Trong cuộc họp ngày 13-4, Bộ Y tế đã cảnh báo: Chủng cúm mới A/H7N9 đang đe dọa xâm nhập Việt Nam; đồng thời cúm gia cầm A/H5N1 cũng đã xuất hiện trở lại sau hơn một năm vắng bóng. Cả hai chủng cúm nguy hiểm này đều bắt nguồn từ gia cầm, vì thế, nguy cơ lây lan dịch là rất lớn. Thế nhưng tại TPHCM, tình trạng nuôi, mua bán gia cầm chưa qua kiểm dịch vẫn tràn lan.
Xem thường hiểm họa
Tại vỉa hè giao lộ Nguyễn Thị Định - Đồng Văn Cống (phường Thạnh Mỹ Lợi, quận 2, TPHCM), ngày nào cũng có gần 10 người bán gà, vịt, ngan, chim cút, trứng cút… Cảnh mua bán gia cầm không rõ nguồn gốc vẫn diễn ra hàng ngày, nhưng không thấy cơ quan chức năng nào ra tay xử lý. Tình trạng tương tự cũng đang diễn ra trên vỉa hè giao lộ Lê Văn Lương - Nguyễn Văn Linh (Nhà Bè) và nhiều tuyến đường tại các quận 8, 9, 12, Thủ Đức, Nhà Bè, Tân Phú, Bình Tân, và các huyện Hóc Môn, Bình Chánh… Nhộn nhịp nhất là tại chợ gia cầm nằm trên cầu Chợ Cầu, giáp ranh giữa quận 12 và Gò Vấp. Đây là chợ gia cầm tự phát có quy mô lớn, hoạt động từ sáng sớm đến khuya. Đường dành cho người đi bộ qua 2 cầu này đã bị chiếm dụng thành nơi bày bán gia cầm. Những lúc cao điểm có đến hàng chục người bán, với hàng trăm gà, vịt được bán ra mỗi ngày. Người mua có thể đề nghị người bán cắt tiết, vặt lông gia cầm tại chỗ.
Gà nuôi thả rông tại khu chung cư Ấn Quang (quận 10, TPHCM). Ảnh: THI HỒNG
Không công khai như các điểm bán gia cầm sống dọc đường, tại quận 12 và huyện Hóc Môn, Bình Chánh còn có không ít hộ bán gà thả vườn, gà đá, gà cảnh. Việc vận chuyển, kinh doanh gia cầm chưa được kiểm dịch tại những nơi đông dân cư như vậy sẽ gây nguy cơ lây cúm gia cầm. Bên cạnh các chợ bán gia cầm để làm thịt, tại TPHCM còn có một số chợ bán chim cảnh, gà đá, gà cảnh… Góc giao lộ Châu Văn Liêm - Hồng Bàng (quận 5) thường xuyên là nơi mua bán, tụ họp của người nuôi chim cảnh khắp nơi.
Hiện nay, việc chăn nuôi gia cầm tại các khu dân cư vẫn diễn ra. Ông Văn Năm ngụ tại chung cư Nguyễn Thiện Thuật (quận 3) phản ánh: “Mỗi sáng, chúng tôi vẫn nghe tiếng gà gáy rộn rã như đang sống tại vùng quê. Nghe thì vui tai nhưng thấy lo hiểm họa từ dịch cúm gia cầm”. Bà Nguyễn Thị Lan ngụ tại chung cư Ấn Quang than phiền: “Ở đây có một số thanh niên nuôi gà cảnh bằng cách nuôi nhốt trong nhà, rất mất vệ sinh. Ban ngày còn thả gà chạy lung tung, phóng uế bừa bãi khắp nơi”. Hàng ngày, các nhóm thanh thiếu niên trong khu dân cư Hồ Thị Kỷ, Vĩnh Viễn (quận 10) thường tụ họp để khoe gà, so cựa, hoặc thi tiếng hót của chim cảnh… Người xem, người mua vẫn khá nhộn nhịp.
Trách nhiệm chính quyền địa phương?
Trao đổi với PV Báo SGGP về thực trạng chăn nuôi gia cầm lậu tại khu dân cư, Phó Chủ tịch UBND phường 9 (quận 10) Đặng Danh thừa nhận: “Điểm nóng về chăn nuôi gà trên địa bàn phường 9 là một số hẻm ở đường Sư Vạn Hạnh, Nguyễn Tri Phương, Ngô Gia Tự… Việc chăn nuôi chui này đã có từ lâu. Các hộ chăn nuôi tìm nhiều cách đối phó khi lực lượng chức năng kiểm tra, chẳng hạn như không thừa nhận gia cầm thả rông, không ký vào biên bản xử phạt… Bên cạnh việc liên tục chỉ đạo, vận động người dân không chăn nuôi gia cầm trong khu dân cư để phòng tránh nguy cơ dịch cúm gia cầm, UBND phường 9 đang triển khai kế hoạch kiểm tra xử lý việc chăn nuôi gia cầm tại các hộ dân”.
Ông Phan Xuân Thảo, Chi cục trưởng Chi cục Thú y TPHCM, khẳng định: Gia cầm chăn nuôi tại nội thành, nội thị đều buộc phải tiêu hủy. Do đó, người nuôi lậu sẽ bị lập biên bản; tái phạm sẽ có hình thức xử lý tăng nặng. Thực tế, Chi cục đã có kế hoạch phòng ngừa, tầm soát bệnh theo đúng chỉ đạo của UBND TPHCM.
UBND TPHCM đã có quy định cấm nuôi gia cầm trong nhà, khu dân cư; người muốn nuôi phải có chuồng trại kín, cách xa khu dân cư, được khử trùng, sát khuẩn theo quy định của ngành thú y. Địa điểm chăn nuôi phải nằm trong khu quy hoạch chăn nuôi của địa phương, và phải liên hệ với Chi cục Thú y để được góp ý thẩm định về mặt dịch tễ và phê duyệt trước khi xây dựng chuồng trại. UBND TPHCM cũng đã có chỉ thị về phòng chống dịch cúm gia cầm, giao trách nhiệm cho chủ tịch UBND các quận - huyện phải bố trí lực lượng chủ động ứng phó khi có dịch và giải quyết triệt để việc kinh doanh gia cầm sống, giết mổ gia cầm trái phép. Trong khi cả nước đang gấp rút triển khai các phương án phòng chống dịch cúm gia cầm trên diện rộng, TPHCM cần tăng cường kiểm tra khắc phục tình trạng chăn nuôi, vận chuyển, buôn bán gia cầm tự phát. Giải pháp hữu hiệu nhất là nghiêm túc xem xét trách nhiệm của chủ tịch UBND các quận - huyện chưa thực hiện nghiêm chỉnh các quy định, chỉ thị về phòng chống dịch cúm gia cầm.
VINH NGUYỄN - THI HỒNG
