách luyện thi dạng mới”, một giáo viên trường THPT Quỳnh Lưu 2, Nghệ An cho biết. Với cách thi mới này, giáo viên đang phải “tự bơi”, học hỏi lẫn nhau, tìm hiểu trên mạng… để dạy học sinh.
GS Nguyễn Minh Thuyết cho rằng “Bộ GD-ĐT phải công bố lộ trình đổi mới ít nhất 3 năm để học sinh chuẩn bị. Từ nay đến lúc các em thi chỉ còn 9 tháng, kể cả đề thi mẫu thì các em vẫn khó lòng chuẩn bị kịp”.
Lo thi trắc nghiệm không đánh giá được học sinh
Việc hầu hết các môn thi trắc nghiệm cũng gây lo lắng lớn. Nhiều ý kiến cho rằng, ai bảo đảm khi làm bài thi trắc nghiệm, thí sinh hoàn toàn loại trừ tiêu cực. Bởi dù một thí sinh có một mã đề riêng nhưng hoàn toàn có việc thí sinh hỏi bài nhau, thậm chí việc giao cho Sở GD-ĐT tổ chức thi cũng có thể dẫn đến tình trạng thầy cô giáo “thương” học sinh địa phương mình mà hỗ trợ giải bài.
Rõ ràng, nếu thực sự Bộ GD-ĐT vẫn quyết định triển khai phương án thi như dự thảo đã công bố thì cần phải sớm có những hướng dẫn cụ thể hơn về nội dung thi. Cần sớm công bố đề thi minh họa, bởi khi học sinh có đề thi minh họa thì lo lắng về đề thi sẽ giảm bớt đi và như vậy các em sẽ chủ động hơn trong quá trình học tập. Đặc biệt, khâu ra đề thi phải hết sức cẩn trọng. Theo bà Nguyễn Thị Thu Anh, Hiệu trưởng Trường THCS và THPT Nguyễn Tất Thành (ĐHSP Hà Nội), việc thí sinh có thích ứng được cách thi mới hay không còn phụ thuộc vào nội dung câu hỏi và cách đánh giá. “Năm đầu tiên Bộ GD-ĐT phải quan tâm đến thời gian để cho học sinh làm quen, vì với học sinh lớp 12 thì các em đã phải học Toán, Lý, Hóa từ lớp 10 (ba năm qua các em đã định hướng theo hướng thi như trước). Năm nay thay đổi cách thi, thời gian để thí sinh chuẩn bị ngắn nên đề thi phải được tính toán cho phù hợp”, bà Thu Anh nêu ý kiến.
Một vấn đề mà dư luận cũng hết sức quan tâm, đó là việc giao cho các sở GD-ĐT tổ chức kỳ thi này liệu có khiến xã hội yên tâm về tính khách quan, trung thực? Liệu các trường ĐH lớn có tin tưởng sử dụng kết quả kỳ thi để xét tuyển hay sẽ tìm cách tuyển sinh riêng. PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng ĐH Sư phạm kỹ thuật TPHCM cho rằng, nếu các trường không tin tưởng mà tổ chức một kỳ thi riêng thì chúng ta quay về con đường cũ, gây ra nhiều xáo trộn, hao tổn về mặt kinh tế.
LÂM NGUYÊN
