Sẽ phát triển mạnh mẽ từ năm 2006

Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử (TMĐT) ở Việt Nam do Vụ Thương mại điện tử - Bộ Thương mại chủ trì xây dựng với những mục tiêu trong giai đoạn từ năm 2006 đến năm 2010: 70% doanh nghiệp lớn ứng dụng TMĐT, 90% doanh nghiệp vừa và nhỏ biết đến lợi ích của TMĐT và 15% hộ gia đình, cá nhân có thói quen mua sắm qua mạng… Còn hiện tại, TMĐT như đứa trẻ mới lớn, vừa làm vừa học và còn phụ thuộc vào sự ra đời của chính phủ điện tử.

• Những điểm sáng tiên phong

Nhận thấy tầm quan trọng ngày càng cao của TMĐT trong kinh doanh quốc tế và hiểu được nhu cầu của các doanh nghiệp về những dịch vụ hỗ trợ chất lượng cao, Công ty Công nghệ B2B đã cho ra đời cổng giao dịch thương mại điện tử tại www.worldtradeb2b.com.

Đây là một sàn giao dịch TMĐT mang tính toàn cầu với 27 danh mục hàng hóa chính và hơn 1.500 danh mục hàng hóa phụ. Khách hàng có thể dễ dàng tìm được sản phẩm mình cần mua cũng như gởi hàng chào bán.

Bước đầu hình thành nên TMĐT hiện nay là hệ thống bán hàng trực tuyến. Hai siêu thị ảo lớn nhất là Golmart (www.golmart.com.vn) của Công ty Uy Tín-GOL và VDC siêu thị (vdcsieuthi.vnn.vn) của Công ty Điện toán và Truyền số liệu.

VDC siêu thị đã có quan hệ hợp tác chặt chẽ với gần 100 nhà cung cấp hàng hóa trên thị trường, phân phối chính thức các sản phẩm điện tử: LG, Electrolux, Sony, Panasonic, Sanyo; mỹ phẩm Pupa; Londa, Averin… Golmart cung cấp vật tư, máy móc trang thiết bị văn phòng phẩm, hàng tiêu dùng và các dịch vụ tặng quà theo yêu cầu.

Các siêu thị điện tử đều chấp nhận nhiều phương thức thanh toán khác nhau, khách hàng có thể chuyển tiền qua bưu điện, chuyển khoản, thẻ tín dụng… Thậm chí, đã có đơn vị chấp nhận phương thức chuyển khoản bằng thẻ ATM như Golmart (Golmart đã mở tài khoản trong Ngân hàng Vietcombank nên việc giao dịch bằng thẻ ATM Connect 24/24 rất dễ dàng).

Thực ra www.golmart.com.vn chỉ là một phần của Công ty TNHH TM-DV Công nghệ thông tin G.O.L, Công ty này vừa có khả năng xây dựng, cung cấp các giải pháp kinh doanh TMĐT vừa ứng dụng thành công các giải pháp đó vào vào kinh doanh thực tiễn, như trung tâm xúc tiến thương mại quốc tế (www.goodsonlines.com) hay dịch vụ vận tải quốc tế trực tuyến (www.weixin.com.vn)... Có thể nói đây là những điểm sáng tiên phong trong TMĐT, nhất là trong bối cảnh TMĐT ở nước ta mới vừa khởi động.

• Một năm “rục rịch”

Đó là năm 2004. Một trong những kết quả tổng quan tình hình phát triển TMĐT là khoảng 175.000 website của các doanh nghiệp Việt Nam đang hoạt động với 59,3% sử dụng đường truyền ADSL. Đây là con số phản ánh phần nào sự phát triển của hạ tầng viễn thông và Internet Việt Nam.

Trong năm này, các cơ quan nhà nước tích cực xây dựng nhiều dự thảo văn bản quy phạm pháp luật nhằm nhanh chóng tạo ra môi trường pháp lý cho TMĐT. Đó là Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của QH với dự thảo Luật Giao dịch điện tử, Bộ Thương mại với dự thảo Luật Thương mại sửa đổi, Bộ Bưu chính- Viễn thông với dự thảo Nghị định về chữ ký số và dịch vụ chứng thực điện tử… Song tất cả vẫn phải chờ văn bản pháp quy ban hành và đi vào cuộc sống.

