Trên là “Phong hỏa đài” xưa nhìn ra cương giới, dưới là “ISO 14001-1996” tiêu chuẩn bảo vệ môi trường nay hướng tới du khách quốc tế đến với một kỳ quan. Vạn lý trường thành của Trung Quốc đã được UNESCO xếp hạng di sản thế giới từ năm 1987 và đến đầu tháng 7-2007, Tổ chức NOWC bầu chọn là một trong bảy kỳ quan thế giới mới về công trình nhân tạo.

Tiếp ngay sau khi bầu chọn kết quả 7 kỳ quan thế giới về công trình nhân tạo, ngày 13-7, NOWC đã phát động cuộc bầu chọn 7 kỳ quan thế giới về di sản tự nhiên. NOWC cũng đã kêu gọi dồn phiếu bầu cho vịnh Hạ Long của Việt Nam xứng đáng là một trong bảy kỳ quan thế giới mới. Nhân đây, NOWC cũng giải bày rằng, các cuộc bầu chọn kỳ quan thế giới mới là vì các kỳ quan cổ đại đã bị hao mòn dần, ít nhất cũng đã có 35 di sản, kỳ quan cổ đại có nguy cơ biến mất.

Trở lại với kỳ quan Vạn lý trường thành. Vạn là 10.000, lý là dặm, thành dài đến 10 ngàn dặm, từ cao nhìn xuống đầu cuối chỉ 3 ngàn km, nhưng chập chùng lên xuống quanh co, tổng chiều dài của Vạn lý trường thành là 6.350km. Còn nói về thời gian hình thành qua bao đời vua chúa Trung Hoa thì còn xa xăm từ thời Xuân Thu 770 trước công nguyên đến thời Chiến Quốc, rồi thời Chu Nguyên Chương, Tần Thủy Hoàng thì Vạn lý trường thành đã xuất hiện, ráp nối nhiều đoản thành cực Bắc giáp sa mạc với vật liệu thô sơ đất với đá.

Đến các đời nhà Hán, nhà Minh 1368-1640 thì Vạn lý trường thành mới được xây với quy mô lớn, khởi đi từ Đơn Đông ven biển phía Đông chạy dài cho đến Cam Túc phía Tây. Trên thành có 6 cửa ải lớn, bắt đầu là Sơn Hải Quan cuối thành là Cư Dung Quan, nổi lên cao có hai tầng, hệ thống lỗ châu mai và vọng gác gọi là Phong Hỏa Đài, lối đi hẹp và trắc trở, khách ngại lên xuống. Có thành ngữ “bất đáo Trường thành phi hảo hán”.

Trường thành cận đại xây bằng vật liệu quý gồm đá granit, gạch nung nâu, kết dính bằng một loại vữa hồ gọi là “hỗn hợp nhớp” trộn nước gạo nếp với lòng trắng trứng. Công trình cũng gây tổn thất một triệu công nhân do thú độc và cướp rợ biên cương.

Kết cấu thành được phân lập ra bảy thắng cảnh để lên chương trình “đáo Trường thành” theo hướng Tây Đông, gồm thành Bát Đại Lĩnh, Cư Dung Quan, Thành Thủy, Mộ Điền Dụ, Kim Sơn Lĩnh, Tư Mã Đài và Sơn Hải Quan. Độc đáo là Trường thành đã lên các sách giáo khoa về một di sản có thể nhìn thấy từ các hành tinh khác. Tuy nhiên, sau khi bay thử nghiệm của một phi hành gia Trung Quốc đã phủ nhận nên sách giáo khoa cũng được sửa đổi lại. Xuất phát từ khái niệm vệ quốc, Vạn lý trường thành đã trở thành một trong bảy kỳ quan mới của thế giới.

LÊ VĂN SÂM