Rất nhiều câu hỏi của bạn đọc gởi về mục Chính sách thuế, hỏi xung quanh vấn đề thuế giá trị gia tăng (VAT) và việc giảm trừ gia cảnh khi nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Bà Trần Thị Lệ Nga, Trưởng phòng Tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế (Cục Thuế TPHCM) trả lời các thắc mắc.
- Thuế VAT, ghi và nộp ra sao?
- Tôi mua căn hộ chung cư ở quận 7, tháng 5- 2009 tôi sẽ nhận căn hộ và đóng đủ 95% số tiền trên hợp đồng cho chủ đầu tư. Vậy thời điểm nộp thuế giá trị gia tăng (VAT) là khi nào? Tôi có nghe thông tin rằng khi đã đóng thuế VAT thì không được chuyển nhượng hợp đồng cho bên thứ ba, có đúng không?
Nguyễn Hạnh Quỳnh,
hiepnguyen1005@yahoo.com.vn
Theo quy định tại Thông tư số 129/2008/TT-BTC ngày 26-12-2008 có hiệu lực 1- 1- 2009, thì đối với hoạt động kinh doanh bất động sản, mỗi lần thu tiền bán nhà theo tiến độ ghi trong hợp đồng, doanh nghiệp (DN) phải lập hóa đơn VAT, kê khai và nộp thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) theo quy định. Trường hợp trước năm 2009, DN đã thu tiền theo tiến độ nhưng chưa lập hóa đơn VAT thì năm 2009, DN phải lập hóa đơn VAT cho các lần thu tiền trước đây. Như vậy, đến thời điểm tháng 5, bạn đóng đủ 95% tiền mua nhà cho DN thì DN phải lập hóa đơn VAT cho số tiền đã thu, kê khai và nộp thuế VAT, thuế TNDN theo quy định.
Hiện nay chưa có văn bản hướng dẫn nào của Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế về việc thu thuế đối với trường hợp chuyển tên trên hợp đồng mua nhà khi chưa có giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở.
- Theo Thông tư 13/2009/TT-BTC của Bộ Tài chính thì có một số hàng hóa chịu thuế suất thuế VAT 10% được giảm 50% và theo hướng dẫn của thông tư thì hóa đơn những loại hàng này phải ghi thuế suất: 10% X 50%. Đối với những DN sử dụng hóa đơn viết tay thì ghi như trên dễ dàng nhưng đối với DN sử dụng hóa đơn in bằng phần mềm vi tính thì không thể ghi thuế suất như hướng dẫn mà chỉ có thể ghi là 5%. Thế nhưng bên mua đòi bên bán phải xuất hóa đơn ghi thuế suất 10% X 50%, còn bên bán cho biết không thể sửa lại (hoặc xuất hóa đơn mới) theo thuế suất như trên. Vậy chúng tôi phải xử lý vướng mắc này như thế nào?
Hoàng Tâm,
phuongtamvn@gmail.com
Thông tư 85/2009/TT-BTC quy định khi lập hóa đơn bán hàng hóa, dịch vụ thuộc diện được giảm thuế suất thuế GTGT, tại điểm thuế suất thuế VAT phải ghi “10% x 50%”. Trường hợp DN sử dụng hóa đơn tự in bằng phần mềm vi tính không thể ghi như hướng dẫn nêu trên thì tại ghi thuế suất VAT 5% và tại điểm “Hàng hóa, dịch vụ” ngoài việc ghi tên hàng hóa, dịch vụ cung cấp cần ghi bổ sung thêm “mặt hàng được giảm 50% mức thuế suất thuế GTGT”.
Khi kê khai thuế VAT người nộp thuế kê khai vào Bảng kê hóa đơn chứng từ hàng hóa, dịch vụ bán ra (mẫu số 01-1/GTGT ban hành kèm theo Thông tư 60/2007/TT-BTC) ở điểm Hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất 5% và ghi rõ vào cột “Ghi chú” trong bảng kê là “đã giảm 50%”.
- Giảm trừ gia cảnh cho người nước ngoài như thế nào?
- Tôi là người nước ngoài làm việc tại một công ty ở Việt Nam. Tôi có 2 con dưới 18 tuổi đang học ở Malaysia và người mẹ 74 tuổi chuẩn bị sang Việt Nam sống cùng tôi. Trước đây tôi đăng ký giảm trừ gia cảnh cho 2 con, nay đăng ký thêm người mẹ thì cơ quan thuế buộc phải đăng ký lại cho cả 3 người, như vậy có đúng không? Giấy tờ chứng minh bằng tiếng Hàn, đã dịch sang tiếng Anh, vậy có cần dịch sang tiếng Việt không và công ty tự ký xác nhận bản dịch được không?
