Từ kinh nghiệm làm thủ tục hoàn thuế VAT tại Thái Lan, sau khi về nước, tôi luôn thắc mắc sao người Việt mình hay làm khó nhau; sao nhân viên hành chính hiếm khi nở nụ cười và luôn cau có với người dân thế; sao mỗi lần đụng đến “làm giấy tờ, lui tới cơ quan hành chính” là ai cũng ngán.
Ở Thái Lan, để khuyến khích du khách đến đây mua sắm, chính phủ Thái sẽ miễn thuế cho bất cứ ai mua sắm tại các siêu thị, có tất cả các hóa đơn cộng lại từ 3.000 bạt trở lên. Nghĩ thủ tục rườm rà nên không ai thiết tha xin hoàn thuế dù mọi người mua sắm đến số tiền mười mấy ngàn bạt. Tôi “liều mạng” lẫn tò mò xin hoàn thuế sát với giờ ra sân bay về nước. Tôi chỉ tốn thời gian tìm quầy làm thủ tục hoàn thuế trong siêu thị. Khi tìm được quầy, nhân viên đưa tôi tờ giấy bảo điền tên họ, số hộ chiếu. Sau đó, cô kiểm lại các hóa đơn và đưa tôi tờ giấy nhận lại tiền hoàn thuế tại sân bay. Sợ trễ giờ, tôi không nhìn phần ký tên khách hàng mà ký ngay phần của nhân viên hoàn thuế. Cô ấy cười, tự xóa và chỉ tôi đúng chỗ cho chữ ký của mình, xong cô chúc tôi tiếp tục vui vẻ tại Thái. Thời gian không đến… 5 phút cho một thủ tục hoàn thuế mà cả chủ lẫn khách phải sử dụng ngôn ngữ trung gian là tiếng Anh.
Đến sân bay, không khó khăn khi tôi trình quyết định hoàn thuế cho nhân viên thuế đóng dấu. Lẽ ra phải trình những món hàng đã mua, tôi nói lỡ gởi rồi, nhân viên chỉ nhắc lần sau trước khi gởi hành lý trong đó có hàng hóa được miễn thuế, cần ghé phòng thuế để đóng mộc và kiểm tra. Rồi cô cũng tươi cười đóng mộc vào giấy miễn thuế VAT cho tôi. Tôi chỉ việc lãnh tiền tại quầy hoàn thuế cũng trong sân bay. Tôi canh đồng hồ không đến 5 phút. Điều vui nhất là lúc nào cũng thấy nụ cười… Hình như nhân viên thuế, hải quan, nhân viên sân bay… sợ mất lòng khách hay sao ấy, mà lúc nào cũng cười, nói tiếng Anh với chất giọng Thái thật dễ thương.
Đặt chân xuống sân bay Tân Sơn Nhất, tôi bị “sốc” ngay ở quầy trả hành lý. Và chợt hụt hẫng nhận ra mình đã về tới quê nhà rồi khi gặp lại những gương mặt lạnh lùng, cau có của các cô, các vị nhân viên tại sân bay, kể cả người lao công sân bay cũng nạt nộ khi chúng tôi vào nhà vệ sinh đúng lúc bà ấy đang dọn dẹp. Nghĩ lại, thật buồn.
NGUYỄN NGỌC HÀ
