Về cơ bản, tố cáo hành vi tham nhũng được thực hiện dưới các hình thức: tố cáo trực tiếp, tố cáo bằng đơn, tố cáo bằng điện thoại, tố cáo bằng thông điệp dữ liệu, qua mạng thông tin điện tử. Cho dù bằng hình thức nào thì cơ quan có thẩm quyền vẫn có trách nhiệm tiếp nhận và phải xem xét xử lý.
Người tố cáo cần xác định đúng ai là người có thẩm quyền giải quyết tố cáo. Căn cứ vào Điều 12 Luật Tố cáo năm 2011, người đứng đầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền quản lý cán bộ, công chức, viên chức có dấu hiệu tham nhũng sẽ có trách nhiệm giải quyết tố cáo. Nếu người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan tổ chức là người có dấu hiệu tham nhũng, thì người đứng đầu cơ quan, tổ chức cấp trên trực tiếp sẽ có thẩm quyền giải quyết tố cáo. Nếu cán bộ, công chức, viên chức thuộc sự quản lý của nhiều cơ quan, tổ chức thì người đứng đầu các cơ quan, tổ chức có liên quan phối hợp với nhau cùng giải quyết. Nếu hành vi có dấu hiệu tội phạm, thì theo Điều 101 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003, những cơ quan có thẩm quyền giải quyết tố cáo còn bao gồm Cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát, Tòa án, hoặc các cơ quan khác theo quy định của pháp luật.
Khi nhận được thông tin tố cáo, nếu thuộc thẩm quyền giải quyết của mình, người giải quyết tố cáo phải tiến hành kiểm tra, xác minh thông tin người tố cáo, điều kiện thụ lý tố cáo trong thời gian 10 ngày, hoặc có thể kéo dài 15 ngày nếu cần kiểm tra, xác minh thông tin tại nhiều địa điểm. Trường hợp không thuộc thẩm quyền giải quyết của mình thì trong vòng 5 ngày làm việc, người giải quyết phải chuyển cho cá nhân, tổ chức có thẩm quyền và thông báo cho người tố cáo nếu được yêu cầu. Sau quá trình kiểm tra, xác minh thông tin và kiểm tra điều kiện thụ lý, nếu xét thấy tố cáo đủ điều kiện thụ lý thì người giải quyết tố cáo ban hành quyết định thụ lý giải quyết tố cáo và thông báo cho người tố cáo biết. Thời hạn giải quyết tố cáo được tính từ ngày thụ lý giải quyết tố cáo là 60 ngày (hoặc 90 ngày đối với vụ việc phức tạp). Người giải quyết tố cáo có thể gia hạn một lần, nhưng không quá 30 ngày (hoặc 60 ngày đối với vụ việc phức tạp)
Luật sư NGUYỄN ĐỨC HOÀNG
(Văn phòng Luật sư Phan Law Vietnam)
