Khép kín quy trình
Hiện nay, các điểm thu gom rác thải trên địa bàn TPHCM vẫn nằm xen lẫn trong các khu dân cư, trường học, chợ... và phát tán mùi hôi, tiềm ẩn nguy cơ gây bệnh trong cộng đồng và mất mỹ quan đô thị. Trước yêu cầu của việc thu gom và vận chuyển rác thải tại TPHCM ngày một cao, Xí nghiệp Cơ khí ô tô chuyên dùng An Lạc (thuộc Tổng công ty Cơ khí Giao thông Vận tải Sài Gòn - Samco) đã nghiên cứu đầu tư, xây dựng trạm ép rác kín để phục vụ việc thu gom vận chuyển rác thải.
Theo lãnh đạo xí nghiệp, trạm ép rác kín được lắp 2 thiết bị ép rác cố định với công suất 150 tấn/thiết bị, 4 xe hooklift chuyên dụng dùng vận chuyển 8 thùng chứa rác kèm theo, mỗi thùng chứa 11 tấn rác. Trạm có khả năng tiếp nhận các loại xe chở rác có tải trọng từ 500kg đến 3 tấn; lắp đặt hệ thống khử mùi bằng dung dịch sinh học (EM) phun trực tiếp vào rác, phần không khí bốc lên được đưa qua hệ thống lọc và khử mùi bằng than hoạt tính trước khi thải ra môi trường. Bên cạnh đó, trạm còn lắp đặt hệ thống màn gió tại các cửa ra vào khu vực ép rác nhằm ngăn mùi khuếch tán ra môi trường bên ngoài. Các thông số thiết kế của thiết bị ép rác, chỉ số an toàn về môi trường đều được các đơn vị chuyên môn kiểm định và cấp chứng nhận. Đầu nén rác, thùng nén rác có thể tháo rời ra khi xe tải đã chứa đầy rác. Xe tải khi đầy rác sẽ được đưa lên xe tải đầu kéo để chuyển đi xử lý. Với hệ thống này sẽ khép kín quy trình từ xe thu gom vào xe tải, không đổ xuống bô rác tạm, gây mất vẻ mỹ quan và ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, trạm còn lắp đặt thêm hệ thống cầu trục để di chuyển nhanh xe tải chứa rác và đặc biệt với hệ thống rửa xe tự động áp lực cao, giúp vệ sinh sạch sẽ các xe rác trước khi ra khỏi trạm để lưu thông trên đường phố.
Mô hình cần nhân rộng
TPHCM có khoảng gần 400 điểm tập kết rác từ các hộ dân, khu dân cư và nhiều điểm thu gom rác tự phát khác. Hiện nay, tại các điểm thu gom rác này luôn trong tình trạng nhếch nhác, gây ô nhiễm môi trường. Các điểm tập kết rác cũng không có bất kỳ sự che chắn nào nên mùi hôi phát tán rộng, khiến người đi đường cảm thấy khó chịu. Do mỗi ngày phải tiếp nhận lượng rác lớn nên tại các trạm trung chuyển cũng phát sinh lượng nước rỉ từ rác không nhỏ. Nghiêm trọng hơn, phần lớn trạm trung chuyển đều không có hệ thống thu gom nước rỉ rác nên loại nước này tràn ra mặt đường và chảy thẳng vào hệ thống thoát nước chung mà không qua xử lý. Vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng, thành phố cần đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng các trạm ép rác kín để giải quyết các vấn đề nhức nhối liên quan đến rác thải đô thị hiện nay.
Xí nghiệp Cơ khí ô tô chuyên dùng An Lạc đã đưa vào sử dụng trạm ép rác kín, công suất 300 tấn/ngày trên đường Phạm Văn Bạch (phường 15, quận Tân Bình) và trạm ép rác kín công suất 150 tấn/ngày ở Khu công nghiệp Cát Lái, quận 2. Hai trạm này được đánh giá đang hoạt động và xử lý hữu hiệu về mùi hôi, nước thải và trên hết là góp phần xây dựng thành phố văn minh, hiện đại; nâng cao chất lượng sức khỏe của người dân. Mỗi trạm rác ép kín có giá đầu tư khoảng 50 tỷ đồng. Nói thêm về vấn đề này, ông Đặng Quế Hùng, Giám đốc Xí nghiệp Cơ khí ô tô chuyên dùng An Lạc, cho rằng: “Để có thể nhân rộng mô hình này, thành phố cần phải có kế hoạch xây dựng các trạm ép rác khép kín dài hạn, đủ diện tích; đồng thời phải hoàn tất việc thay đổi toàn bộ các phương tiện vận chuyển rác cũ kỹ và lạc hậu như hiện nay”.
Đồng quan điểm, nhiều chuyên gia về môi trường nhận xét, trong một đô thị đông đúc như TPHCM, việc để tồn tại các trạm hay điểm trung chuyển rác lộ thiên như hiện nay là không thể chấp nhận được. Chính vì vậy, việc đầu tư xây dựng trạm ép rác kín là hết sức cần thiết nhằm tăng hiệu quả kinh tế và đảm bảo chất lượng môi trường. Việc đưa trạm ép rác kín vào hoạt động sẽ phục vụ hiệu quả công tác thu gom và trung chuyển rác trên địa bàn thành phố, góp phần tích cực vào chương trình giảm thiểu ô nhiễm môi trường theo chủ trương của lãnh đạo thành phố. Trong tương lai, các trạm ép rác kín phải dần thay thế các bãi thu gom rác lộ thiên như hiện nay để góp phần xây dựng TPHCM ngày càng văn minh, hiện đại .
Theo anh Nguyễn Đăng Bình, kỹ sư Xí nghiệp Cơ khí ô tô chuyên dùng An Lạc, ưu điểm lớn nhất của quy trình ép rác kín này là đảm bảo toàn bộ rác thải thu gom hàng ngày được vận chuyển an toàn và nhanh chóng. Đặc biệt, 100% nước thải được xử lý và thu gom theo đúng các quy chuẩn môi trường Việt Nam, đạt tiêu chuẩn B khi đấu nối vào hệ thống thoát nước chung.