Theo Bộ Tài nguyên - Môi trường, trước tình trạng lấn chiếm đất ven các sông, hồ để xây dựng nhà, xưởng, hoạt động sản xuất, kinh doanh, khai thác khoáng sản… diễn ra ngày càng phổ biến, để kịp thời bảo vệ nguồn nước và các giá trị gắn liền với nguồn nước thì quy định lập, quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước là hết sức cần thiết. Hiện bộ này đang hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định lập, quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước.
Thủy điện phải xây hành lang bảo vệ nguồn nước
Bộ Tài Nguyên - Môi trường cho biết, Luật Tài nguyên nước quy định rõ, các nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ, đồng thời phải được quy định về trách nhiệm lập, quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước. Theo đó, hành lang bảo vệ nguồn nước là phần đất giới hạn dọc theo nguồn nước hoặc bao quanh nguồn nước do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định. Các nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ bao gồm: hồ chứa thủy điện, thủy lợi và các hồ chứa nước khác; hồ chứa tự nhiên, nhân tạo ở các đô thị, khu dân cư tập trung; hồ, ao lớn có chức năng điều hòa ở các khu vực khác; đầm, phá tự nhiên; sông, suối, kênh, rạch là nguồn cấp nước, trục tiêu nước hoặc có tầm quan trọng đối với các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường; các nguồn nước liên quan đến hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng, có giá trị cao về đa dạng sinh học, bảo tồn văn hóa và bảo vệ, phát triển hệ sinh thái tự nhiên.
Hồ tự nhiên, nhân tạo ở các đô thị cũng phải lập hành lang bảo vệ nguồn nước. Trong ảnh: Một hồ nhân tạo trong khu dân cư quận 7. Ảnh: HUY ANH
Theo Bộ Tài Nguyên - Môi trường, việc lập, quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước là quy định mới của Luật Tài nguyên nước. Quy định này được ban hành nhằm kịp thời bảo vệ nguồn nước và các giá trị gắn liền với nguồn nước trước tình trạng lấn chiếm đất ven các sông, hồ gây mất ổn định, sạt lở bờ, biến đổi cảnh quan, môi trường vùng ven nguồn nước, thay đổi hình thái lòng dẫn sông và vùng lòng hồ, cản trợ sự lưu thông dòng chảy, gây ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước, suy thoái hệ sinh thái thủy sinh và các loài động, thực vật tự nhiên vùng ven nguồn nước, ảnh hưởng đến các hoạt động văn hóa, du lịch, các di tích lịch sử, văn hóa ven bờ. Chính vì thế, để bảo đảm việc lập, quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước được triển khai thực hiện kịp thời, hiệu quả, thống nhất giữa các địa phương trong cả nước, bộ đã dự thảo Nghị định quy định lập, quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước để trình Chính phủ ban hành trong năm nay.
Nhiều quy định cụ thể quản lý hành lang bảo vệ
Dự thảo nghị định này quy định cụ thể về việc lập, quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước. Theo đó, đối với hồ chứa thủy điện, thủy lợi quan trọng cấp quốc gia, phạm vi hành lang bảo vệ hồ chứa là vùng tính từ đường biên có cao trình bằng mực nước cao nhất ứng với lũ thiết kế có tính đến mức nước dâng đến đường biên giải phóng lòng hồ. Đối với các loại hồ chứa thủy điện, thủy lợi khác, phạm vi hành lang bảo vệ hồ chứa là vùng tính từ đường biên có cao trình bằng cao trình đập đến đường biên giải phóng lòng hồ. Dự thảo cũng nêu rõ, đối với hồ tự nhiên, nhân tạo ở các đô thị, khu dân cư tập trung; hồ, ao có chức năng điều hòa ở các khu vực khác, phạm vi hành lang bảo vệ nguồn nước phải đảm bảo không nhỏ hơn 5m tính từ mép bờ. Riêng đối với đầm, phá tự nhiên và các nguồn nước liên quan đến hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng, có giá trị cao về đa dạng sinh học, bảo tồn văn hóa và bảo vệ, phát triển hệ sinh thái tự nhiên, phạm vi hành lang bảo vệ nguồn nước không nhỏ hơn 20m tính từ mép bờ. Ngoài ra, dự thảo cũng quy định về phạm vi hành lang bảo vệ sông, suối, kênh, rạch đối với sông, suối ở các khu vực từ miền núi đến trung du, đồng bằng. Liên quan đến kinh phí, việc lập hành lang bảo vệ đối với hồ chứa thủy điện, thủy lợi sẽ do chủ hồ đảm bảo. Riêng kinh phí lập hành lang bảo vệ nguồn nước khác sẽ do ngân sách nhà nước đảm bảo.
Ngoài quy định về phạm vi hành lang bảo vệ nguồn nước, dự thảo còn quy định các hoạt động không được thực hiện trong hành lang này. Cụ thể: không được khai thác khoáng sản, xây dựng nhà cửa, vật kiến trúc, công trình và các hoạt động khác gây sạt, lở bờ sông, suối, kênh, rạch, hồ chứa hoặc gây ảnh hưởng nghiêm trọng, uy hiếp đến sự ổn định, an toàn của sông, suối, kênh rạch, hồ chứa; không xây dựng mới các bệnh viện, cơ sở y tế điều trị bệnh truyền nhiễm, nghĩa trang, bãi chôn lấp chất thải, cơ sở sản xuất hóa chất độc hại, cơ sở sản xuất, chế biến có nước thải nguy hại; không được lấn chiếm, sử dụng trái phép đất hành lang bảo vệ nguồn nước; sử dụng đất không đúng mục đích đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Riêng các hoạt động như: xây dựng, cải tạo nhà ở, chuồng trại, kho, bãi, bến, cảng, đường giao thông và các công trình ngầm; khoan, đào điều tra, khảo sát địa chất, thăm dò, thi công công trình khai thác nước dưới đất, khoan, đào thăm dò, khai thác khoáng sản; khoan, đào thăm dò, khai thác vật liệu xây dựng; các hoạt động du lịch, thể thao, nghiên cứu khoa học, kinh doanh, dịch vụ trong hành lang bảo vệ nguồn nước chỉ được tiến hành khi có sự đồng ý bằng văn bản của Sở Tài nguyên và Môi trường.
HÀ PHƯƠNG