Theo Bộ Thương mại, nhận thức của các doanh nghiệp về TMĐT thay đổi nhanh. Năm 2002 chỉ có chưa tới 800 doanh nghiệp có website, đến năm 2004 đã có đến 3.000 doanh nghiệp. Đến thời điểm này, khuynh hướng giao dịch thương mại B2B (giao dịch TMĐT giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp) đã có những đợt mua bán, trao đổi cụ thể.

Tuy nhiên, ứng dụng TMĐT của phần đông doanh nghiệp chỉ ở mức sơ khai, phần lớn các website cung cấp thông tin về doanh nghiệp và sản phẩm, chưa thực sự là công cụ tương tác phục vụ cho TMĐT.

Ông Trần Thanh Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Thương mại điện tử (Bộ Thương mại) cho biết: “Các doanh nghiệp ngày càng đánh giá cao ý nghĩa của ứng dụng công nghệ thông tin trong nâng cao năng suất và mở rộng thị trường, được thể hiện qua số doanh nghiệp có cán bộ chuyên trách về công nghệ thông tin tăng nhanh. Bên cạnh đó, một số trường đại học về kinh tế, thương mại trong nước đã tiến hành giảng dạy về TMĐT như một phần trong chương trình đào tạo”.

Chính vì mới “rục rịch”, cho nên đến thời điểm này, tuy nhiều ngân hàng đã hội đủ điều kiện hạ tầng kỹ thuật để cung cấp cho khách hàng các giao dịch điện tử tiện ích như Internet Banking, Internet Home Banking… nhưng chưa thể triển khai như một dịch vụ hoàn chỉnh vì chưa có Luật Giao dịch điện tử.

Và trong thực tế, tuy Thống đốc Ngân hàng nhà nước đã ký văn bản chấp thuận sử dụng văn bản điện tử trong nội bộ ngành ngân hàng, nhưng theo Luật Kế toán thống kê, ngân hàng vẫn phải in ra giấy, đóng dấu và ký tên vào các loại chứng từ giao dịch để đảm bảo tính pháp lý của chứng từ. Không chỉ ngành ngân hàng, nhiều ngành khác cũng rơi vào cảnh tương tự như vậy.

• Điểm đến: năm 2010

Từ những nước đi trước cho thấy các nước đang phát triển sẽ là tiềm năng cho TMĐT do tỷ lệ kết nối Internet tăng nhanh, kinh tế tăng trưởng khá ổn định và nhận thức ngày càng rõ các cơ hội do MTĐT mang lại. Phương thức kinh doanh B2B tiếp tục chiếm ưu thế so với B2C (giao dịch TMĐT giữa cá nhân với doanh nghiệp) trong các giao dịch thương mại toàn cầu.

Trong phương thức B2C, loại hình bán lẻ tổng hợp (siêu thị TMĐT) dù chiếm tỷ lệ không cao trong tổng số cửa hàng bán lẻ trực tuyến nhưng lại nắm giữ phần lớn giá trị giao dịch B2C trên thị trường ảo. Việc kết hợp cửa hàng bán lẻ trực tuyến với các kênh phân phối truyền thống vẫn là phương thức kinh doanh được nhiều doanh nghiệp chọn lựa.

Thứ trưởng Bộ Thương mại Lê Danh Vĩnh cho rằng Việt Nam đặt ra mục tiêu phát triển kinh tế cao trong giai đoạn 2006-2010 và xem phát triển thương mại, đặc biệt với xuất khẩu và hội nhập kinh tế quốc tế trở nên sâu sắc, toàn diện khi gia nhập WTO vào cuối năm 2005 hoặc trong năm 2006, cũng sẽ góp phần tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển TMĐT.

Quốc hội và Chính phủ cũng quyết tâm xây dựng môi trường pháp lý thuận lợi cho TMĐT, nên giai đoạn 2006-2010 sẽ chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của TMĐT. Trước nhận định như vậy, Bộ Thương mại dự đoán các doanh nghiệp có quan hệ đối tác mạnh với nước ngoài sẽ là lực lượng đi tiên phong ứng dụng TMĐT ở Việt Nam. 

BÁ TÂN