Theo quy định của Luật Thuế TNCN và các văn bản hướng dẫn thi hành thì việc kê khai giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc được thực hiện theo nguyên tắc: người phụ thuộc phát sinh tháng nào thì kê khai giảm trừ vào tháng đó. Như vậy, trường hợp người nước ngoài làm việc tại Việt Nam, ban đầu đã kê khai 2 người con là người phụ thuộc để giảm trừ gia cảnh (kê khai theo mẫu số 16/ĐK-TNCN), nay phát sinh thêm người phụ thuộc là người mẹ già 74 tuổi (nếu đủ điều kiện để kê khai người phụ thuộc) thì chỉ lập mẫu 16/ĐK-TNCN kê khai bổ sung thêm người mẹ và trên mẫu 16/ĐK-TNCN ghi khai bổ sung lần 1. Nếu hồ sơ chứng minh người phụ thuộc bằng tiếng nước ngoài thì phải dịch ra tiếng Việt có chứng thực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền (UBND cấp quận). Cơ quan chi trả thu nhập tiếp nhận bản đăng ký người phụ thuộc để thực hiện tạm giảm trừ gia cảnh, nếu người nộp thuế chưa lập bản đăng ký người phụ thuộc thì chưa có cơ sở để tính giảm trừ gia cảnh.
- Vợ chồng tôi đã hơn 80 tuổi, có mặt bằng cho thuê mỗi tháng 8 triệu đồng, không có thu nhập nào khác. Vậy vợ chồng tôi có đóng thuế không, có phải đóng thuế môn bài hay thuế gì nữa không?
Nguyễn Ngọc Thành, Q.10
Thu nhập từ cho thuê nhà thuộc thu nhập từ hoạt động kinh doanh. Do vậy, kể từ năm 2009, ông phải kê khai và nộp 3 loại thuế sau: thuế môn bài (mỗi năm nộp 1 lần, không thay đổi so với năm 2008); thuế VAT (kê khai và nộp hàng tháng), nếu ông cho thuê nhà có xác định được doanh thu cho thuê, tức lập đầy đủ hóa đơn chứng từ nhưng không xác định được chi phí đầu vào tương ứng thì thuế VAT phải nộp là doanh thu cho thuê nhân (x) tỷ lệ VAT tính trên doanh thu (ở quận là 38% và huyện là 33%) x thuế suất thuế VAT 10%, như vậy thuế VAT phải nộp tính trên doanh thu cho thuê là 3.8% tại quận và 3.3% ở huyện; và phải nộp thuế TNCN, kê khai và tạm nộp hàng quý (theo tỷ lệ thu nhập chịu thuế ấn định trên doanh thu đối với cho thuê nhà ở quận là 35%, ở huyện là 30%). Nếu cả hai vợ chồng cùng đứng tên trên giấy tờ nhà cho thuê và với doanh thu 8 triệu đồng/tháng, thì không phát sinh thu nhập tính thuế nên không phải nộp thuế TNCN.
- Tôi làm việc cho một cơ quan ở TPHCM, đã đăng ký mã số thuế nhưng đến nay vẫn chưa được cấp mã số thuế. Tôi có nhà cho thuê nữa thì phải kê khai thu nhập như thế nào, chưa có mã số thuế có được cơ quan thuế tại nơi có nhà cho thuê chấp nhận không?
Do đối tượng thuộc diện phải đăng ký cấp mã số thuế (MST) tại TPHCM rất đông nên hiện Cục Thuế TPHCM vẫn đang tiếp tục cấp MST. Do vậy, những trường hợp đã nộp hồ sơ cho cơ quan thuế nhưng chưa được cấp MST thì khi tính thuế TNCN đối với khoản thu nhập từ tiền lương, bà vẫn được tính giảm trừ gia cảnh và tính thuế TNCN theo biểu thuế lũy tiến từng phần (nếu bà chọn tính giảm trừ gia cảnh tại nơi làm việc). Đối với hoạt động cho thuê nhà, bà trực tiếp kê khai nộp thuế VAT, thuế TNCN với Chi cục Thuế nơi có nhà cho thuê và thuế TNCN kê khai tạm nộp hàng quý căn cứ vào thu nhập tính thuế và biểu thuế lũy tiến từng phần. Cuối năm, bà tổng hợp thu nhập từ tiền lương, tiền công và thu nhập từ hoạt động cho thuê nhà để quyết toán với cơ quan thuế.
Chế Hân - Q.Việt
