Đã có mặt ở Việt Nam từ hơn 10 năm nay, nói tiếng Việt rất sỏi, rất am hiểu tình hình kinh tế Việt Nam, nhưng những diễn biến trên TTCK trong thời gian gần đây vẫn là điều chưa lường hết với Dominic Scriven, Tổng giám đốc Dragon Capital (ảnh). Ông đã trò chuyện với phóng viên ĐTTC về TTCK Việt Nam.
- PHÓNG VIÊN:- Là người có kinh nghiệm TTCK Việt Nam, ông nghĩ gì qua hai cuộc IPO lớn là Đạm Phú Mỹ và Bảo hiểm Bảo Việt khi giá chào bán CP ở thị trường OTC không cao. Thậm chí Bảo Việt được chào bán dưới giá đấu thắng thấp nhất?
- Ông DOMINIC SCRIVEN: - Theo tôi thì cung cầu phải cân đối nhau, thật ra TTCK Việt Nam còn quá non trẻ (gần 7 năm) và chỉ thực sự sôi động khoảng 3 năm nay. Chúng ta cần phải có quy trình phân tích và đánh giá giá trị doanh nghiệp, nhưng hiện nay chúng ta chưa đủ dữ liệu để khai thác và dự báo. Như tổng vốn đầu tư, tích lũy được bao nhiêu, GDP hàng năm? Do vậy có khi nhu cầu của nhà đầu tư trong nước tăng vọt, nhưng họ đầu tư theo phong trào hay cảm tính ta cũng không có cơ sở rõ ràng.
- TTCK Việt Nam ngày càng xuất hiện nhiều quỹ đầu tư nước ngoài. Theo ông, sự cạnh tranh của các quỹ sẽ như thế nào?
- Chắc chắn sẽ có cạnh tranh nhưng vấn đề nằm ở đâu và như thế nào.
Cạnh tranh giữa các định chế tài chính là tốt, từ đó sự bất cập sẽ dần ít đi, người huy động vốn và người đầu tư sẽ có nhiều chọn lựa. Về góc độ CK, giá CP sẽ thực hơn đối với các doanh nghiệp nhà nước được cổ phần hóa. Do cạnh tranh, các quỹ đầu tư phải cố gắng quyết liệt hơn, nghĩ ra nhiều cách làm năng động hơn.
- Vậy Dragon Capital có giảm thị phần khi Việt Nam ngày càng có nhiều quỹ?
- Gần đây đã có mặt nhiều quỹø đầu tư nước ngoài, nhưng những nhà đầu tư mới này cần có thời gian để đánh giá doanh nghiệp trong nước. Bên cạnh đó khả năng phân tích đánh giá và tầm nhìn của nhiều tổ chức cũng khác nhau. Thường quỹ đầu tư nước ngoài đưa ra tầm nhìn từ 3 đến 5 năm, rồi đánh giá cơ hội đầu tư và khả năng lợi nhuận để xem đủ sức hấp dẫn họ hay không mới quyết định đầu tư. Lợi nhuận có thể không cao lắm nhưng họ phải tin tưởng chắc chắn. Cơ hội đầu tư trong tương lai còn được dựa theo phân tích SWOT. Mỗi một người có cách đánh giá và định giá khác nhau cũng như quan điểm khác nhau nên đã tạo ra thị trường. Do vậy thị giá CP Đạm Phú Mỹ và Bảo hiểm Bảo Việt đang được định giá theo thị trường. Nói một cách khác, đầu tư vào Việt Nam chuyên nghiệp vẫn chưa đủ.
- Cuối cùng thì việc phát hành chứng chỉ VFMVF1 cũng thành công, dư luận cho rằng những thay đổi xoành xoạch về phương án phát hành có “bàn tay” của Dominic ?
- Rõ ràng tôi là người có liên quan, theo quan điểm phương Tây: dựa theo lý thuyết quản trị, người phát hành có trách nhiệm cố gắng tăng vốn chào bán ở mức giá cao nhất có thể được. Ví dụ thị giá hiện tại là 100.000 đồng, nhưng giá phát hành nằm ở mức 99.000 đồng, khi ấy nhà đầu tư gần như không bị thiệt, buộc họ phải tham gia tăng vốn. Nhưng thị trường Việt Nam thì khác, ý kiến chung không ủng hộ giá cao. Nhà đầu tư Việt Nam quan niệm khi tăng vốn thì giá phát hành nằm ở mệnh giá là tốt nhất, vì họ không phải chi ra thêm nhiều tiền. Nhưng bản chất tăng vốn lại khác, khi thị giá 100.000 đồng cộng với giá phát hành thêm ở mệnh giá 10.000 đồng, suy ra 2 chứng chỉ giờ có tổng giá là 110.000 đồng và khi điều chỉnh giá sẽ chỉ còn 55.000 đồng. Do kinh nghiệm, sức mua và không tự tin khi mua ở giá cao, nên nhà đầu tư trong nước không ủng hộ việc này. Riêng VFM điều chỉnh giá là vì có phương án riêng cho mình, nhưng do yếu tố tâm lý của nhà đầu tư, buộc phải quay lại phương án ban đầu. Bài học rút ra từ vấn đề này là không nên điều chỉnh giá và cần có phương án phát hành vốn thận trọng hơn.
- Ông có đầu tư kinh doanh CP cho riêng mình không ?
-Riêng bản thân tôi không có khoản đầu tư riêng, nhưng tôi cũng như các anh em trong ban điều hành công ty đều có tham gia đầu tư trong quỹ VF1 và Dragon. Xét cho cùng nếu cá nhân tôi kinh doanh CP cho mình thì tâm lý sẽ không được thoải mái khi mua bán CP.
-Vậy ông có tiếc khi mình bỏ lỡ nhiều cơ hội?
-Tôi nghĩ đây là cái giá phải trả cho những người làm trong nghề tránh những vấn đề phức tạp phải giải quyết sau này.
- Xin cảm ơn ông.
Hồng Trường Thực hiện
