Với việc tổ chức ký kết ban đầu một số hợp đồng tiêu thụ nông sản, cũng như sự ủng hộ của Tập đoàn Metro Cash & Carry… có thể nói TPHCM từng bước trả lời câu hỏi mà trước đây luôn bị lúng túng: bán cho ai, ở đâu… khi khuyến cáo bà con trồng hay nuôi cây, con nào đó.
3 nhóm giải pháp tiêu thụ
Ngày 10-11, tại cuộc họp triển khai kế hoạch tiêu thụ nông sản TP, 16 hợp đồng đã được ký kết giữa Hội Nông dân xã Nhuận Đức, Hợp tác xã (HTX) Rau an toàn Tân Phú Trung, Sở Nông nghiệp - Phát triển nông thôn (NN-PTNT) và Trung tâm Tư vấn hỗ trợ nông nghiệp với XN Chế biến Hải sản và Thực phẩm xuất khẩu Cholimex, Công ty TNHH Nguyên Nông (Gino), Công ty cổ phần Giống cây trồng miền Nam, Công ty TNHH VF, HTX TMDV Kim Sơn và chủ vựa chợ đầu mối Tân Xuân. Trong đó, sản phẩm được ký hợp đồng tiêu thụ là tôm sú, ớt, cà chua, bánh tráng, hạt giống (bắp lai, đậu xanh), cung cấp giải pháp phát triển thương hiệu…, nhưng nhiều nhất là các hợp đồng tiêu thụ rau an toàn (lá, củ, quả).
Hạt giống bắp lai - được Công ty cổ phần Giống cây trồng miền Nam hợp đồng sản xuất và bao tiêu với nông dân Củ Chi, TPHCM.
Sở NN-PTNT TP còn ráp nối với Liên hiệp HTX Thương mại TPHCM hợp đồng tiêu thụ rau an toàn, biên bản ghi nhớ với Metro Cash & Carry VN hỗ trợ ngành nông nghiệp TP. DNTN Thanh Trúc và Nghiệp đoàn Giỏ trạc xã Xuân Thới Sơn (Hóc Môn) ký hợp đồng nguyên tắc mua bán sản phẩm giỏ trạc.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND TPHCM Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh: Để có thể tổ chức tiêu thụ sản phẩm, nông dân ngoại thành cần làm tốt 3 nhóm giải pháp. Đó là, Sở NN-PTNT nhanh chóng phối hợp với các ngành quy hoạch lại sản xuất nông nghiệp.
Trung tâm Tư vấn và hỗ trợ nông nghiệp là cơ quan chuyên trách phục vụ cho người sản xuất và nhà doanh nghiệp về thông tin thị trường trong và ngoài nước, tư vấn kỹ thuật… Tổ chức hội nghị kết nối giữa doanh nghiệp và nông dân trong việc giới thiệu và ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm làm ra. 3 nhóm giải pháp này nếu thực hiện đồng bộ sẽ tạo ra những cơ sở thuận lợi trong việc tiêu thụ những nông sản chủ lực mà TP đang tập trung chuyển đổi.
Hợp đồng tiêu thụ không thể sản xuất nhỏ
Theo Tiến sĩ Nguyễn Thị Đào, Giám đốc Công ty Gino, có 4 tập đoàn đồng ý hợp đồng mua chanh không hạt Limca. Nhưng để có số hàng cung cấp theo hợp đồng, cần 300–500ha. Có như vậy mới tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật, cũng như quản lý, kiểm soát theo những yêu cầu và tiêu chuẩn mà các quốc gia nhập khẩu đặt ra.
Tương tự, ông Ngô Văn Giáo, Giám đốc Công ty cổ phần Giống cây trồng miền Nam - đơn vị hợp đồng gia công trồng bắp lai lấy hạt với bà con nông dân Củ Chi - cho rằng để sản xuất ra hạt giống chất lượng cao ngoài hạt giống tốt trình độ và kỹ năng của người trồng tương xứng với công nghệ cao, khu vực đó phải đảo bảo đủ nước tưới, kể cả tiêu thoát và ổn định lâu dài.
Muốn vậy, cần phải có diện tích tập trung để đầu tư phần kết cấu hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, đảm bảo cho việc sản xuất từng loại cây, con. Bà Võ Thị Mai Chi, Chủ nhiệm Hợp tác xã Thương mại dịch vụ Kim Sơn - đơn vị chuyên cung cấp suất ăn công nghiệp cho các khu công nghiệp, trường học (đạt chứng chỉ ISO 9000) - cho rằng sử dụng rau an toàn từ HTX Rau an toàn Tân Phú Trung rất an tâm về chất lượng và dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.
Nhưng do chủng loại chưa thật sự phong phú, lại không kịp thời nên việc hợp đồng nhiều khi không khớp với thời gian yêu cầu trước. Điều này cần được khắc phục bằng cách sớm hình thành liên minh các HTX sản xuất rau an toàn, từ đó điều phối số lượng, chủng loại lẫn nhau.
Tức là phải liên kết trong sản xuất, hình thành những vùng sản xuất chuyên canh, tập trung, không thể tiếp tục manh mún, nhỏ lẻ như hiện nay. Khi ký hợp đồng tiêu thụ bất cứ một loại nông sản nào, doanh nghiệp không thể ký hợp đồng với từng hộ sản xuất trên diện tích nhỏ vài công đất.
Phải là HTX, ít ra cũng là tổ hợp tác, đại diện ký với doanh nghiệp. Phó Chủ tịch Thường trực UBND TPHCM Nguyễn Thiện Nhân cho biết nhiều tập đoàn nước ngoài muốn ký hợp đồng nhập khẩu nông sản với số lượng lớn, nhưng do sản xuất ở nước ta còn manh mún nên không thể đảm bảo cung cấp đủ số lượng và kích cỡ.
Tổ chức lại sản xuất là yêu cầu trong quá trình chuyển dịch cơ cấu sản xuất. Nhưng việc tìm ra câu trả lời đến việc thực hiện thành công vẫn còn khoảng cách, đó chính là thử thách mà TPHCM phải vượt qua. Như thế mới có thể chuyển đổi hẳn diện tích lúa (lên đến vài chục ngàn hécta) sang cây con khác có hiệu quả hơn.
CÔNG PHIÊN
