Tại hội thảo khởi động dự án “Cập nhật kế hoạch quốc gia thực hiện Công ước Stockholm về các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy (POP)” do Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) tổ chức mới đây, các chuyên gia quốc tế trong lĩnh vực kiểm soát ô nhiễm cho biết, các chất POP có thể tồn tại dai dẳng ngoài môi trường từ năm này sang năm khác. Trong quá trình tồn tại, chúng có khả năng gây nhiễm độc ở người và các sinh vật khác.
Các loại thuốc trừ sâu nông nghiệp gây ra chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy ảnh hưởng môi trường.
Ảnh hưởng nghiêm trọng cho sức khỏe và môi trường
Phát biểu tại hội thảo, Tổng cục Môi trường cho biết, hiện Việt Nam đang tích cực triển khai dự án Cập nhật Kế hoạch quốc gia thực hiện Công ước Stockholm về các chất ô nhiễm POP. Dự án do Tổng cục Môi trường làm chủ, với nguồn vốn tài trợ của Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF) thông qua Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc tại Việt Nam là 225.000 USD, vốn đối ứng của Việt Nam là 3,2 tỷ đồng. Dự án được thực hiện từ năm 2013 đến năm 2015, với mục tiêu hoàn thành nghĩa vụ của Việt Nam đối với việc thực hiện Công ước Stockholm về POP.
Từ đó, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và đệ trình Hội nghị các Bên thông qua Ban Thư ký Công ước Stockholm. “Việc kiểm soát POP là điều cần thiết, POP là các hóa chất độc hại, tồn tại bền vững trong môi trường, có khả năng phát tán rộng, tích lũy sinh học trong các hệ sinh thái trên cạn và dưới nước ở gần và cả những nơi rất xa nguồn phát thải chúng, gây tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người và môi trường” - đại diện Tổng cục Môi trường nhận định. Theo Tổng cục Môi trường, để dự án sớm hoàn thiện, lộ trình thực hiện sẽ được xây dựng một cách thống nhất và có trọng điểm.
Tại hội thảo, các nhà khoa học, các chuyên gia cũng đã cùng nhau chia sẻ các nguy cơ cũng như công tác quản lý POP mới trên thế giới và đề xuất các giải pháp xây dựng dự án này. Theo đó, các chuyên gia cũng cho rằng, các nhiệm vụ ưu tiên cụ thể phải được xây dựng phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện của Việt Nam. Các kế hoạch cũng phải được triển khai hiệu quả, đồng bộ và đúng lộ trình để đạt mục đích cuối cùng là góp phần bảo vệ sức khỏe con người và môi trường toàn cầu trước các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy như mục tiêu của Công ước.
Để thực hiện Công ước Stockholm, các bên tham gia cần xây dựng Kế hoạch quốc gia thực hiện Công ước. Nội dung của Kế hoạch là quản lý an toàn, giảm thiểu và tiến tới loại bỏ POP tại Việt Nam, đáp ứng yêu cầu của Công ước Stockholm và mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam.
Loại bỏ 23 hóa chất
Công ước Stockholm đã đưa thêm 11 hóa chất vào danh mục POP, nâng tổng số lên 23 hóa chất cần được quản lý an toàn, giảm thiểu và cuối cùng là loại bỏ hoàn toàn các hóa chất này. Theo các chuyên gia trong ngành, Việt Nam là một trong những nước đầu tiên ký kết và phê chuẩn công ước này. Do vậy, hội thảo lần này có ý nghĩa quan trọng để Việt Nam hiện thực hóa các cam kết đã ký trong công ước.
“Việc kiểm soát các chất POP là điều cần thiết và Việt Nam đã rất tích cực quản lý các loại hợp chất độc hại bằng việc phê chuẩn tham gia Công ước Stockholm trong những năm qua. Điều này cũng thể hiện quyết tâm của Việt Nam thông qua các quy định của pháp luật về quản lý môi trường, hóa chất…” - Phó Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm (Tổng cục Môi trường) Trần Thế Loãn cho biết.
Tại đây, các chuyên gia nước ngoài nhận định rằng, tại Việt Nam, các hóa chất POP mới được cập nhật thêm phân bố không đồng đều, rất khó kiểm kê, đặc biệt liên quan đến các hoạt động công nghiệp. Từ đó, các chuyên gia đưa ra khuyến nghị: trong công tác quản lý POP tại Việt Nam cần phải xây dựng được một chính sách toàn diện, đa lĩnh vực, có sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, địa phương; các lĩnh vực công nghiệp như luyện kim, hóa chất, tái chế, y tế, điện lực, hóa chất bảo vệ thực vật, điện tử… tiến tới hạn chế sử dụng và loại bỏ hoàn toàn các hóa chất POP theo quy định của Công ước Stockholm, góp phần bảo vệ sức khỏe con người và môi trường, đáp ứng được mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế.
| |
HÀ PHƯƠNG
