Trong những ngày đầu xuân này, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn Phòng không 367 thuộc Quân chủng Phòng không - Không quân (PK-KQ) lần thứ hai vinh dự đón nhận danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
Trung đoàn Pháo cao xạ 367 (tiền thân của Sư đoàn Phòng không 367 hiện nay) là Trung đoàn Pháo cao xạ, được thành lập ngày 1-4-1953 theo quyết định số 06/QĐ do Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam ký.
Chiến sĩ trẻ Sư đoàn 367 huấn luyện sẵn sàng chiến đấu.
Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, sau 9 đêm kéo pháo bằng tay đầy khó khăn gian khổ, đến đêm ngày 25-1-1954, tất cả các khẩu pháo cao xạ đã nằm trên đường vào trận địa. Để bảo đảm “đánh chắc, tiến chắc”, các đơn vị được lệnh kéo pháo trở lại vị trí cũ. Kéo pháo vào đã khó nhưng kéo pháo ra lại còn khó khăn, hiểm nguy gấp bội. Với ý chí “Thà chết, quyết tâm bảo vệ pháo”, 24 khẩu pháo được đưa trở lại vị trí cũ an toàn. Không thể quên tấm gương hy sinh thân mình cứu pháo của Khẩu đội trưởng Tô Vĩnh Diện, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân đầu tiên của bộ đội PK-KQ.
Trung tướng Trần Nhẫn, nguyên Tư lệnh Quân chủng PK-KQ bồi hồi nhớ lại: Đúng 17 giờ ngày 13-3-1954, quân ta nổ súng tấn công cứ điểm Him Lam mở màn cho chiến dịch Điện Biên Phủ. Ngay từ những loạt đạn pháo đầu tiên, nhiều hầm hào, vũ khí, lực lượng, phương tiện của địch đã bị phá hủy, kho xăng bốc cháy, 5 máy bay địch đậu trên sân bay Mường Thanh bị phá hủy... Đội hình chiến đấu của bộ đội pháo binh, bộ binh ta được bảo đảm an toàn.
8 giờ ngày 14-3-1954, Đại đội 815, Tiểu đoàn 383 bắn rơi tại chỗ 1 máy bay trinh sát Mo-ran. Đây là chiếc máy bay đầu tiên của địch bị bắn rơi tại chỗ trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Đại đội 815 được tặng cờ “Lập chiến công đầu” và được Bộ tổng Tư lệnh thưởng Huân chương Quân công hạng ba. Tiếp đó, các Tiểu đoàn 394, 383 đều lập chiến công bắn rơi máy bay địch. Kết thúc đợt 1, Trung đoàn Pháo cao xạ 367 bắn rơi 14 máy bay các loại, bắn bị thương 25 chiếc khác, Bộ Chỉ huy chiến dịch đã biểu dương “Bộ đội pháo cao xạ trẻ tuổi anh dũng tuyệt vời, lần đầu ra trận đã đánh thắng vẻ vang”. Do lập công xuất sắc Trung đoàn Pháo cao xạ 367 được Chủ tịch Hồ Chí Minh thưởng cờ luân lưu “Quyết chiến, quyết thắng”…
Trải qua 55 ngày đêm tham gia chiến đấu trên chiến trường Điện Biên Phủ, Trung đoàn Pháo cao xạ 367, đơn vị nòng cốt của lực lượng phòng không chiến dịch, bắn rơi 52 máy bay, gồm 9 kiểu loại, bắn bị thương 117 chiếc khác. Do lập nhiều chiến công xuất sắc, Trung đoàn Pháo cao xạ 367 được tặng thưởng 1 Huân chương Quân công hạng nhì, 25 Huân chương Quân công hạng ba, 27 Huân chương Chiến công hạng nhất (cho các đơn vị); 200 cán bộ, chiến sĩ được tặng thưởng huân chương chiến công các loại.
Với chiến công đạt được, nay Sư đoàn PK 367 (tiền thân là Trung đoàn Pháo cao xạ 367 năm xưa) vinh dự được đón nhận danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
MINH NGỌC
