Theo Thông tư 19/2013/TT-BLĐTBXH vừa được ban hành, tiền lương của kiểm soát viên (KSV) trong công ty TNHH một thành viên do nhà nước làm chủ sở hữu được xếp ngang hàng với thành viên hội đồng thành viên (HĐTV) trong công ty. Tuy nhiên, dù vị trí, vai trò của KSV được thể hiện rõ hơn nhưng quy định về tiền lương đối với KSV vẫn còn nửa vời và còn đó rất nhiều chuyện bộn bề.
KSV có quyền rất lớn, thay mặt chủ sở hữu rà soát, kiểm tra, giám sát việc thực hiện trách nhiệm của HĐTV, lãnh đạo công ty. KSV làm việc độc lập, tự chịu trách nhiệm với báo cáo của mình và có quyền đề nghị HĐTV hoặc lãnh đạo công ty chỉ đạo sửa đổi, điều chỉnh khi làm không đúng quy định. Nếu trường hợp HĐTV hoặc lãnh đạo công ty không thực hiện thì KSV báo cáo cho chủ sở hữu biết để kịp thời xử lý.
Song thực tế, vai trò KSV chưa được phát huy. Nhiều doanh nghiệp chưa nhìn nhận đúng vai trò, trách nhiệm của KSV. KSV là người được công ty giới thiệu cho chủ sở hữu bổ nhiệm nên quá trình thực hiện nhiệm vụ họ không dám mạnh dạn thực hiện quyền đóng góp ý kiến của mình với HĐTV và lãnh đạo công ty.
Trong khi đó, văn bản quy phạm pháp luật vừa ban hành đã được đánh giá là nửa vời ở chỗ: tiền lương của KSV do chủ sở hữu chi trả nhưng chủ sở hữu không phải lấy từ túi của mình mà lấy từ kinh phí do doanh nghiệp trích nộp cho chủ sở hữu. Dù thực chất nguồn gốc tiền của doanh nghiệp là từ ngân sách nhà nước nhưng chính cách trả lương này khiến các doanh nghiệp từ vị trí bị KSV kiểm soát thì có khi lại quay lại “trả treo”. Vai trò của KSV vì thế bị ảnh hưởng.
Theo Bộ LĐTB-XH, biết là nửa vời nhưng “áo mặc không thể qua khỏi đầu”. Dù Thông tư 19 ra sau, muốn cải tiến nhưng không được vì “đụng” một chiếc áo rất chật là những quy định liên quan về KSV trong Luật Doanh nghiệp.
Sau vụ lương “khủng” ở 4 công ty dịch vụ công ích tại TPHCM, một số bộ và địa phương có ý tìm cơ quan quản lý KSV. Chuyện có cơ quan điều hành, cung cấp, quản lý KSV dù được đánh giá là đổi mới song lại tiếp tục mở ra những dích dắc pháp lý mà nếu không giải quyết từ gốc thì cũng giống như Thông tư 19 - vẫn còn đó sự nửa vời!
MẠNH HÒA
