Theo kế hoạch ban đầu về di dời các doanh nghiệp sản xuất gây ô nhiễm, TPHCM phải di dời 260 doanh nghiệp ra khỏi các khu dân cư tập trung. Tuy nhiên đến cuối năm 2006, số cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường tại TPHCM đã vượt xa so với số khảo sát ban đầu là 1.402 đơn vị. Chính vì vậy, việc di dời của các doanh nghiệp bị chậm do thiếu quỹ đất để thực hiện.

Tính đến thời điểm này, TP đã phê duyệt 1.402 cơ sở sản xuất gây ô nhiễm phải di dời và có 1.261 đơn vị đã triển khai thực hiện quyết định của UBND TP. Trong đó có 630 đơn vị di dời, 463 đơn vị ngưng hoạt động sản xuất, 127 đơn vị chuyển đổi ngành nghề và 36 đơn vị khắc phục tại chỗ, 5 đơn vị xin gia hạn lùi thời gian di dời.

TPHCM đang đẩy mạnh việc xây dựng các KCN-KCX đáp ứng quỹ đất cho các doanh nghiệp gây ô nhiễm di dời. Ảnh: ĐỨC TRÍ

Trong thời gian qua, công tác di dời các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm đã đạt được kết quả rất khả quan, TP đã giải quyết cơ bản những đơn vị sản xuất gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trong thời gian dài như khu Sở Thùng, Trạm chế biến và kinh doanh Than Sài Gòn, xí nghiệp Da Bình Lợi, Công ty TNHH Vận tải biển-tài chính, khu dệt nhuộm Bảy Hiền… Kết hợp với việc di dời, một số doanh nghiệp đã có các dự án đầu tư, chuyển đổi công năng tại vị trí gây ô nhiễm cũ thành văn phòng, chung cư, cao ốc thương mại… Việc này đã góp phần chỉnh trang đô thị theo hướng hiện đại.

Mặc dù việc di dời trong thời gian qua đạt được kết quả tốt, tuy nhiên vẫn còn những tồn tại, khó khăn. Trong quá trình triển khai thực hiện chương trình di dời, số lượng các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm phải di dời tăng lên so với dự kiến ban đầu, chính vì vậy đã xảy ra tình trạng thiếu địa điểm để các doanh nghiệp di dời đến, mặc dù TP có quy hoạch thêm các khu công nghiệp và cụm công nghiệp để tiếp nhận các cơ sở di dời nhưng tiến độ thực hiện còn chậm.

Nguồn vốn để thực hiện di dời chủ yếu là từ việc chuyển nhượng mặt bằng, nhà xưởng, nhưng thủ tục chuyển nhượng mất nhiều thời gian, dẫn đến doanh nghiệp không thực hiện đúng tiến độ đề ra. Bên cạnh đó, giá thuê đất tại các khu công nghiệp cao, diện tích cho thuê lớn hơn so với nhu cầu của doanh nghiệp và một số doanh nghiệp vừa phải di dời vừa phải thực hiện cổ phần hóa nên không thể triển khai nhanh được.

Ngoài ra, còn một số doanh nghiệp thiếu tích cực, có tư tưởng ỷ lại, trông chờ vào sự hỗ trợ của nhà nước, chưa tự giác di dời, trong khi các cơ quan nhà nước chưa có biện pháp xử lý triệt để.

Từ những việc còn tồn tại, trong 6 tháng cuối năm 2007, TPHCM đã có nhiều giải pháp để đẩy nhanh tiến độ di dời của các đơn vị. Trong đó, TP sẽ tiếp tục đẩy nhanh việc bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư và xây dựng cơ sở hạ tầng theo đúng tiến độ để có quỹ đất cho đầu tư mới và di dời của các doanh nghiệp gây ô nhiễm môi trường; đẩy nhanh tiến độ xây dựng một số khu công nghiệp, cụm công nghiệp để có cơ sở hạ tầng cho các nhà đầu tư sản xuất công nghiệp.

Ngoài ra, TP sẽ rà soát cơ chế, chính sách về quỹ đất và giá cho thuê đất của các khu công nghiệp, khu chế xuất để thu hút mạnh mẽ các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài đến đầu tư tại TPHCM. 

PHƯỚC NGỌC