Qua đường dây nóng, nhiều bạn đọc phản ánh: Thời gian gần đây, trên thị trường xuất hiện nhiều bao thuốc lá không in hình cảnh báo hút thuốc có hại cho sức khỏe. Các bao thuốc lá nhập lậu không in hình cảnh báo bán với giá cao hơn từ 30% - 50% so với bao thuốc lá cùng hiệu có hình cảnh báo.
Từ khi có quy định bắt buộc in hình cảnh báo lên bao thuốc lá bán ra, đã tạo được tác dụng răn đe, cảnh báo, khiến người hút thuốc cảm thấy ngại ngùng để biết tự bớt hút thuốc, đồng thời cũng là cách phân biệt thuốc lá lậu. Nay thuốc lá không in hình cảnh báo lại còn được bán với giá cao hơn. Thuốc lá có hình cảnh báo bán giá 15.000 - 16.000 đồng/bao, trong khi thuốc cùng hiệu không có hình cảnh báo lại được bán với giá đến 28.000 - 31.000 đồng/bao. Thuốc lá có hình cảnh báo giá 17.000 - 19.000 đồng/bao, trong khi thuốc cùng hiệu không có hình cảnh báo giá 29.000 - 31.000 đồng/bao…
Hiện các loại thuốc lá lậu không hình cảnh báo được bán rất nhiều trên địa bàn Hà Nội, TPHCM, các tỉnh ĐBSCL. Thuốc lá lậu gây thất thu ngân sách khoảng 6.500 tỷ đồng mỗi năm. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, bình quân trên thế giới mỗi năm có khoảng 6 triệu người chết do hút thuốc lá chủ động, 600.000 người chết do ảnh hưởng của việc hút thuốc lá thụ động; nếu không có các biện pháp ngăn chặn cụ thể, đến năm 2030, thuốc lá có thể giết 8 triệu người mỗi năm. Riêng tại Việt Nam, mỗi năm có trên 40.000 người chết do các bệnh liên quan đến hút thuốc lá.
Từ trước tới nay, nạn buôn lậu thuốc lá luôn làm đau đầu các lực lượng chuyên trách. Có tình trạng hầu như các điểm tập kết, chuyên doanh thuốc lá lậu được người dân địa phương nắm rõ như trong lòng bàn tay; còn cơ quan chuyên trách thì… không biết. Thông tin lực lượng chức năng đi đâu kiểm tra, làm gì thường bị rò rỉ ra ngoài, nên những trùm buôn lậu thuốc lá vẫn ung dung hoạt động. Điển hình như đợt ra quân kiểm tra thuốc lá lậu trên cả nước vào ngày 1-4-2014, sau khi kiểm tra “rốt ráo, trách nhiệm”, Quản lý thị trường Hà Nội chỉ phát hiện, tịch thu được vài trăm bao thuốc lá nhập lậu. Lý do được lãnh đạo Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội đưa ra là bị động, thông tin rò rỉ nên chủ hàng lậu đã tẩu tán hết hàng, gây khó cho cơ quan kiểm tra.
Nay, khi rộ lên tình trạng thuốc lá nhập lậu được bày bán công khai, không in hình cảnh báo độc hại, các cơ quan chuyên trách (quản lý thị trường, công an kinh tế…) cho biết sẽ xử lý nghiêm các đối tượng buôn bán, kinh doanh vi phạm, nhưng thực tế hiệu quả kiểm tra, xử lý tới đâu hầu như vẫn còn… trong vòng bí mật.
THI HỒNG
